Libya: Hafter güçleri, Trablus’taki UMH saldırısını geri püskürttü

Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
TT

Libya: Hafter güçleri, Trablus’taki UMH saldırısını geri püskürttü

Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)

General Halife Hafter’in önderlik ettiği Libya Ulusal Ordusu (LUO), Trablus’un güneyindeki Selahaddin bölgesindeki cephede Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçlerinin saldırılarını geri püskürttüklerini açıkladı. LUO, UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac’a bağlı milisleri de başkent Trablus’taki savaşa dahil olmak için mahkum kaçakçılığı yapmakla suçladı. Aynı şekilde Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL), başkentteki bir gözaltı merkezinde yüzlerce göçmenin serbest bırakıldığını belirtti.
Trablus sakinleri, şehrin güneyindeki Ebu Selim kampı çevresi başta olmak üzere bazı alanlarda, güvenlik gerginliği ve şehir merkezinden gelen ağır topçu sesleri ortasında sırtlarında çanta taşıyarak sokaklara akın eden göçmenler dolayısıyla şaşkınlık yaşadı.
Bir LUO yetkilisi, göçmenler hususunda yaşanan bu gelişmenin, UMH’nin “Trablus ateşkesini kabul ettirmek için orduya baskı yapacağını umut ederek” ilgili uluslararası kuruluşları endişelendirme girişimi olduğunu belirtti.
İsminin verilmesini istemeyen yetkili, bazı göçmenlerin “başkentte orduya karşı verilmiş son savaştaki kayıpları telafi etmek amacıyla hükümete sadık milislere katılma” yolunda olduklarını ifade etti.
Serrac hükümeti ve UNSMIL, bu gelişmeler karşısından herhangi bir yorumda bulunmadı. Ancak Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), en az 200 göçmenin komiserlik tarafından kurulan bir yeniden yerleştirme merkezine girdiğini açıkladı. Bir başka BM kuruluşu olan Uluslararası Göç Örgütü (IOM) de geçen salı günü 600 göçmenin Ebu Selim merkezinden serbest bırakıldığını açıkladı.
Trablus’taki silahlı çatışmaların devam etmesi dolayısıyla göçmenlerin güvenliğinin büyük endişe kaynağı olduğunu söyleyen IOM, “Göçmenler düzenli bir şekilde serbest bırakılmalı ve güvenlikleri korunmalıdır” dedi. IOM, 30 Ekim’de yayınladıkları bir bildiride, Ebu Selim merkezinden serbest bırakılanlar için gıda ve konaklama hizmetleri de dahil, ihtiyaç duyulan acil yardımları sağlamak için UNHCR ve Dünya Gıda Programı (WFP) ile birlikte çalıştıklarını belirtti.
Trablus sakinlerinin, sokaklara dökülen göçmenlerin görüntülerinin yayınlamaya başlamasından yaklaşık 2 saat sonra sokaklarda dolaşan bazı göçmenler, başlarını yağan yağmurdan korumak üzere merkezin yakınlarına sığındı.
Neden serbest bırakıldıkları ve nereye gidecekleri henüz bilinmeyen göçmenler, Trablus’taki çatışmalar ortasında sıkışıp kaldı. Trablus hükümeti tarafından yönetilen gözaltı merkezlerinde binlerce göçmen bulunuyor. Ancak göçmenler, yardım çalışanları ve insan hakları savunucuları, bu merkezlerin silahlı gruplar tarafından kontrol edildiğini savunurken, merkezlerde yaygın ihlallerin gerçekleştirildiğini belirtiyor.
Son günlerde artan uluslararası baskılar nedeniyle birkaç gözaltı merkezi kapatıldı. Avrupa Birliği (AB) destekli Libya Sahil Güvenliği tarafından denizde yakalanan göçmenler, gözaltı merkezlerine transfer edilmek yerine serbest bırakılıyor.
Toplama ve Sınır Dışı Etme Merkezi olarak bilinen UNHCR’ye bağlı merkez, geçen yıl açılmasından bu yana çeşitli sıkıntılara maruz kaldı. Reuters’ın 30 Ekim’de UNHCR yetkilisi Vincent Cochetel’dan aktardığına göre, Toplama ve Sınır Dışı Etme Merkezi’nde 880’den fazla göçmen bulunuyor. Söz konusu göçmenler, Trablus’taki bir başka merkezden kaçarak yasadışı şekilde Sınır Dışı Etme Merkezi’ne ulaştı. Temmuz ayında 50 kişinin ölümüyle sonuçlanan bir hava saldırısında da çoğu göçmen yaralandı.
Öte yandan LUO’ya bağlı el-Kerame Operasyon Odası Medya Merkezi, geçen salı günü Şeyh Hakim isimli birinin yardımıyla el-Cedide Cezaevi’nden çok sayıda mahkumun serbest bırakıldığını açıkladı. Merkez, araç ve silah sağlanarak günlük 50 dinar karşılığında 30 mahkumun milislerin yanında savaşmak için serbest bırakılması yönünde düzenlemeler yapıldığını aktardı. Bu mahkumların, Serrac hükümetine bağlı “caydırıcı güçlerin” denetimi altında serbest bırakıldığına dikkat çekildi.
Ordu ayrıca, Selahaddin ekseninde milislerin bir saldırısını geri püskürttüklerini duyurdu. Şiddetli çatışmaların milislerin geri çekilmesine yol açtığını söyleyen LUO, Abdulgani el-Kikli önderliğindeki milisler arasından 2 unsurun da öldüğünü belirtti.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.