Evrimin güncel kanıtı: Kızıl geyikler küresel ısınmaya uyum sağladı

İskoçya'nın Rum adasında uluyan erişkin bir erkek kızıl geyik (Martyn Baker/Edinburgh Üniversitesi)
İskoçya'nın Rum adasında uluyan erişkin bir erkek kızıl geyik (Martyn Baker/Edinburgh Üniversitesi)
TT

Evrimin güncel kanıtı: Kızıl geyikler küresel ısınmaya uyum sağladı

İskoçya'nın Rum adasında uluyan erişkin bir erkek kızıl geyik (Martyn Baker/Edinburgh Üniversitesi)
İskoçya'nın Rum adasında uluyan erişkin bir erkek kızıl geyik (Martyn Baker/Edinburgh Üniversitesi)

Bir İskoç adasındaki (Rum) kızıl geyik popülasyonu, bilim insanlarına insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle yaban hayvanlarının farklı biçimde evrimleştiğinin ilk kanıtını sağladı.
Hebridler ada topluluğunda yer alan Rum adasında yaşayan kızıl geyiklerle yapılan yeni bir araştırma, iklimsel ısınmayla ilişkili olduğu düşünülen genetik değişiklikleri ortaya çıkardı. Bu değişiklikler, geyiklerin her yıl biraz daha erken doğurmasına yol açıyor.
1970'lere kadar uzanan önceki araştırma verilerini kullanan ve aralarında Edinburgh Üniversitesi'nden bilim insanlarının da bulunduğu ekip, ortalama doğum zamanının oransal olarak, her 10 yılda yaklaşık 3 gün erkene çekildiğini ve bunun kısmen daha yüksek sıcaklıkların geyiklerin davranışlarıyla fizyolojileri üzerindeki etkisinden kaynaklandığı keşfetmişti.
Bilim insanları şimdi de, Charles Darwin'in geliştirdiği evrim teorisiyle açıklanan doğal seçilimin yol açtığı genetik değişikliklerin de etkili olduğunu ortaya koydu.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, araştırmacılar, maral ismi de verilen dişi kızıl geyiklerin her yıl bir yavru doğurduğunu ve yılın erken zamanlarında doğuranların hayatları boyunca toplamda daha çok yavru verdiğini söylüyor.
Ekibin bulguları; doğum tarihlerinde yaşanan bu değişikliğin, kısmen daha erken tarihte doğurmalarını sağlayan genlerle daha yüksek üreme başarısı arasındaki ilişkiden kaynaklandığını gösterdi. Sonuç olarak, daha erken üremeyi sağlayan genler, zaman içinde Rum adasındaki geyik popülasyonunda yaygınlaştı.

İskoçya'nın Rum adasındaki yavru bir kızıl geyik (Martyn Baker/Edinburgh Üniversitesi)
Araştırmanın başını çeken Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden Dr. Timothée Bonnet şunları söyledi:
Bu, evrimi yaşandığı sırada belgelediğimiz birkaç vakadan biri. Ayrıca evrimin, popülasyonların iklimsel ısınmaya uyum sağlamasına yardım edebileceğini gösteriyor.
Çalışmayı gerçekleştiren ekipten bir başka isim, Edinburgh Üniversitesi Biyolojik Bilimleri Fakültesi'nden profesör Josephine Pemberton da şöyle konuştu:
Bireysel yaşam sürelerinin uzun vadeli araştırılması, popülasyonların çevresel değişime nasıl tepki verdiğini ve bunun etkileriyle nasıl başa çıktığını anlamanın yollarından biri.
İskoçya Doğa Mirası kurumunda insan ve doğadan sorumlu Sally Thomas ise şunları ifade etti:
Bu bulgular iklim değişikliğinin doğal yaşam üzerindeki etkilerinin büyüleyici bir örneği. Artan sayıda araştırma, iklim değişikliğinin Birleşik Krallık'taki ve dünyadaki türleri etkilediğini gösteriyor.
Araştırma akademik bilim dergisi PLOS Biology'de yayımlandı.



Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
TT

Starship, Teksas'tan yeni bir test uçuşuyla fırlatıldı

Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)
Starship uzay aracının on birinci uçuşu Teksas'taki Starbase üssünden gerçekleşti (Reuters)

Amerikalı milyarder Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX, dün Teksas'taki Starbase'den Starship uzay aracının on birinci uçuşunu gerçekleştirdi. Bu test görevi, yeniden kullanılabilir uzay aracının uydu fırlatma ve nihayetinde insanları Ay ve Mars'a taşıma yeteneğini test etmeyi amaçlıyor.

Bir Süper Ağır itici roketin üzerine monte edilmiş Starship üst kademesinden oluşan uzay aracı, SpaceX'in Starbase'deki tesislerinden yaklaşık 23:20 GMT'de fırlatıldı. Starship üst kademesini uzaya gönderdikten sonra, Süper Ağır itici roket fırlatmadan yaklaşık 10 dakika sonra Meksika Körfezi'ne yumuşak bir iniş gerçekleştirdi.

SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell, geçen ay Paris'te düzenlenen bir konferansta, "11. test uçuşunu başarılı kılmak için elimizden gelen her şeyi yaptık," dedi. "Ama bildiğiniz gibi, kimse ne olacağını bilmiyor, bu yüzden göreceğiz." Starship'in, 2027 yılına kadar NASA astronotlarını Ay'a indirmesi planlanıyor.

Roket, SpaceX'in mobil geniş bant internet sağlama hedefinde hayati rol oynayan daha büyük Starlink uydularının fırlatılması için büyük önem arzediyor. Bu uydular, Musk'ın Mars'a insan ve kargo gönderme vizyonunun temelini oluşturuyor.


"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

"Arka kapı" tehlikesi: 250 dosya ChatGPT'yi zehirlemeye yetiyor

(Unsplash)
(Unsplash)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

Araştırmacılar, OpenAI'ın ChatGPT'si ve Google'ın Gemini'ı gibi yapay zeka modellerinin, eğitim verilerine yalnızca küçük bir bozulmuş veri örneği eklenerek "zehirlenebileceği" uyarısını yaptı.

Birleşik Krallık Yapay Zeka Güvenlik Enstitüsü, Alan Turing Enstitüsü ve yapay zeka firması Anthropic'in ortak yürüttüğü çalışma, 250 kadar az sayıda belgenin büyük dil modellerinin (LLM'ler) anlamsız metinler üretmesine yol açan bir "arka kapı" zafiyeti oluşturabileceğini ortaya koydu.

Bu açık özellikle endişe verici çünkü en popüler LLM'ler, kişisel internet siteleri ve blog yazıları da dahil internetteki herkese açık metinlerle önceden eğitiliyor. Bu da herhangi birinin yapay zeka modelinin eğitim verilerine dahil olabilecek içerik üretmesini mümkün kılıyor.

Anthropic, konuyu detaylandıran blog yazısında "Kötü niyetli aktörler, zehirlenme diye bilinen süreçte modelin istenmeyen veya tehlikeli davranışları öğrenmesini sağlamak için bu yayınlara belirli bir metin enjekte edebilir" dedi.

Arka kapı eklemek de bu saldırı türünden. Arka kapılar, modelden normalde gizli kalacak belirli bir davranışı tetikleyen özel ifadelerdir. Örneğin bir saldırgan komut isteminde olduğu gibi rasgele bir tetikleyici ifade içerdiğinde LLM'ler hassas verileri dışarı sızdıracak şekilde zehirlenebilir.

Bulgular yapay zeka güvenliğine dair endişelere yol açarken araştırmacılar, bunun teknolojinin hassas uygulamalarda kullanılma potansiyelini sınırladığını söylüyor.

Alan Turing Enstitüsü'nden Dr. Vasilios Mavroudis ve Dr. Chris Hicks, "Sonuçlarımız şaşırtıcı ve endişe vericiydi: Bir LLM'yi zehirlemek için gereken kötü niyetli belge sayısı (yaklaşık 250), modelin veya eğitim verilerinin boyutundan bağımsız olarak neredeyse sabitti" diye yazdı.

Başka bir deyişle, veri zehirleme saldırıları daha önce sanılandan daha uygulanabilir olabilir. Bir saldırgan için örneğin 250 zehirli Wikipedia makalesi yaratmak nispeten kolay olacaktır.

