Yemen Merkez Bankası: Riyad Anlaşması'nın olumlu yansımaları olacak ve bütçe açığı azalacak

Yemen Merkez Bankası: Riyad Anlaşması'nın olumlu yansımaları olacak ve bütçe açığı azalacak
TT

Yemen Merkez Bankası: Riyad Anlaşması'nın olumlu yansımaları olacak ve bütçe açığı azalacak

Yemen Merkez Bankası: Riyad Anlaşması'nın olumlu yansımaları olacak ve bütçe açığı azalacak

Yemen Merkez Bankası Başkanı Ahmed Ubeyd el-Fadli, geçtiğimiz Salı günü meşru hükümet ve Güney Geçiş Konseyi arasında imzalanan Riyad Anlaşması’nın ulusal ekonomi üzerinde olumlu etkisinin olacağını ve 2019 yılı bütçe açığını yaklaşık 2 milyar dolar azaltmaya katkı sağlayacağını açıkladı.
Merkez Bankası Başkanı el-Fadli, siyasi ve güvenlik meselelerini kapsayan istikrar sürecinin, vatandaşların doğrudan alım-satım gücünü etkileyeceğini ve yerel pazarda oluşan iyi atmosferin Yemen para birimine olumlu yansıyacağını belirtti.
İyileşme sinyalleri
Merkez Bankası’nın anlaşmayı imzalamadan önceki piyasanın durumuna ve yerel para biriminin diğer para birimleri karşısında nasıl hareket ettiğine dikkati çeken Ahmed Ubeyd el-Fadli, büyük ölçüde görüşmelerle ve Riyad Anlaşması’yla bağlantılı olarak iyileşmenin yaşandığını söyledi. Fadli, “Anlaşma imzalanmadan önceki bu belirgin iyileşme haliyle kıyasladığımızda, iki taraf arasındaki anlaşma sonrasında ülkenin ekonomik durumu nasıl olacak?” dedi.
Yemen Maliye Bakanı, eski tarihli bir açıklamasında, 2019 yılı devlet bütçe açığının 2 milyar dolar olarak tahmin edildiğini belirtmişti. Bakan ayrıca, devlet kaynaklarının eksikliği ve gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYİH) sert düşüş çerçevesinde açığı kapatmak için de uluslararası toplumdan gerekli fonların temin edilmesini istemişti. Ekonomistler, bu düşüşün, geçici başkent Aden’deki (ekonomik bozulmaya yol açan) güvenlik durumundan ve darbeci milislerin es-Salif, Hudeyde ve Ras İsa limanları gelirlerini ve vergileri Merkez Bankası’na yatırmayı reddetmesinden kaynaklandığını savunuyor.
Merkez Bankası, fon ödemelerini yeniden gözden geçirecek
“Riyad Anlaşması’nda Banka’nın rolü, tüm kaynak ve harcamalar, Banka’nın planlarına olumlu yansıyan bir bütçeye bağlılık hususunda bazı göstergelerin olduğunu söyleyen” Fadli’ye göre Merkez Bankası, fon ödemelerini yeniden gözden geçirecek. Bu çerçevede ilk adım olarak, geçici başkent Aden’deki Merkez Bankası’na kurtarılmış alanlarda hükümetin lehine gelir tahsis edilecek.
Merkez Bankası Başkanı, sıvılaştırılmış gaz ihracatının yeniden başlamasının ve ham petrol üretimindeki artışın ülke ekonomisine olumlu yansıyacağını açıkladı.
Anlaşmanın uluslararası getirisi olur mu?
Anlaşmanın uluslararası ilişkiler için de önemli olduğunu söyleyen Ahmed el-Fadli, dünyanın, anlaşmanın iç istikrarı etkileyeceği Yemen ile faaliyetleri açısından iyileşmenin yaşanmasını umduğunu belirtti.
Yemen Merkez Bankası Başkanı, “Uluslararası Para Fonu (IMF) ile son toplantımız sırasında gelecek aşamadaki mali ve parasal durum ile Merkez Bankası’nın planları hakkında bilgi verdik. Önümüzdeki birkaç gün içerisinde Kuzey ve Güney arasında eşit dağılacak yeni hükümet planını bekliyoruz. Bu plan, hükümetin vizyon ve programını yansıtacak. Dolayısıyla hükümet sonlanmadan ve vizyonunu ortaya koymadan Merkez Bankası’nın ana planları hakkında konuşmak için şu an çok erken” dedi.
Para biriminin mevcut durumu ve bankanın hareket mekanizmasına da değinen Fadli, “Merkez Bankası bu yönde hareket etmeyecek ve başka bir adım atma niyeti yok. Riyal, dalgalanma yaşıyor. Bu, bankanın vizyonudur. Riyal, dolar karşısında geçen aya kıyasla 50 riyal civarında bir iyileşmeye tanık oldu. Bu sebeple bu hususta yeni bir adım atılmayacak” ifadelerini kullandı.



