Machar, Sudan’ın güneyindeki barış anlaşmasını korumaya çalışıyor

Eski Güney Sudan başkan yardımcısı Riek Machar ve Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Cuba’da bir araya geldi (AFP)
Eski Güney Sudan başkan yardımcısı Riek Machar ve Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Cuba’da bir araya geldi (AFP)
TT

Machar, Sudan’ın güneyindeki barış anlaşmasını korumaya çalışıyor

Eski Güney Sudan başkan yardımcısı Riek Machar ve Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Cuba’da bir araya geldi (AFP)
Eski Güney Sudan başkan yardımcısı Riek Machar ve Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Cuba’da bir araya geldi (AFP)

Sürgün edilen Güney Sudanlı muhalif lider Riek Machar, Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir ile koalisyon hükümeti kurma çalışmaları hızlandırmak için Cuba’ya geldi. Koalisyon hükümet için belirlene süre 12 Kasım’da sona eriyor.
2013 yılında yaklaşık 400 bin kişinin öldüğü kanlı bir iç savaş yaşanmıştı.  Bu insani krizi sona erdirmek için geçtiğimiz yılın eylül ayında Başkan Salva Kiir Mayardit ve muhalif lider Riek Machar arasında koalisyon kurma anlaşması imzalanmıştı.
Machar’ın başkan yardımcısı olarak görev yapacağı koalisyonun kurulması için bazı adımlar rağmen anlaşmanın en önemli maddeleri arasında yer alan ordunun tek çatı altında birleştirilmesi ve   devletin iç sınırlarının belirlenmesi konularında herhangi bir gelişme kaydedilemedi.
Machar, Cuba’ya gelir gelmez güvenlik planı dosyalarını gözden geçirmek için Salva Kiir ve güvenlik birimlerinin liderleriyle bir araya geldi.
Güney Sudan Enformasyon Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Michael McCoy gazetecilere yaptığı açıklamada, geçtiğimiz dönemde güvenlik konusunda kaydedilen ilerlemeler hakkında güvenlik birimlerinin Salva Kiir ve Riek Machar'ı bilgilendireceklerini belirtti.
Machar, Salva Kiir ile görüşüp barış anlaşmasını tartışmak üzere ikinci kez Cuba ziyaretinde bulunuyor. İkili, geçen ay eyalet sayısı konusunda ilerleme kaydetmek ve bazı güvenlik düzenlemelerini uygulamak konusunda görüşmeler gerçekleştirmişti ancak bu görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı. 



Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
TT

Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).

On binlerce Afganistanlı, dün belirlenen geri dönüş tarihi öncesinde İran sınırını geçti ve sınır kapılarında “acil durum” yarattı.

Resim  Afgan mülteciler İran'dan Afganistan ile İran arasındaki İslam Kale sınır kapısına geliyor - 5 Temmuz 2025 (AFP)

İran mayıs ayı sonunda, kayıtlı olmayan Afganistanlıların 6 Temmuz'a kadar ülkeyi terk etmeleri gerektiğini duyurdu. Bu çağrı, Tahran'ın ülkede yaşadığını söylediği 6 milyon Afganistanlıdan 4 milyonunu kapsayabilir.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği cuma günü, haziran ortasından bu yana sınırları geçenlerin sayısının keskin bir artış gösterdiğini ve 1 Temmuz'da batıdaki Herat eyaletindeki İslam Kale sınır kapısında 43 bin kişiyi aşarak zirveye ulaştığını açıkladı.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), haziran ayında 250 binden fazla Afganistanlı'nın İran'dan geri dönüş yaptığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Afganistan temsilcisi Tajuddin Avila , bu durumun, İran ve Pakistan gibi geleneksel ev sahibi ülkelerden 1,4 milyon Afganistanlının geri dönüşüyle birlikte, halihazırda “kronik bir geri dönüş krizi” ile karşı karşıya olan ülkede bir “acil durum” olduğunu söyledi. 

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre perşembe günü verdiği demeçte, “Tüm bu geri dönenlerin yüzde 25'inin çocuk olması endişe verici... çünkü nüfus yapısı değişti” dedi. Erkeklerden oluşan gruplardan, çok az eşya ve parayla sınırı geçen bütün ailelere dönüştü.

İslam Kale kampının bu kadar büyük sayılara ev sahipliği yapabilecek kapasitede, ancak hizmetlerden yoksun olduğunu belirterek, "Günlük 20 binin üzerinde kişiye ulaştığımızda, bu planladığımız senaryonun çok ötesindedir" dedi.

Kurum, aşılama, beslenme ve çocuk dostu alanlar sağlamanın yanı sıra, günde 7 bin ila 10 bin kişiye su ve sağlıklı ortamı genişletmek için acil önlemler uyguladı.

Geçiş yapanların çoğu, tutuklama ve sınır dışı etme dahil olmak üzere yetkililerden baskı gördüklerini bildirdi.

38 yaşındaki Arif Atayi, Afganistanlıların İran'da maruz kaldığı baskılarla ilgili olarak, “Bazı insanlar o kadar korkuyor ki, evlerinden tek başlarına çıkamıyorlar... Küçük çocuklarını bir parça ekmek almak için gönderiyorlar ve bu çocuklar bile bazen tutuklanıyor” dedi.

Uluslararası Göç Örgütü'nün işlettiği bir kabul merkezinde yardım beklerken cumartesi günü AFP’ye konuşan Atayi, “Kendi ülkemde dilenmek zorunda kalsam bile, bu şekilde muamele gördüğümüz bir yerde kalmaktan iyidir” dedi.

Dış yardımdaki büyük kesintiler krizle mücadeleyi olumsuz etkiledi ve Birleşmiş Milletler, uluslararası sivil toplum örgütleri ve Taliban yetkilileri, geri dönenlere destek için daha fazla finansman sağlanması çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler, bu göç akınının zaten aşırı yoksulluk, işsizlik ve iklim değişikliğiyle ilgili şoklarla boğuşan ülkeyi daha da istikrarsız hale getirebileceği uyarısında bulunarak, ülkelere Afganistanlıları zorla geri göndermemeleri çağrısında bulundu.