​Irak’ta göstericilere karşı kullanılan gaz bombasına tepki

Bağdat’ta önceki gün göz yaşartıcı gaz bombasının dumanı arasında kalan bir gösterici (Reuters)
Bağdat’ta önceki gün göz yaşartıcı gaz bombasının dumanı arasında kalan bir gösterici (Reuters)
TT

​Irak’ta göstericilere karşı kullanılan gaz bombasına tepki

Bağdat’ta önceki gün göz yaşartıcı gaz bombasının dumanı arasında kalan bir gösterici (Reuters)
Bağdat’ta önceki gün göz yaşartıcı gaz bombasının dumanı arasında kalan bir gösterici (Reuters)

Irak’ın başkenti Bağdat ve diğer şehirlerde yaşanan gösteriler sırasında vatandaşların yaralanmasına ve hatta ölümüne neden olan göz yaşartıcı gaz bombaları ülke içinde ve dışında oldukça tepki çekiyor. Son olarak Cuma günü başına gaz kapsülü isabet eden bir genç kız hayatını kaybetti. Bu nedenle konuyu ele alan yerel ve uluslararası hukuk örgütleri bu kapsüllerin büyük boyutundan ve üretiminde kullanılan malzemelerin çeşidinden dolayı gösterileri dağıtmak için kullanıldığına şüpheyle yaklaşıyor.
Kimyasal Adil lakabı
Göstericiler, haftalardır kalabalığı dağıtmak için kullanılan gaz kapsüllerinden şikayet etmekte. Aktivistler tüm bu yaşananlardan Silahlı Kuvvetler Genel Komutanı sıfatıyla Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’yi sorumlu tutuyor. Çoğu aktivist, Irak’ta 1980’li yıllarda Kürt köylerinin üzerine kimyasal bomba yağdırılması talimatını nedeniyle kendisine “Kimyasal Ali" adı verilen Ali Hasan el-Mecid'in lakabından esinlenerek Başbakan için “Kimyasal Adil” nitelemesini kullanmaya başladı.
Irak'ın eski Başbakanı ve Irak Minberi Topluluğu lideri İyad Allavi, dünkü açıklamasında, göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz bombasının kullanılmasını kınadı.
Irak Minberi Topluluğu’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Şu an Tahrir Meydanı’nda reform talebiyle bulunan barışçıl göstericiler hakkında korkunç şeyler duyuyoruz. Aktarılan bilgilere göre, bu kapsüllerin içindeki zehirli maddeler yüzlerce göstericinin yaralanmasına ve ölümüne yol açtı. Bu kapsüllerin kullanılması talimatını veren yetkililerin halk karşı işlediği bu suç unutulmayacak. Halk, kendi saygınlığını hiçe sayan ve hakkını gasp edenleri yargılayacaktır” ifadelerine yer verildi.
Uluslararası Af Örgütü’nün Cuma günü yayınladığı raporda, Irak'ın başkenti Bağdat'ta devam eden gösteriler sırasında 5 göstericinin, kafasına isabet eden göz yaşartıcı bomba ile hayatını kaybettiği aktarıldı. Açıklamada, normal göz yaşartıcı gaz bombalarından 10 kat daha ağır olan bu benzeri görülmemiş gazların durdurulması gerektiği vurgulandı.
Raporda, Iraklı göstericilere karşı kullanılan gaz kapsüllerinin ‘polisin gösterileri dağıtma hedefiyle kullandığı türden değil, askeri amaçlarla kullanılan bir tür olduğu” belirtiliyor.
Irak yönetimi Af Örgütü’nün iddialarına karşı henüz resmi bir açıklama yapmadı.
Gaz bombaları yüzlerce kişiyi yaraladı
Şarku’l Avsat’a konuşan Iraklı aktivist Haydar İbrahim, “Ben bomba uzmanı değilim ancak geçtiğimiz son haftalarda Tahrir Meydanı ve diğer meydanlarda yaşananlar rapordaki bilgileri teyit ediyor. Bu cehennemvari gaz bombaları nedeniyle çok zor anlar yaşadık. Daha da garip olan şu ki, güvenlik güçleri bu gaz kapsüllerini boş alana atmak yerine doğrudan göstericileri hedef alıyordu” ifadelerini kullandı.
İbrahim, “Gaz bombaları nedeniyle boğulma tehlikesi geçiren yüzlerce yaralı gördüm. Bizzat kendim, merhum aktivist Safa es-Serray’ı hastaneye götürdüm. Başına isabet eden kapsül nedeniyle önce hayatını kaybetti” diye konuştu.
Bomba avcıları
Gaz bombası meselesi Tahrir Meydanı’ndaki gençler arasında bir kahramanlık öyküsüne dönüştü. Zira kendilerine ‘bomba avcıları’ ismi veren bazı gençler, gaz bombalarının üzerini ıslak havlularla örterek imha ediyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Muhammed Mudil, “Göstericiler çeşitli ilkel yollarla gaz bombalarını imha etmekte ustalaştı. Bazen gazdan etkilenen kişinin yüzüne pepsi veya kola dökerek, bazen su ile maya karışımını kullanarak, bazen başlarına tencere koyarak, bazen de meydanda dağıtılan maske ve kaskları kullanarak korunmaya çalışıyorlar” dedi.



Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
TT

Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)

Şam, bugün ‘kurtuluşunun’ birinci yıldönümünde Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü, eski rejimin çöküşünü ve lideri Beşşar Esed'in ülkeden kaçışını kutluyor.