Çin yeni bir ticaret savaşı mı başlatıyor?

Çinli BYD ve CATL firmaları, elektrikli otomobil aküsü üretiminde lider konumda (Reuters)
Çinli BYD ve CATL firmaları, elektrikli otomobil aküsü üretiminde lider konumda (Reuters)
TT

Çin yeni bir ticaret savaşı mı başlatıyor?

Çinli BYD ve CATL firmaları, elektrikli otomobil aküsü üretiminde lider konumda (Reuters)
Çinli BYD ve CATL firmaları, elektrikli otomobil aküsü üretiminde lider konumda (Reuters)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), üretim ve ihracatı artıran Çin'in yeni bir "ticaret savaşı" başlattığını yazıyor. 

Analizde, Çin'in zayıflayan ekonomisini canlandırmak için "fabrikalara steroid bastığı" ve yabancı ülkelerdeki işletmeleri sıkıştırarak yeni bir küresel ticaret savaşı başlattığı savunuluyor. 

Avrupa Birliği, Çin'de üretilen elektrikli otomobillere sağlanan sübvansiyonlar nedeniyle başlatılan soruşturma kapsamında, ülkeden ithal edilen elektrikli araçlara yüzde 38,1'e varan ilave vergi uygulama kararını temmuzda yürürlüğe koymuştu. 

ABD de Çin'den ithal edilen elektrikli otomobillerin yanı sıra alüminyum ve güneş panellerine ek vergi uygulama kararı almıştı. 

WSJ, Pekin'in stratejisinin yalnızca Batı ülkelerini değil, Türkiye ve Pakistan'ı da tedbir almaya ittiğini hatırlatıyor. Türkiye, Çin'den ithal edilen elektrikli otomobillere uygulanan ek vergileri yüzde 40'a yükseltmişti. 

Analizde, Çin'in "üretime yatırımı artırarak ekonomiyi canlandırıp, uluslararası alanda fazla tepki çekmeden endüstriyel direncini artırmayı hedeflediği" yorumu yapılıyor.

Haberde, Pekin yönetimine danışmanlık yapan bazı kişilerin, ülkenin üretim ve inşaat sektörüne yatırımından ziyade iç tüketimi öncelendirmesi gerektiğini söylediği aktarılıyor. 

Bunun yerinde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in "Eskiyi yıkmadan önce yeniyi kurun" anlayışıyla hareket ederek sübvansiyonlu üretime yatırımların artırılması talimatını verdiği bildiriliyor.

Şi'nin bu politikayı izlemesinin iki nedeni olduğuna dikkat çekiliyor. Analize göre bunlardan ilki, Çin'in ABD ve diğer Batılı ülkelerin ağır yaptırımları karşısında ülke ekonomisini ayakta tutabilecek endüstriyel tedarik zinciri oluşturulmasıyla ilgili. İkinci sebepse Pekin'in "savurganlık" diye nitelediği ABD tarzı tüketime kökten itiraz etmesi.

Diğer yandan analizde, Şi'nin bu stratejisinin Pekin'in kapasite fazlasını azaltmaya çalıştığı eski politikalarına kıyasla bir değişime işaret ettiğine dikkat çekiliyor. 

2015'te Şi'nin, Çin Komünist Partisi'nin eski Merkezi Mali ve Ekonomik İşler Komisyonu Direktörü Liu He'ye, özel sektördeki birçok küçük çelik fabrikasını ve diğer işletmeleri kapatma talimatı verdiği hatırlatılıyor. 

Ancak Çin'in "ABD ve AB'ye ek vergi hamlelerini gerekçelendirme fırsatı vermek istemediği" için üretim fazlasını düşürmeye yönelik bu tür politikaları etkili şekilde uygulamadığı savunuluyor.

Pekin Üniversitesi'nden finans uzmanı Michael Pettis, Çin'in halihazırda küresel üretimin üçte birine sahip olduğuna dikkat çekerek, böyle bir durumda üretimi tekrar iki katına çıkararak yabancı ülkelerin üretimdeki payını azaltmayı istediğini savunuyor ve ekliyor: 

Dünyanın geri kalanı bunun tam tersini istiyor. Kimse buna uyum sağlayamaz.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, BBC