عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan'da yeni hükümetin kurulması için sokağın baskısı artıyor

Elinde siyasi tabakaya olan güvensizliği ifade eden pankartı taşıyan bir protestocu. (EPA)
Elinde siyasi tabakaya olan güvensizliği ifade eden pankartı taşıyan bir protestocu. (EPA)
    Beyrut/Nezir Rıza
TT
TT

Lübnan'da yeni hükümetin kurulması için sokağın baskısı artıyor

Elinde siyasi tabakaya olan güvensizliği ifade eden pankartı taşıyan bir protestocu. (EPA)
Elinde siyasi tabakaya olan güvensizliği ifade eden pankartı taşıyan bir protestocu. (EPA)

Lübnan sokaklarındaki gerginlik, yeni hükümetin kurulmasının hızlandırılması için baskı oluşturmaya devam ediyor. Yeni başbakanla ilgili anlaşmaya dair belirsizlikler, siyasi bloklar arasında başbakan adaylığı konusunda anlaşma sağlamak üzere önümüzdeki hafta yapılması beklenen meclis istişareleri öncesinde de sürüyor.
Şarku'l Avsat”a konuşan kaynaklar "halkın taleplerini dinleyen" bir "kurtarma hükümeti" kurma çağrıları ve baskının ortasında bir sonraki hükümetin şeklini belirlemek için temaslar yürütülmesini beklediklerini aktardı.
Gelişmelerle başa çıkmada "diğer hükümetlerden farklı olması gereken" bir sonraki hükümetin ana hatlarını belirlemek için temasların hareketelendirilmesine rağmen sokak, siyasi güçlere oluşum prosedürlerini hızlandırmaları için (Sayda'da orduyla çatışmaya ve yaralanmalara da neden olan) yolları keserek ek bir baskı uyguladı. Lübnan'ın resmi Ulusal Haber Ajansı'nın aktardığına göre olay Elia kavşağındaki göstericilerle yolu kapatmalarını engelleyen ordu mensupları arasında meydana geldi.
Sayda'daki protestocular, "eyleme devam" çağrısında bulunan sloganlar eşliğinde şehrin sokaklarında yürüdükten sonra Lübnan Bankası önündeki yolu trafiğe kapattı.
Beyrut'ta birçok protestocu etrafa dağıldı ve Helou Kışlası'nın önündeki Mar Elias yolunu her iki yönde de kestil. Söz konusu eylem, bir dizi göstericinin Baabda'daki başkanlık sarayı çevresinde "Hepiniz derken hepinizi kastediyoruz, bitmedi" sloganıyla ve ellerinde “görüşmeler şimdi” yazılı pankartlarla harekete geçmelerinden saatler sonra düzenlendi. Protestocular bir süre yolu kesti ve meclis görüşmelerinin hızlandırılması ve gerekli niteliklere sahip bir hükümet başkanı görevlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Sürecin önümüzdeki pazartesi günü bitmeden tamamlanmasını istediler. Görevlendirilen başbakanın en fazla iki hafta içinde kadınların da katılım gösterdiği bir kurtarma hükümeti kurması gerektiğini de taleplerine eklediler.
Sokağın baskısına paralel olarak siyasi partiler de bir sonraki hükümet için vizyonlarını duyurmaya başladı. Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Samir Caca, bir kurtarma planının gerekli olduğunu ve tüm partilerin ellerinden  geleni yapmalarının ardından öncekilerden farklı bir hükümetin kurulmasını istedi. Caca, “Bu hükümetin bağımsız olmasını istiyoruz. Yani tamamen bağımsız ve yetkin kişiliklerden oluşmalıdır" dedi.
Partisinin olağan toplantısında konuşan Caca,uzmanlar hükümetinin sınırların çizilmesi ile savaş kararı veya yerlerinden edilen Suriyelilerin sorunuyla başa çıkamayacağı söylentilerini "yeni bir hükümete gidilmemesi için bahaneler" olarak değerlendirdi. Teknokratlardan oluşan bir hükümet çağrısında bulunan Caca “Siyasi hükümetler başarılı olsaydı sokaktan bu yanıtı almazdık” dedi. Caca, yeni bir hükümet kurulmazsa ülkenin her anlamda daha da kötüye gideceğini, düzenleme hükümetinin artık yararlı olmayacağını ve ülkeyi kurtaracak adımın bir kurtarma hükümeti olduğunu belirtti. Bağımsız kişiler ve yeni yüzlerden oluşan bir hükümetin insanlara olumlu yansıması gerektiğini vurguladı.
Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah da "halkın taleplerini dinleyen" bir hükümet vizyonuna işaret ederek "mümkün olan en kısa sürede yeni bir hükümetin kurulmasını" talep etti.
Nasrallah, Lübnanlıları "güç boşluğu oluşmamasını savunmaya ve yakın gelecekte halkın sesini dinleyen ve güveni geri kazanmak amacıyla insanlara yanıt verecek programlar geliştiren yeni bir hükümet kurmaya” çağırdı. Hükümetin iş ve şeffaflığın güven ve ciddiyetini uyandıran tüm unsurları sağlaması gerektiğini vurgulayarak "Netlik, dürüstlük ve şeffaflık olmadan ülkede bir çözüme ulaşamayız" dedi.
Nasrallah ayrıca ulusal çıkarlar için her sorunun aşılmasını ve tüm siyasi güçler, bloklar ve hareketler arasında diyaloga gidilmesini istedi.
Hizbullah'ın önceki hükümetlerde söz sahibi olmadığına ve hiçbir bakanlık almadığına işaret eden Nasrallah bu ithamların amacının "herhangi bir iktidar başarısızlığını Hizbullah'a yüklemek" olduğunu kaydetti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hamas, arabuluculara son ateşkes önerisini değişiklik yapmadan kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi

Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
TT
TT

Hamas, arabuluculara son ateşkes önerisini değişiklik yapmadan kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi

Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)

Mısır'ın başkenti Kahire'de ‘gergin’ olarak nitelendirilen bir atmosferde bir toplantı gerçekleşti. Bazıları bu toplantının Hamas Hareketi ile bazı Filistinli silahlı örgütler arasında ‘bariz anlaşmazlıklar’ olduğunu gösterdiğini söyledi. Zira Hamas’ın, İsrail'in Gazze Şeridi’ni işgal etme planını engelleyecek ve yaklaşık bir milyon Filistinliyi yeniden Gazze'nin güneyine göç etmeye zorlayacak bir anlaşmaya yönelik tutumu daha da değişti.

Hamas’tan ve Hamas dışındaki Filistinli kaynaklar, Şarku’l Avsat’a Halil el-Hayya'nın liderliğindeki müzakere heyetinin Mısır ve Katar'daki arabuluculara, Hamas’ın 60 günlük ateşkes önerisine geri dönmeye hazır olduğunu bildirdiğini açıkladı. Önerinin arabulucular tarafından güncellenen son versiyonunda, İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılacağı yerlerin belirlenmesi ve İsrailli 10 rehinenin serbest bırakılması, bu aşamanın uygulanmasının ardından nihai aşama ile ilgili müzakerelerin başlaması teklif edildi.

dy6u7
Gazze’de bir yemek dağıtım noktasından yiyecek almaya çalışan Filistinliler (AP)

Kaynaklara göre Hamas, topu İsrail'in sahasına attı ve öneriyi kabul etmek için seçeneklerini belirlemesini istedi. Hamas, hiçbir değişiklik yapmadan öneriyi kabul ettiğini açıklamıştı. Hamas’ın arabuluculara yeni tutumunu resmi olarak bildirmiş olması, çekilme konusunda yaptığı değişikliklerden ve üyeleri ile askeri kanadından Filistinli tutukluların serbest bırakılmasına ilişkin bazı konulardan ve taleplerinden geri adım attığı anlamına geliyor.

Kaynaklar, Hamas’ın bu tutumunun sebebinin Filistinli grupların baskısı nedeniyle değil, İsrail'in Gazze şehrini işgal etme ve sakinlerini yeniden yerinden etme planını durdurma gerekliliğini hissetmesi nedeniyle aldığını belirtiyor. Bu plan, Gazze şehrinin ve kuzeyinin İsrail'in tam kontrolü altına girmesini, yani sonunda şehrin tamamen boşaltılmasını ve belki de İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in açıkladığı yeni planlar kapsamında Gazze ve Batı Şeria'yı kapsayan geniş bir İsrail planı çerçevesinde yeniden yerleşim yerleri inşa edileceği anlamına geliyor.

dfgthy
Gazze şehrindeki yemek dağıtım noktasından sıcak yemek almaya çalışan Filistinli bir kız çocuğu (AP)

Kaynaklara göre Türkiye, Katar ve Mısır'ın ABD'ye müzakere heyetinin yeni tutumunu bildirdiğini ve buna bağlı olarak müzakerelerin yeniden başlatılması için baskı yapma yönünde bir hareketlilik olduğunu belirtiyor. İkinci aşamada da kapsamlı bir anlaşma ile savaşın tamamen durdurulması hedefleniyor.

Özellikle İsrail ve ABD, tüm rehinelerin serbest bırakılması, Hamas’ın ve diğer Filistinli silahlı örgütlerin silahsızlandırılması, Hamas'ın savaşın ertesi günü siyasi sahneden çıkarılması ve Gazze'yi yönetmek için alternatif bir güç aranması gibi maddelerin olduğu yeni bir plan üzerinde anlaşmışken İsrail'in Hamas'ın yeni tutumuna nasıl tepki vereceği bilinmiyor.

