عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Dış ticaret endeksleri açıklandı

Dış ticaret endeksleri açıklandı
    İstanbul/İHA
TT
TT

Dış ticaret endeksleri açıklandı

Dış ticaret endeksleri açıklandı

İhracat birim değer endeksi 2019 Eylül döneminde yüzde 3,4 azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 Eylül dönemi dış ticaret endeksleri verilerini açıkladı. Buna göre; ihracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,4 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 1,9 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 7,2, yakıtlarda yüzde 15,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 4,1 azaldı.
İhracat birim değer endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 3,5 azaldı.
İthalat birim değer endeksi yüzde 5,3 azaldı
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,3 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 5,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 9,8, yakıtlarda yüzde 14,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,4 azaldı.
İthalat birim değer endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 4,9 azaldı.
İhracat miktar endeksi yüzde 3,8 arttı
İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,8 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 8,3, yakıtlarda yüzde 41,4 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 4,6 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3 azaldı.
İhracat miktar endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 7,1 arttı.
İthalat miktar endeksi yüzde 6,6 arttı
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 7,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 19,4, yakıtlarda yüzde 3,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,6 arttı.
İthalat miktar endeksi 2019 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 2,4 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi yüzde 2,1 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Ağustos ayında 164,2 olan ihracat miktar endeksi yüzde 2,1 artarak, 2019 Eylül ayında 167,7 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Eylül ayında 162,7 olan ihracat miktar endeksi yüzde 3,8 artarak, 2019 Eylül ayında 169 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi yüzde 1,3 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Ağustos ayında 122,9 olan ithalat miktar endeksi yüzde 1,3 azalarak, 2019 Eylül ayında 121,3 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Eylül ayında 117,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 4,1 artarak, 2019 Eylül ayında 122 oldu.
Dış ticaret haddi 2019 yılı Eylül ayında 103,6 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2018 yılı Eylül ayında 101,6 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2 puan artarak, 2019 yılı Eylül ayında 103,6 oldu.
Dış ticaret haddi, 2019 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 1,4 puan artarak 103,5 oldu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.