​Mali’de askeri üsse saldırı: 54 ölü

Geçtiğimiz mayıs ayında da Mali’nin kuzeydoğusundaki bir askeri üsse terörist saldırı düzenlenmişti (Getty)
Geçtiğimiz mayıs ayında da Mali’nin kuzeydoğusundaki bir askeri üsse terörist saldırı düzenlenmişti (Getty)
TT

​Mali’de askeri üsse saldırı: 54 ölü

Geçtiğimiz mayıs ayında da Mali’nin kuzeydoğusundaki bir askeri üsse terörist saldırı düzenlenmişti (Getty)
Geçtiğimiz mayıs ayında da Mali’nin kuzeydoğusundaki bir askeri üsse terörist saldırı düzenlenmişti (Getty)

Kimliği henüz belirsiz silahlı bir grup, Cuma günü Kuzey Mali’de hükümetin askerlerine karşı son derece şiddetli bir saldırı gerçekleştirdi. Hükümetin açıklamalarına göre saldırıda 53 asker ve bir sivil hayatını kaybetti.
Söz konusu saldırı, Mali’nin kuzeydoğusundaki Menaka bölgesinde Nijer sınırına yakın meydana geldi. Bu bölgede, 2015 yılında dönemin DEAŞ lideri Ebubekir el-Bağdadi’ye biat eden Ebu Velid es-Sahravi tarafından yönetilen ‘Sahra Çölü DEAŞ’ı üyeleri bulunuyor.
Mali ordusundan yapılan açıklamada saldırıyı düzenleyenler hakkında ayrıntılı bilgi verilmedi. Bununla beraber Mali’nin kuzeyinde El Kaide, DEAŞ, Nusratu’l İslam gibi çeşitli terör örgütleri bulunuyor.
Ancak bu örgütlerin konuşlandıkları bölgeler dikkate alındığında saldırının Nijer, Mali ve Burkina Faso sınırında yoğunlaşan DEAŞ örgütü tarafından düzenlenmiş olma olasılığı artıyor. Bu terör örgütü, geçen yıl da Nijer-Mali sınırında pusu kurmuş, üç ABD’li askerin ölümüne sebep olmuştu. Ancak saldırıyı henüz kimse üstlenmedi.
Mali İletişim Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Yaya Sangare, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ilk verilere göre 53 asker ve bir sivilin öldüğünü ve ciddi maddi kayıpların yaşandığını belirtti.
Cuma günü erken saatlerde başlayan saldırı, askeri bir üssü hedef aldı. Ordudaki askerler ile saldırganlar arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
Mali makamlar tarafından gönderilen takviye askerleri, bir yandan 54 kişinin cesediyle karşılaşırken diğer yandan ise birkaç yaralıyı kurtarmayı başardı. Ölü ve yaralılarını çekmiş olabilecekleri düşünülen saldırganların verdiği kayıplar hakkında ise henüz kesin bir bilgi yok.
Söz konusu askeri takviye, Fransız  “Barkhane”  kuvvetleriyle birlikte bölgedeki saldırganları araştırmak için geniş bir tarama çalışmaları başlattı. 2013 yılından beri Sahel bölgesinde 4 bin 500 askerini barındıran Fransız kuvvetleri, terör üyelerini kovuşturmada önemli bir istihbarat rolü oynuyor.
Saldırı, silahlı grupların Mali’nin kuzeyini ele geçirdiği 2012 yılından beri düzenlenen en şiddetli saldırıydı. Ocak ayında düzenlenen saldırıda ise 38 Mali askeri öldürülmüştü.
Mali askeri üsleri ve kışlalarına yönelik terör saldırıları, son zamanlarda artış gösterdi. Bu durum Mali halkının öfkelenmesine ve asker aileleri önderliğinde halk gösterilerinin düzenlenmesine neden oldu. Bu gösterilerde halk, terörizmle mücadele edilmesi ve askerleri korumak için çeşitli yöntemler geliştirilmesini talep ediyor.
Moritanya, Mali, Nijer, Çad ve Burkina Faso’yu içeren Sahel bölgesinde terörle mücadele stratejilerinin geliştirilmesi çağrısında bulunan gösterilerde, Mali’deki yabancı askerlerin varlığına da tepki gösterildi.
Göstericiler, Fransa ve Birleşmiş Milletler (BM) askerleri bölgede bulunduğundan beri saldırıların arttığı, terörle mücadelede başarısız olunduğunu ifade etti. Terörist gruplar orduya saldırmaya devam ettikçe, Mali hükümeti üzerindeki baskı artıyor.
Fransız kuvvetlerine ek olarak BM Barış Gücü’nün Mali’de 15 bin askeri bulunuyor. Sahel ortak askeri kuvvetleri ise burada 5 bin askerini bulunduruyor. Buna karşılık terörist gruplar, tekniklerini geliştirip genişletmeye devam ediyor.
G5 Sahel Ülkeleri Güvenlik ve Savunma Komiteleri’nin dokuzuncu toplantısı geçtiğimiz Ekim ayında Novakşot’ta yapmıştı. Fransa Genelkurmay Başkanı General Francois Lecointre aynı zamanda Fransız “Barkhane” kuvvetlerine de komutanlık ediyor.



