Tunus'ta yeni başbakan kim olacak?

Nahda, lideri Raşid Gannuşi’yi Meclis Başkanlığı'na aday gösterecek (Reuters)
Nahda, lideri Raşid Gannuşi’yi Meclis Başkanlığı'na aday gösterecek (Reuters)
TT

Tunus'ta yeni başbakan kim olacak?

Nahda, lideri Raşid Gannuşi’yi Meclis Başkanlığı'na aday gösterecek (Reuters)
Nahda, lideri Raşid Gannuşi’yi Meclis Başkanlığı'na aday gösterecek (Reuters)

Necmeddin el-Akkari
Tunus'ta 2019 Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimleri sonucunda ortaya çıkan hükümet sisteminin hatları, Cumhurbaşkanı'nın yasama seçimlerinin kesin sonuçlarının açıklanmasına kadar görevine başlamasının ardından netleşecek.
Yüksek Seçim Komisyonu'nun genel seçimlerin kesin sonuçlarını açıklaması bekleniyor.
Seçim Komisyonu sonuçlar hakkında bilgilendirmek ve milletvekillerinin nihai isim listesini sunmak için parlamentoya yazı gönderecek.
Yeni meclis oturumu bekleniyor
Kesin sonuçların açıklandığı tarihten itibaren ve en fazla 15 gün içinde, Meclis Başkanı Abdulfettah Moro, Meclis'in seçilmiş üyelerini genel kurul açılışına davet ediyor. Açılış oturumunun 19 Kasım Salı günü yapılması bekleniyor.
Açılış oturumuna en genç erkek ve kadın milletvekilinin yardımıyla, en yaşlı milletvekili Raşid Gannuşi başkanlık edecek.
Meclis Başkanı ve iki yardımcısı seçilmeden önce ise yeni milletvekilleri yemin edecek.
Görünen o ki, Nahda Hareketi başbakanlığın bağımsız bir şahsa verilmesi karşılığında, lideri Gannuşi'nin Meclis Başkanlığı'na adaylığını sunacak.
Yeni parlamento, özellikle 2020 genel bütçesi, maliye yasası ve bunların gelecek 10 Aralık’a kadar onaylanması konusunda ciddi bir baskıyla karşı karşıya.
Başbakanın görevlendirilmesi
Cumhurbaşkanı, yasama seçimlerinin kesin sonuçlarını açıklayarak, Nahda Genel Başkanı Raşid Gannuşi'nin hükümeti kurmak için bir kişi seçmeye davet edecek. Anayasa Cumhurbaşkanı Kays Said'e bir hafta süre verse de, bu adımın, siyasi partiler arasında uzlaşma sağlanamadan, meclis takvimi üzerindeki baskıyı önlemek ve hükümetin oluşumunu hızlandırmak için sonuçların resmi olarak açıklanmasından hemen sonra atılması olası.
Nahda’nın Cumartesi ya da Pazar günü, hareketin içinden ya da dışından olsun bir başbakan adayı çıkarmak için Merkez Karar Yürütme Kurulu (MKYK) toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Öyle görünüyor ki Nahda, diğer partilerin çoğunluğunun Nahda'dan bir kişinin başbakan olmasına itirazını dikkate alarak Başbakan koltuğunu ekonomide uzman bağımsız bir adaya bırakacak.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre üç bağımsız adayın, Merkez Bankası Başkanı Mervan el-Abbasi, eski Ticaret, Turizm ve Sağlık Bakanı Munzir al-Zinayidi ve daha önce birden fazla makama aday gösterilen (daha önce başbakanlık için de aday gösterilmiş ve reddedilmişti) özel sektör ekonomisti Razi al-Madb olduğu ortaya çıktı.
Nahda, Cumartesi günü başlayacak olan MKYK'nın ardından önümüzdeki Pazar günü Başbakan adayını belirleyecek. Demokratik Hareket ve Halk Hareketi'nin Nahda başkanlığındaki bir hükümete katılmayı reddetmesi üzerine müttefik partileri ilan edilebilir. Yusuf eş-Şehid başkanlığındaki Tunus Hareketi bunlardan biri.



Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
TT

Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)

Şam, bugün ‘kurtuluşunun’ birinci yıldönümünde Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü, eski rejimin çöküşünü ve lideri Beşşar Esed'in ülkeden kaçışını kutluyor.

Adeta bir tatil havasının hakim olduğu başkentte, geri dönüş hakkının sevinci, hatıraların ağırlığıyla iç içe geçmiş durumda. Sokaklar ise ‘karanlık dönemin’ sembollerinin yerini alan yeni bir kimliği yansıtıyor. Silahlı grupların üyeleri yeni devletin güvenlik kurumlarına entegre edilirken Şamlılar gelecekleriyle ilgili endişelerinin bir kısmından kurtulmuş durumdalar.