Adeta bir tatil havasının hakim olduğu başkentte, geri dönüş hakkının sevinci, hatıraların ağırlığıyla iç içe geçmiş durumda. Sokaklar ise ‘karanlık dönemin’ sembollerinin yerini alan yeni bir kimliği yansıtıyor. Silahlı grupların üyeleri yeni devletin güvenlik kurumlarına entegre edilirken Şamlılar gelecekleriyle ilgili endişelerinin bir kısmından kurtulmuş durumdalar.

Süslemelerin, kalabalıkların, dolu otellerin ve yıllarca süren sürgünün ardından geri dönenlerin ardında, hala kayıp olanların aileleri ve yıkılmış bölgelerin sakinleri arasında hiç bitmeyecek bir hüzün var. Yine de insanlar, sanki ‘duvarların artık kulakları yokmuş’ gibi, açıkça konuşma cesaretini yeniden kazandılar ve bireysel karar verme gücünü ve geri dönme hakkını yeniden kazandıklarına dair genel duygularını ifade ettiler.

Bu değişim, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşşar Esed'in ülkenden kaçışının ardından yaşanan hareketli gecenin hatıralarını silebilmiş değil. O gece, güvenlik kurumları çöktü, silahlı gruplar kritik öneme sahip karargahları yağmalamak için acele etti ve eski rejimin üyeleri üniformalarını sokaklarda bıraktı. Şam kaosun eşiğine gelmişti.

Ancak Cisr el-Ebyad, Bab Tuma ve el-Kassa gibi mahalleler, doktorlar, öğrenciler ve tüccarlardan oluşan geçici mahalle komiteleri sayesinde kendilerini korumayı başardılar. Bu girişimler sayesinde 200'den fazla hırsız tutuklandı ve mezhep çatışmaları önlerken halkın durumun kontrolden çıkmasını engelleme yeteneğini ortaya koydu.

Öte yandan Tahran'da bugün, İran'ın Suriye'deki dayanak noktasını kaybetmesi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ‘dış komplo’ hakkındaki konuşması, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Suriye'yi ‘35. Eyalet’ olarak görmesi, diplomasinin savunulması ve milletvekillerinin on milyarlarca doların israf edildiği yönündeki suçlamaları arasında ‘direniş çadırının ana direğinin’ çöküşüyle ilgili çelişkili haberler basında yer alıyor.


Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.


Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
TT

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, hareketin İsrail ile varılan ateşkes anlaşması kapsamında silah cephaneliğinin "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Yetkili, böylece ABD arabuluculuğundaki anlaşmanın en karmaşık konularından birini çözmek için olası bir formül önerdiğini söyledi.

Hareketin siyasi büro (karar alma organı) üyesi Basem Naim'in açıklamaları, tarafların anlaşmanın ikinci ve daha karmaşık aşamasına geçmeye hazırlandığı bir zamanda geldi.

Naim, hareket liderlerinin çoğunun bulunduğu Katar'ın Doha kentinde Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "Daha fazla gerilimi veya daha fazla çatışma veya patlamayı önlemek için kapsamlı bir yaklaşım benimsemeye açığız" ifadelerini kullandı.

Naim, Hamas'ın "direnme hakkını" koruduğunu, ancak hareketin Filistin devleti kurma sürecinin bir parçası olarak silah bırakmaya hazır olduğunu ifade etti. Naim, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntı vermese de müzakerelere olanak sağlamak için beş ila on yıllık uzun vadeli bir ateşkes önerdi.

Naim, "bu sürenin ciddi ve kapsamlı bir şekilde kullanılması gerektiğini" vurgulayarak, Hamas'ın silahlarıyla ilgili mevcut seçeneklere "çok açık" olduğunu belirtti. Naim, "Filistin'in ateşkes veya müzakere süresince silahların hiçbir şekilde kullanılmayacağına dair garanti vermesiyle, silahların dondurulması, depolanması veya imha edilmesi hakkında konuşabiliriz" ifadesini kullandı.

Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın ekim ayında sunduğu ve "garantör devletler" olarak hareket eden uluslararası tarafların da katılımıyla hazırlanan 20 maddelik bir plana dayanıyor. Naim, "planın çok fazla açıklığa kavuşturulması gerektiğini" belirtti.

Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması şu anda en acil endişeler arasında.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre en önemli konulardan biri, bu gücün Hamas'ı silahsızlandırmaktan sorumlu olup olmayacağı.

Naim, bunun Hamas için kabul edilemez olduğunu ve hareketin, söz konusu gücün anlaşmanın uygulanmasını izlemesini beklediğini vurguladı. Naim, "Ateşkes anlaşmasını izlemek, ihlalleri bildirmek ve olası bir gerilimi önlemek için sınıra yakın bir BM gücünün bulunmasını memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. "Ancak, bu güçlere Filistin topraklarında silahsızlanma veya bu tür eylemlerde bulunma yetkisi verilmesini kabul etmiyoruz" diye ekledi.

Naim, ilerlemenin bir işareti olarak, Hamas ve rakibi Filistin Yönetimi'nin, Gazze'deki günlük işleri yönetecek yeni teknokrat komiteyi kurma konusunda ilerleme kaydettiğini açıkladı.

Yönetim ve Hamas'ın, Batı Şeria'da ikamet eden ancak aslen Gazzeli olan Filistin hükümetinden bir bakanın komiteye başkanlık etmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.