​Saudi Aramco’nun duyurusu ve dünyanın en büyük halka arz süreçleri

E-ticaret şirketi Alibaba Group, New York borsasında yapılan en yüksek hisse senedi satış rekorunu elinde tutuyor - Arşiv (Reuters)
E-ticaret şirketi Alibaba Group, New York borsasında yapılan en yüksek hisse senedi satış rekorunu elinde tutuyor - Arşiv (Reuters)
TT

​Saudi Aramco’nun duyurusu ve dünyanın en büyük halka arz süreçleri

E-ticaret şirketi Alibaba Group, New York borsasında yapılan en yüksek hisse senedi satış rekorunu elinde tutuyor - Arşiv (Reuters)
E-ticaret şirketi Alibaba Group, New York borsasında yapılan en yüksek hisse senedi satış rekorunu elinde tutuyor - Arşiv (Reuters)

Saudi Aramco, Suudi Arabistan Sermaye Piyasası Otoritesi'nin (CMA) hisselerinin bir kısmının halka arzı yönündeki talebini onaylamasından kısa bir süre sonra bugün yapılan açıklamada, şirket hisselerinin bir kısmının Suudi Arabistan Borsası’nda listelenmeye başlayabileceğini duyurdu. Bu da Aramco'nun son fiyatlandırması ve gelecek haftalarda hisse senedi fiyatlarının açıklanması sonrasında tarihin en büyük halka arz sürecinin gerçekleşebileceği anlamına geliyor.
Şuan için E-ticaret şirketi Alibaba Group’u New York Menkul Kıymetler Borsası’nda 2014 yılında kaydettiği 25 milyar dolarlık halk arzla tarihin en büyük hisse satış rekorunu elinde tutuyor. Bununla birlikte Alibaba Group, Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası’nda hisselerinin listelenmesine karar verirse 20 milyar dolar daha kazanmayı planlıyor.
Fransız Haber Ajansı (AFP) dünyanın en büyük halka arz süreçlerini derledi;
Japon devi Softbank Group: Şirket, 2018 yılındaki halka arzı sayesinde 23.5 milyar dolar değerinde hisse sattı. Bu da Japonya Menkul Kıymetler Borsası'ndaki en büyük halka arz süreci olarak tarihe geçti.
Çin Ziraat Bankası: Banka, 2010 yılında 22.1 milyar dolar değerinde hisse satarak borsaya giriş yaptı.
Çin Sanayi ve Ticaret Bankası (ICBC): Banka, 2006 yılında Hong Kong ve Şangay borsalarında 21.9 milyar dolarlık hisse sattı.
American International Group: ABD merkezli sigorta şirketi, 2010 yılında Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası'nda 20.5 milyar dolarlık hisse satarak borsaya adım attı.
Visa Şirketi: Ödeme sistemleri şirketi Visa, 2008 yılında New York Menkul Kıymetler Borsası’nda 19.6 milyar dolarlık hisse satışıyla borsalara giriş yaptı.
NTT DoCoMo: Japon mobil operatör NTT DoCoMo, 1998 yılında 18.4 milyar dolar değerinde hisse alım-satımıyla borsalarda işlem görmeye başladı.
General Motors: ABD’li şirket, 2010 yılında New York ve Toronto borsalarında 18.1 milyar dolar değerinde hisse satışıyla piyasalara geri döndü.
Enel: İtalyan enerji şirketi Enel, 1999 yılında Milan ve New York borsalarında 17.4 milyar dolar değerinde hisse satışı gerçekleştirdi.
Facebook: Sosyal medya devi, 2012 yılında New York Menkul Kıymetler Borsası’nda 16 milyar dolarlık hisse satışı yaparak bir teknoloji şirketi tarafından gerçekleştirilen en büyük halka arz sürecine imza attı.



Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
TT

Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)

Gelişmekte olan ekonomilerdeki borç piyasalarına yönelik temkinli küresel görünümün ortasında Suudi Arabistan, finansal istikrar ve iddialı ekonomik büyüme planlarının bir araya gelmesiyle cazip bir yatırım merkezi olarak ortaya çıkıyor.

Dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden biri olan ve 4,6 trilyon dolardan fazla varlığı yöneten State Street Global Advisors'ın Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Yatırım Stratejisi ve Araştırma Başkanı Karine Kheirallah'a göre bu görüşler doğru.

Kheirallah Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Suudi Arabistan’ın sağlam finansal temellere ve iddialı bir büyüme stratejisine dayanan ‘cazip bir makroekonomik anlatı’ sunduğunu söyledi. Kheirallah, “Dünyadaki pek çok ekonomi yüksek borç yükü ve artan hizmet maliyetleriyle karşı karşıyayken, Suudi Arabistan geçtiğimiz aralık ayı itibariyle yüzde 29,9 gibi nispeten düşük bir borç/gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) oranına sahip” dedi.