Süslemelerin, kalabalıkların, dolu otellerin ve yıllarca süren sürgünün ardından geri dönenlerin ardında, hala kayıp olanların aileleri ve yıkılmış bölgelerin sakinleri arasında hiç bitmeyecek bir hüzün var. Yine de insanlar, sanki ‘duvarların artık kulakları yokmuş’ gibi, açıkça konuşma cesaretini yeniden kazandılar ve bireysel karar verme gücünü ve geri dönme hakkını yeniden kazandıklarına dair genel duygularını ifade ettiler.

Bu değişim, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşşar Esed'in ülkenden kaçışının ardından yaşanan hareketli gecenin hatıralarını silebilmiş değil. O gece, güvenlik kurumları çöktü, silahlı gruplar kritik öneme sahip karargahları yağmalamak için acele etti ve eski rejimin üyeleri üniformalarını sokaklarda bıraktı. Şam kaosun eşiğine gelmişti.

Ancak Cisr el-Ebyad, Bab Tuma ve el-Kassa gibi mahalleler, doktorlar, öğrenciler ve tüccarlardan oluşan geçici mahalle komiteleri sayesinde kendilerini korumayı başardılar. Bu girişimler sayesinde 200'den fazla hırsız tutuklandı ve mezhep çatışmaları önlerken halkın durumun kontrolden çıkmasını engelleme yeteneğini ortaya koydu.

Öte yandan Tahran'da bugün, İran'ın Suriye'deki dayanak noktasını kaybetmesi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ‘dış komplo’ hakkındaki konuşması, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Suriye'yi ‘35. Eyalet’ olarak görmesi, diplomasinin savunulması ve milletvekillerinin on milyarlarca doların israf edildiği yönündeki suçlamaları arasında ‘direniş çadırının ana direğinin’ çöküşüyle ilgili çelişkili haberler basında yer alıyor.


Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.


Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
TT

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, hareketin İsrail ile varılan ateşkes anlaşması kapsamında silah cephaneliğinin "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Yetkili, böylece ABD arabuluculuğundaki anlaşmanın en karmaşık konularından birini çözmek için olası bir formül önerdiğini söyledi.

Hareketin siyasi büro (karar alma organı) üyesi Basem Naim'in açıklamaları, tarafların anlaşmanın ikinci ve daha karmaşık aşamasına geçmeye hazırlandığı bir zamanda geldi.

Naim, hareket liderlerinin çoğunun bulunduğu Katar'ın Doha kentinde Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "Daha fazla gerilimi veya daha fazla çatışma veya patlamayı önlemek için kapsamlı bir yaklaşım benimsemeye açığız" ifadelerini kullandı.

Naim, Hamas'ın "direnme hakkını" koruduğunu, ancak hareketin Filistin devleti kurma sürecinin bir parçası olarak silah bırakmaya hazır olduğunu ifade etti. Naim, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntı vermese de müzakerelere olanak sağlamak için beş ila on yıllık uzun vadeli bir ateşkes önerdi.

Naim, "bu sürenin ciddi ve kapsamlı bir şekilde kullanılması gerektiğini" vurgulayarak, Hamas'ın silahlarıyla ilgili mevcut seçeneklere "çok açık" olduğunu belirtti. Naim, "Filistin'in ateşkes veya müzakere süresince silahların hiçbir şekilde kullanılmayacağına dair garanti vermesiyle, silahların dondurulması, depolanması veya imha edilmesi hakkında konuşabiliriz" ifadesini kullandı.

Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın ekim ayında sunduğu ve "garantör devletler" olarak hareket eden uluslararası tarafların da katılımıyla hazırlanan 20 maddelik bir plana dayanıyor. Naim, "planın çok fazla açıklığa kavuşturulması gerektiğini" belirtti.

Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması şu anda en acil endişeler arasında.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre en önemli konulardan biri, bu gücün Hamas'ı silahsızlandırmaktan sorumlu olup olmayacağı.

Naim, bunun Hamas için kabul edilemez olduğunu ve hareketin, söz konusu gücün anlaşmanın uygulanmasını izlemesini beklediğini vurguladı. Naim, "Ateşkes anlaşmasını izlemek, ihlalleri bildirmek ve olası bir gerilimi önlemek için sınıra yakın bir BM gücünün bulunmasını memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. "Ancak, bu güçlere Filistin topraklarında silahsızlanma veya bu tür eylemlerde bulunma yetkisi verilmesini kabul etmiyoruz" diye ekledi.

Naim, ilerlemenin bir işareti olarak, Hamas ve rakibi Filistin Yönetimi'nin, Gazze'deki günlük işleri yönetecek yeni teknokrat komiteyi kurma konusunda ilerleme kaydettiğini açıkladı.

Yönetim ve Hamas'ın, Batı Şeria'da ikamet eden ancak aslen Gazzeli olan Filistin hükümetinden bir bakanın komiteye başkanlık etmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.