Riskler, "Poisoning attacks on LLMs require a near-constant number of poison samples" (LLM'lere yönelik zehirleme saldırıları neredeyse sabit sayıda zehir örneği gerektiriyor) başlıklı, hakem kontrolünden geçmemiş makalede detaylandırıldı.

The Independent yorum için Google ve OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech


Elon Musk, Twitter davasında uzlaşmaya gitti

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Elon Musk, Twitter davasında uzlaşmaya gitti

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Teknoloji milyarderi Elon Musk, kıdem tazminatlarıyla ilgili anlaşmazlıkta kendisine 128 milyon dolardan fazla tazminat istemiyle dava açan işten çıkarılmış Twitter yöneticileriyle uzlaşmaya vardı.

Musk, Ekim 2022'de Twitter'ı satın aldığında CEO Parag Agrawal, Finans Direktörü Ned Segal, Hukuk Direktörü Vijaya Gadde ve Baş Hukuk Müşaviri Sean Edgett dahil çalışanlar arasında büyük bir tasfiye gerçekleştirmişti.

Bu eski yöneticiler Mart 2024'te, Musk'a ve yeniden markalaştırdığı X sosyal medya platformuna, kendilerine ödenmesi gerektiğine inandıkları kıdem tazminatını karşılamak üzere 128 milyon dolardan fazla toplu bir meblağ için dava açmıştı.

Geçen hafta teslim edilen ve ilk olarak çarşamba günü The Verge tarafından haberleştirilen mahkeme belgelerinde, Musk ve X'in davada "belirli koşulların yerine getirilmesini gerektiren" bir uzlaşmaya vardığı ortaya çıktı.

Belgelerde uzlaşma miktarına yer verilmedi. The Independent yorum için Musk ve davacıların avukatlarına ulaştı.

Musk, Nisan 2022'de Twitter'ı satın almayı kabul etmiş ancak birkaç ay sonra satın alma işleminden vazgeçeceğini söylemişti. Twitter, anlaşmayı tamamlamaya zorlamak için teknoloji devine dava açacak kadar ileri gitmişti.

Musk o sonbaharda 44 milyar dolarlık anlaşmayı tamamladıktan sonra Agrawal ve diğer üst düzey çalışanları hızla kovmuştu. Davaya göre yöneticiler Musk'ı, "özel bir öfke" duyduğu bir grubun kıdem tazminatları için daha fazla para ödemekten kaçınmaya çalışmakla suçladı.

Grup davada, "Musk Davacıların kıdem tazminatlarını ödemek istemediğine karar verdiği için, onları sebepsiz yere işten çıkardı, ardından sahte bir neden uydurdu ve çeşitli şirketlerinin çalışanlarını kararını onaylamaları için atadı" dedi.

asdfer
Musk, başlangıçta anlaşmadan caymaya çalıştıktan sonra Twitter'ı satın almayı kabul etmişti (AFP)

Dava, Walter Isaacson'ın Musk hakkındaki biyografisine atıfta bulunuyor. Biyografide teknoloji devinin Twitter anlaşmasını yöneticilerin hisse senedi opsiyonlarını hak etmelerini önlemek için bir gün erken sonuçlandırdığını söylüyor.

Isaacson, Musk'ın "bu gece sonuçlandırmakla yarın sabah yapmak arasında kurabiye kavanozundaki farkın 200 milyon dolar" olduğunu söylediğini aktarıyor.

Ağustosta Musk ve X'in işten çıkarılan yaklaşık 6 bin işçinin kıdem tazminatı konusunda 500 milyon dolarlık davada "prensipte" uzlaşmaya vardığı açıklanmıştı.

Reuters'ın haberine göre, Twitter'ın yan haklar programlarını denetleyen Courtney McMillian ve operasyon müdürü Ronald Cooper tarafından açılan davada, çoğu çalışanın temel ücretlerinin iki ayını ve işte geçirdikleri her tam yıl için bir haftalık ücret almaları beklenirken, en fazla bir aylık kıdem tazminatı teklif edildiği, işten çıkarılan pek çok işçiye ise hiçbir ek ödeme yapılmadığı öne sürülmüştü.

Independent Türkçe