Cezayir: Sendikalar grevlerle günlük hayatı felç edebilir

Cezayir: Sendikalar grevlerle günlük hayatı felç edebilir
TT

Cezayir: Sendikalar grevlerle günlük hayatı felç edebilir

Cezayir: Sendikalar grevlerle günlük hayatı felç edebilir

Atıf Kadadre 
Cezayir'de sendikalar, Kasım ayı boyunca düzenleyecekleri grev ve protesto eylemlerinin takvimini açıkladı. Söz konusu sektörlerin arasında, başta kamu bankaları ve sigortacılık sektörü de olmak üzere geçmiş yıllarda hiçbir toplumsal tırmanışa dahil olmayan sektörlerdeki sendikalar da bulunuyor.
Kamu Bankaları Birliği, “toplumsal dışlanma ve marjinalleşme” ile başa çıkmak için 10 Kasım Pazar günü faaliyetleri durdurma kararı aldıklarını belirtti. Cezayir Genel İşçi Sendikaları (UGTA), yaptıkları yazılı bir açıklamada, “İşçilerimizin maruz kaldığı acıların küçük bir kısmını temsil eden taleplere yanıt verilmiyor. Genel sekreterler, bu durumun, tüm olumsuzluklardan kaçınmak için her zaman benimsemiş oldukları diyalog ve istişare üslubunu, nezaket ve sorumluluk duygusunu kesintiye uğrattığına inanıyor” ifadelerine yer verdi.
Grev bildirisine imza atan kamu bankaları, ülkede bankacılık sektörünün en büyük bankaları olarak nitelendiriliyor. Yapılacak grev ise başta yatırım ve hizmet alanları olmak üzere birçok alanda felç yaşanmasına yol açabilir.
Sigortacılık sektörü
Bankacılık sektörü, ucu açık bir şekilde grev ilan ederken sigortacılık sektörü de geçen cumartesi günü, 10 gün içerisinde dile getirdikleri endişelerine yanıt alamamaları halinde greve başlayacaklarını açıkladı.
Sektördeki mevcut sendikaların sözcüleri, sigortacılık alanında faaliyet gösteren kamu şirketlerine ve tüm çalışanlara greve dahil olma çağrısında bulunurken, sektörün yaşadığı sorunlardan da Maliye Bakanlığını sorumlu tuttu. Sözcüler, talep listelerinin hazırlanması sürecinde koordinasyon üyeleri tarafından toplantılar düzenlendiğini ve ilgili sigortacılık şirketlerinin genel müdürlerinin de bu toplantılar ve işçilerin ana endişeleri hakkında bilgilendirildiğini vurguladı.
Seçimlerden bir ay önce
Tarihi boyunca protesto hareketlerine dahil olmayan bazı sektörlerdeki grevlerin, daha sonra ise bankacılık ve sigortacılık sektörlerindeki grevlerin ardından bazı kesimler, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden bir ay önce gelen bu grevler için tercih edilen tarihe şüpheci bir şekilde yaklaşıyor. Cezayir Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih de bu kesim arasında yer alıyor.
Bu çerçevede Adalet Bakanı Belkasım Zağmati, geçen cuma akşamı başkent Cezayir’deki Halk Sarayı’nda üst düzey yetkililere hitaben “mümkün olduğunca ilerlemek zorunda” olduklarını belirtti.
Bu gelişmenin, Hakimler Sendikası’nı da harekete geçirmesi muhtemel. Sendika, Adalet Bakanlığı’na geçen cumartesi günü “hakimlerin ve yargı kurumlarının saygınlıklarına doğrudan provokasyon teşkil etmeleri dolayısıyla polisin krize yönelik uygulamalarını durdurması” çağrısı yapmıştı. Aynı şekilde sendika krizine bir çözüm bulunmaması halinde, protestoların daha sıkı bir şekilde devam edeceğini ilan ederek, “Durum ne olursa olsun herhangi bir hakimi hedef almak herkesin öfkesine yol açar. Sendikanın tutumu, sonuçları ne olursa olsun fırtınalı olacaktır” ifadelerini kullanmıştı.
Eski bir milletvekili olan İdde Fallahi, yaptığı açıklamada “Bu hareketler, derin devletin mevcut olduğunu ve birkaç kolu bulunduğunu gösteriyor. Seçimleri engellemek için her yöne hareket edilebileceği anlamına geliyor. Bu kollar, asıl amacı seçim sürecini aksatmak olduğu için seçimlerden önce müzakere için çabalıyor” dedi.
İşçi Sendikası
Cezayir Genel İşçi Sendikaları (UGTA) Genel Sekreteri Selim Labatşa, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, bankacılık ve sigortacılık sektörleri açısından durumun ele alındığını belirtti. Labatşa, “Şu an yalnızca bu iki sektördeki durum çözüme kavuştu. Bir birlik olarak biz, önceki aşamadan devraldığımız ağır bir mirası gözden geçirme sürecindeyiz” dedi.
Labatşa, yaklaşık çeyrek yüzyıldır UGTA Genel Sekreteri olan Abdulmecid Sidi es-Said’in yerine atandı. UGTA, Cezayir’deki en büyük sendikalardan biri. Sendika ayrıca, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika döneminde iş adamı Ali Haddad’a bağlı Kurumlar Forumu’nun da ortağıydı.
Aynı şekilde Selim Labatşa, “Durum gerçekten çok karmaşık. Sendikanın imajını ve Cezayir’in yurt içindeki ve yurt dışındaki görüntüsünü iyileştirmek için yoğun bir çabaya ihtiyaç var. Sendikanın yurt dışındaki ortaklarıyla ilişkilerden devralınan miras, gerçekten kötü” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesindeki zamanlama
Çok sayıda sendika, meşru olsun ya da olmasın taleplerine ulaşmak için cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesindeki dönemden yararlanıyor. Nureddin Bedevi hükümetinin, hassas sektörlere büyük zararlar vermeden gelecek seçimlerin gündem geçişini belirleyecek bir “seçim merdiveni” elde etmek için çaba sarf ettiği biliniyor.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre Bedevi hükümeti, seçimler öncesinde öncelikli olarak gerçek kalkınma eksiklikleri olan güney bölgelere odaklandı. Aynı zamanda güçlü ortaklıkla tanınan seçim ayrıcalıklarına sahip olan bu hükümet ayrıca, bazıları tarafından “popülist” olarak tanımlanan bazı önlemler ortaya koydu. Finansal maliyetleri göz önüne alındığında bunların tamamı, toplumsal talepleri, daha da kötüye giden siyasi manzaradan izole etmek için ortaya koyulan kapsamlı ve sakinleştirici tedbirler çerçevesinde gelişti.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.