İsrail televizyon kanalı Kanal 12, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya, Hamas'ın derhal kısmi bir anlaşmaya varmaya hazır olduğunu gösteren resmi bir belge sunulduğunu bildirdi. Kanal 12, güvenlik teşkilatlarının yetkililerinin ve hükümetindeki bazı kesimlerin, rehinelerin hayatlarını etkileyebilecek daha fazla askeri plan yapma olasılığına karşı bu seçeneği desteklediklerini de aktardı.

Belgeye göre Hamas üç hafta önce müzakerelerin çökmesine neden olan tutumunu değiştirdi. Güvenlik teşkilatlarının başındaki isimler, Hamas’ın son teklifle ilgili tutumunu değiştirmesiyle ortaya çıkan yeni fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini vurguladılar.

hyu7
Gazze’ye havadan yapılan gıda yardımları (DPA)

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, arabulucuların İsrail'e Hamas'ın şu an kısmi bir anlaşmaya hazır olduğu mesajını ilettiğini ve Tel Aviv'i son zamanlarda çöken müzakerelere yeniden dönmeye çağırdığını bildirdi. Hamas’ın tutumundaki değişiklik göz önüne alındığında İsrail içinde farklı görüşler olduğunu belirten Gazeteye göre bir tarafta Hamas’ın Gazze'yi işgal planını durdurmaya çalıştığını ve bunun siyasi bir manevra olduğunu diğer tarafta İsrail'in kısmi bir anlaşma için müzakereleri ertelememesi gerektiğini, bunun 10 kaçırılan kişinin serbest bırakılmasına ve olağanüstü koşullara maruz kalmadan kurtarılmasına yol açabileceğini ve hayatlarının fiilen tehlikede olduğunu düşünenler de var.

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi ve aralarında MOSSAD Başkanı David Barnea’nın da bulunduğu güvenlik teşkilatlarının liderleri, kısmi anlaşma fikrini desteklerken İsrail’in müzakere heyeti başkanı ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ise bu fikre karşı çıkıyor. Dermer’in görevinden istifa edebileceğine dair haberler basında yer aldı.

İsrail'deki tahminlere göre Hamas kısmi bir anlaşma için müzakerelere hazırsa, bu konuda kararı İsrail'in Güvenlik İşleri İçin Küçültülmüş Bakanlar Kurulu (KABİNET) verecek.

Sahadaki son durum

İsrail'in Gazze Şeridi’ne yönelik karadan ve havadan askeri operasyonları devam ederken, kara kuvvetleri Gazze şehrinin güneyindeki Zeytun ve Sabra mahallelerinin bazı bölgelerinde daha fazla ilerleme kaydetti. Bu bölgelerdeki evlerin ve binaların yıkılmasına devam edilirken, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus’un merkezi, güneyi ve kuzeyi de aynı şekilde hedef alındı.

dfrgthy
Gazze şehrinde İsrail'in bombardımanına maruz kalan ve yerinden edilmiş kişilerin kaldığı bir okulu inceleyen Filistinliler (Reuters)

İsrail, Zeytun ve Sabra mahallelerinde gizli bir operasyon başlattı. Birkaç gün sonra cuma akşamı resmi olarak operasyonun başladığını duyurdu. Bu operasyon, Gazze şehrini işgal etmek ve onu Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinden ayırmak amacıyla başlatılmış gibi görünüyor.

Cumartesi şafak vakti ile öğleden sonra saatleri arasında, Han Yunus ve Gazze şehrinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarını da hedef alan bir dizi hava saldırısında en az 20 Filistinli öldürüldü. Gazze Şeridi'nin kuzey ve orta kesimlerinde ise yardım bekleyen yaklaşık 9 kişi öldürüldü.

Öte yandan gazeteci Merve Muslim’in ve onunla birlikte öldürülen 5 kardeşinin cesetleri et-Tuffah mahallesindeki evlerinin İsrail tarafından bombalanmasından 44 gün sonra enkazdan çıkarıldı.

Gazze Şeridi’ndeki insani durum ise her geçen gün daha da kötüleşiyor. Bölgeye gelen insani yardımların yağmalanmaya devam etmesi ve bu yardımların güvenli bir şekilde dağıtılmaması nedeniyle durum giderek zorlaşıyor.

Diğer taraftan Gazze’deki Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre son 24 saat içinde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle biri çocuk 11 kişi daha hayatını kaybetti, Böylece Gazze Şeridi’nde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 108’i çocuk olmak üzere 251'e yükseldi.