Hamaney'in savaşı: Oyunu yeni ve karmaşık bir durumda tekrarlamak

İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney (AFP)
İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney (AFP)
TT

Hamaney'in savaşı: Oyunu yeni ve karmaşık bir durumda tekrarlamak

İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney (AFP)
İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney (AFP)

Refik Huri

Devrim Muhafızları Komutanı General Hüseyin Selami, “Suriye'de yaşananlar öğrenmemiz gereken acı bir ders” diyor ancak Tahran'ın öğrenmesi gerekenlerin birçok yüzü var. İslam Cumhuriyeti'nde “ilahi meşruiyetin” sahibiyse, herkese her konuda ders veren en büyük öğretmen olduğu esasıyla hareket ettiği için dersi öğrenme niyetinde değil. Ne yıkılan Gazze'deki Hamas ne de hırpalanmış Lübnan'daki Hizbullah deneyimi, onun için yerel, bölgesel ve uluslararası güç dengesini okumak için derinlemesine bir incelemenin konusu gibi görünmüyor. Suriye rejiminin devrilmesi bile Tahran'ı ABD'yi ve inatçılığı, müttefiklerinden gelen tavsiye ve uyarıları reddettiği için Beşşar Esed’i suçlamaktan öteye geçmeye sevk etmedi. Dini Lider Ali Hamaney'in, Hamas ve Hizbullah'ın gücünün çoğunu, Suriye'ye yaptığı askeri, güvenlik, siyasi, ekonomik ve kültürel yatırımları kaybettiğini bilmesine rağmen neden “Esed'in devrilmesi İran'ı veya direnişi zayıflatmayacak”  demekte direttiğini bilmeyen yoktur. Hamaney hemen açıktan oynamaya yöneldi. Suriye'deki yeni yöneticiler, Dini Lider'in gözünde sadece “kaos eken yabancı hükümetler tarafından eğitilen kargaşa çıkaran bir gruptur”. Dini Lider Esed'in devrilmesine katkıda bulunan herkesi tehdit ediyor. Büyük ihtimalle bir şeye hazırlanıldığını bildiği için de yeni duruma “güçlü, onurlu insanlardan oluşan bir grubun karşı çıkacağını” tahmin ediyor.

Bölgeleri birbirine bağlayan düğüm olan önemli Suriye coğrafyasını kaybeden İran rejiminin kendi projesi için mücadele etmesi doğaldır. Ancak çarpıcı olan, sonunda kaybettiği deneyimini tekrarlaması ve İran'ın vekilleri olduğunu reddettiği taraflar üzerine bahse girmesidir ve bu, son derece karmaşık koşullarda bir tür savaş ilanıdır.

Böyle olmasının birinci nedeni, bu durumda sadece Suriye'deki yeni yöneticilerle değil, Türkiye, ABD ve diğer ülkelerle de çatışacak olmasıdır. İkincisi, Suriye'deki olayların henüz tamamlanmamasıdır. Üçüncüsü, Suriye hadisesinin Lübnan'da, Irak'ta, Filistin'de, Ürdün'de ve diğer bölge ülkelerinde etkisinin çok büyük olmasıdır. Burada jeopolitik ve stratejik çatışma bu ülkelerin ötesine geçerek uluslararası bir oyuna dönüşmektedir. Dördüncüsü, İran'ın kendisi de bu etkinin dışında kalmış değil ve vekillerinin Esed rejiminin varlığı sırasında düşmanlara karşı verdiği savaş, yeni Suriye'de girişecekleri savaştan çok farklı.