Bu mali disiplin, Suudi Arabistan'ın yükselen piyasa devlet tahvili piyasasında istikrarlı ve güvenilir bir ihraççı olarak konumunu güçlendiriyor. Kheirallah, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıllarda yapısal reformlar ve özellikle petrol dışı sektörlerdeki stratejik yatırımlar sayesinde sürdürülebilir bir büyüme yakalamasını bekliyor. Bu büyümenin hızı diğer bazı gelişmekte olan piyasalarla karşılaştırıldığında en hızlısı olmasa da, gelişmiş ekonomileri geride bırakacağı ve Suudi tahvillerini istikrar ve uzun vadeli değer arayan yatırımcılar için tercih edilen bir seçenek haline getireceği açık.

Suudi ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde petrol dışı faaliyetlerdeki yüzde 4,9'luk büyümenin etkisiyle yıllık bazda yüzde 3,4 oranında büyüdü. Bu büyüme yıllık reel GSYİH büyümesine 2,8 puanlık bir katkı sağladı.

Vizyon 2030 bono piyasasını canlandırıyor

Kheirallah, Vizyon 2030'un Suudi Arabistan’ın sabit gelir piyasasını çeşitlendirerek, derinliğini artırarak ve küresel finansal standartlarla uyumlu hale getirerek güçlendirmede önemli bir rol oynadığını söyledi.

Güçlü kredi kalitesi ve gelişmiş küresel derecelendirmeler

Suudi ihraçlarının kredi kalitesine ilişkin olarak Kheirallah, Suudi Arabistan’ın güçlü mali tabanı ve Vizyon 2030'un başarılı bir şekilde uygulanması sayesinde gelişmekte olan piyasalar arasında en istikrarlı ve cazip ülke ihraççılarından biri haline geldiğini vurguladı.

Bu gelişme, Moody's'in Kasım 2024'te Suudi Arabistan'ın notunu A1'e yükseltmesi ve Standard & Poor's'un mart ayında notunu A+'ya yükselterek Krallığı en yüksek yatırım yapılabilir notlar arasına yerleştirmesiyle küresel kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarına açıkça yansıdı.

Küresel endekslere dahil olma

Kheirallah, Suudi tahvillerinin başlıca küresel endekslere dahil edilmesinin küresel kurumsal yatırımcılardan gelen talebi önemli ölçüde artırmasını bekliyor. Suudi bonoları JP Morgan gibi endekslere dahil edildiğinde, bu endeksleri takip eden fonlar portföylerinin bir kısmını Suudi Arabistan'a ayırmak zorunda kalıyor ve ‘bu sadece düzenli yatırım akışını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda yatırımcı tabanını emeklilik fonları ve devlet varlık fonları gibi büyük küresel kurumları da kapsayacak şekilde genişletiyor.’

fgthyj

Kheirallah, endekslere dahil edilmenin ‘piyasanın olgunluğunun ve şeffaflığının bir kanıtı’ olduğunu ve Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030'un bir parçası olarak finansal piyasalarını geliştirme taahhüdünü yansıttığını belirterek, “Bu da nihayetinde gelecekte likiditenin artmasına ve borçlanma maliyetlerinin düşmesine yol açacaktır” dedi.

İhtiyaç ve sürdürülebilirlik arasında

Kheirallah, borcun GSYİH'ye oranındaki (%29,9) artışla ilgili olarak, bu artışın ekonomiyi çeşitlendirmek ve petrole bağımlılığı azaltmak için projeleri finanse etmeye yönelik stratejik planın bir parçası olduğunu açıkladı.

“Düşük faiz oranları sayesinde borç servis maliyetleri kontrol altında olsa da, faiz oranlarının önemli ölçüde yükselmesi veya yeterli ekonomik büyüme olmadan borç birikiminin devam etmesi durumunda riskler ortaya çıkacaktır” diyen Kheirallah, mali sürdürülebilirliği korumak ve borçlanmaya bağımlılığı en aza indirmek için çeşitlendirme çabalarının devam etmesinin ve petrol dışı gelirlerin artırılmasının önemini vurguladı.

Kheirallah sözlerini Suudi Arabistan'ın yüksek kredi notlarının yatırımcıların Krallığın ekonomik gidişatına olan güvenini yansıttığını, ancak bu notların korunmasının mali disiplinin sürdürülmesini ve hedeflenen yapısal reformların başarısını gerektirdiğini vurgulayarak tamamladı.