Durumu kabullenmeyip diretmek gibi İran'ın durumunu, Hamas'ın durumunu, Hizbullah'ın durumunu, Irak'taki Haşdi Şabi Güçleri’nin durumunu, Husilerin Yemen'deki iddialarını ve arenalar birliğini etkileyen her şeyi inkar etmeye devam etmek de çok pahalıya mal oluyor. Zorluklar ABD, Siyonist oluşum ve kolektif olarak Batı olarak adlandırılan taraf ile salt bir çatışmayla, İslam Cumhuriyeti'nin aşamalı olarak çalışarak ve milis gruplar kurarak elde ettiği ve taktiksel değil stratejik olarak gördüğü kazançlarla başlıyor ama bunlarla bitmiyor.

Yıllardır aldıktan sonra şimdi ödeme saati geldi ve oyun, milisleri kullanarak ve arenalar birliğini yöneterek puanlar kazanmaktan, Gazze ve Lübnan'da çokça puan kaybetmeye, Suriye’de nakavt olmaya geçiş yapmaya mahkum. Bir grup “güçlü, onurlu insan”, denklemleri değiştirmek ve kaybedileni geri kazanmak üzerine bahse girmek, tehlikeli ve tehlikeli olmanın ötesinde bilinmeyenle oynanan bir oyundur.

Sadece Suriye'yi değil, Lübnan, Irak, Ürdün, Filistin ve hatta İran'ı kapsayan bir oyundur. Şeyh Naim Kasım, “bu direnişin düşmanını ona indireceği ölümcül bir darbe ile değil, puanlar kazanarak yeneceğini ve bunun 10 yıl da 50 yıl da sürebileceğini, önemli olanın, imkanları ne kadar sınırlı olursa olsun, sahada varlığını sürdürmesi ve ayakta kalması” olduğunu kabul ediyor. Ancak mesele, Lübnan'ın 50 yıl dayanıp dayanamayacağından öte, kendini dayatan yeni bir gerçekliğe, sadece silah koridoruna değil, direnişe, dahası Suriye'den önce Lübnan'daki sahaya kapalı bir gerçekliğe uzanıyor.

Lübnanlıların çoğu, sert Gazze'ye destek savaşı deneyimine ve ardından gelen İsrail'in ölüm ve yıkım vahşetine geri dönmeye karşı çıkan seslerini güçlü bir şekilde yükseltiyorlar. Dahası Lübnan onlarca yıl süren savaşa, sonrasında da her türlü bölgeselleşmeye ve uluslararasılaşmaya maruz kaldı. Ateşkes anlaşmasının pratikte ABD ve Fransa öncülüğünde güvenlik ve politik açıdan uluslararasılaşma yoluyla yönetilmesi isteniyor. Hakim olan izlenim, Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri aracılığıyla Hizbullah ve İsrail tarafından onaylanan, Amerikalılar ile Fransızların adeta iğne ile kuyu kazar gibi sağladıkları anlaşma metninin, oyunun bittiğini ve bugünden sonra savaş olmayacağını, uzlaşıların diplomasi yoluyla sağlanacağını söyleyen bir Arap ve uluslararası iradenin varlığına işaret ettiği yönünde.

Peki ya 2006 savaşının bitiminden Aksa Tufanı’na kadarki sürede Litani Nehri'nin güneyinde yaşananlar tekrarlanırsa, yerel ve uluslararası gevşeklik ya da İslami Direniş’in kararlılığı sebebiyle 1701 sayılı karar yine sadece formalitede uygulanırsa ne olacak? Yahut direniş geçmişte olduğu gibi aşamalı olarak bir askeri altyapı kurmayı başarır ve ordu ile UNIFIL'den beklenen bu askeri altyapıyı ortadan kaldırma çabaları yine başarısızlıkla sonuçlanırsa ne olacak?

Pek çok kişi tehlikelerden korkuyor ve savaşın geri döneceğini tahmin ediyor. Ama bu sefer savaş çok daha tehlikeli olacak çünkü özellikle Suriye'deki değişimlerden sonra bir varoluş savaşı karakterine bürünecek. Böyle bir savaş ise sadece İsrail tarihinin en radikal hükümeti olan Binyamin Netanyahu hükümetine yarar. Bunun, Suriye'deki acı dersi öğrenmek yerine, yüksek ağaçlara tırmanma aşaması olduğunu düşünen herkese, baba Başkan George Bush yönetiminin Dışişleri Bakanı James Baker'ın çözüm girişimlerinin zorluğunu abartan bir Arap yetkiliye söylediklerini hatırlamaktan başka seçenek yok. ABD’li bakan şöyle demişti: “Bir atasözümüz; ‘maymun ne kadar yükseğe tırmanırsa, arkası o kadar görünür’ der.”

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.