عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Bankacılık önlemleri, Lübnan'da finansal kriz endişelerini artırdı

Baalbek’teki Lübnan Merkez Bankası şubesinin önünde düzenlenen gösteriler (AFP)
Baalbek’teki Lübnan Merkez Bankası şubesinin önünde düzenlenen gösteriler (AFP)
    Beyrut/Nezir Rıda
TT
TT

Bankacılık önlemleri, Lübnan'da finansal kriz endişelerini artırdı

Baalbek’teki Lübnan Merkez Bankası şubesinin önünde düzenlenen gösteriler (AFP)
Baalbek’teki Lübnan Merkez Bankası şubesinin önünde düzenlenen gösteriler (AFP)

Lübnan’da devam eden gösteriler sonrası siyasi belirsizlik ülkenin çöküşe geçtiği yorumlarının yapılmasına neden olurken, endişe içindeki halk para çekmek için soluğu bankalarda alıyor. Ancak Lübnan’da bankalar vatandaşların bu beklentisini boşa çıkararak kapılarını kapatma kararı aldı.
Saat 2 civarında genç bir Lübnanlı, para çekme talebiyle ülkenin en büyük bankalarından birinin kapısının önüne geldi. Güvenlik görevlisi, kendisinden özür dileyerek Salı günü tekrar gelmesini istedi. Genç ise memnuniyetsizliğini belirterek banka çalışanlarına sesini yükseltti. Bankaların hafta sonu boşaltılabileceği söylentileri ortasında çalışması gereken saatlerde kapalı olması, vatandaşların endişelerinin artmasına neden oldu.
Alınan önlemler Lübnanlıları zora sokuyor
Bu hafta bankaların önlerinde biriken kalabalığın yol açtığı olağanüstü gürültü ortasında çalışanların mesai saatlerinin azaltılması, bankalardan nakit çekme faaliyetleri üzerindeki baskıyı hafifletmek üzere alınan önlemlerin bir parçası. Lübnan’da bankalar Salı gününe kadar kapalı olacak (Cumartesi günleri istisnai olarak kapalı, Pazartesi günü resmi tatil). Bununla birlikte hızlı çöküş söylentileri arasında para çekme talebi de günden güne artış gösteriyor. Bu durum ise banka müşterileri arasında gerginliğe yol açarken, piyasada da dalgalanmaya neden oluyor.
Bazı siyasi kaynaklar, bu uygulamaların “yasa dışı” olduğunu belirtirken, bazıları ise bu adımların “krizle baş etmek için istisnai ve geçici bir önlem” olduğunu ifade ediyor.  Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, önlemlerin Lübnan Merkez Bankası’nın talimatıyla alındığını, durumun genel olmadığını söyledi. Para ve kredi kanununa atıfta bulunan kaynaklar, yasalarda değişik yapılması gerektiğine dikkati çekti.
Halk öfkeli
Önlemler, iki günde bir, özellikle de dolar hususunda, likidite talebinin artması nedeniyle ikiye katlanıyor. Alınan bu önlemler, bankalara para çekmek için koşan, ancak bunu gerçekleştiremeyen vatandaşlar arasında da büyük bir kriz oluşturuyor.
Şarku’l Avsat’a açıklama yapan emekli bir asker, bankanın kendisine 5 bin dolar vermeyi kabul etmediğini söyledi. Bir emlakçı da bankanın, çekmeye çalıştığı 20 bin doları vermeyi reddettiğini belirtti. Emlakçı, bankanın kendisine para vermediği için pazardaki veznedarla takas yapıp veznedara komisyon ödemek zorunda kaldığını ifade etti.
Günlük olarak artan önlemler, bankalarda yaşanan kargaşayı ve Lübnanlılar arasındaki gerginliği artırıyor. İnşaat malzemeleri satıcısı olan Beşir, mal ithal eden şirketlerin bankalardan tahsil edilemeyen çekler dolayısıyla faturaların birikmesi nedeniyle özür dilediğini söyledi. Beşir, tüccarların nakit taleplerinin de piyasadaki sorunları artırdığını vurguladı.
Şirket yöneticilerinden uyarı
Lübnan dışında kullanılan elektronik kartlar aracılığıyla para çekme işlemlerine tavan sınır belirlenmesi, elektronik kartlar aracılığıyla dış transferlerin kapatılması ve bankaların yabancı para transferlerinin hareketlerini kısıtlaması ülkede yaşanan durumu daha da karmaşık hale getirdi. Gıda ve inşaat ithalatı yapan şirketlerin yöneticileri, endüstrilerde kullanılan ana malzemelerin yanı sıra başta gıda olmak üzere Lübnan pazarının sermaye ve ana ithalatta kayıp yaşayacağı uyarısında bulundu.
Ayrıca gelecek 3 ay içerisinde tüccarların ithal mallarından sağlanan gümrük vergilerinde düşüş beklentisi dolayısıyla devlet gelirlerinin de azalacağı ifade edildi.
Sanayiciler Derneği Başkanı Fadi el-Cemayel, Lübnan Merkez Bankası’nın başkanı ile görüşmesi sonrasında “Son günlerde sanayicileri çöküşün eşiğine getirecek, transferleri durdurma ve sağlanan tüm kolaylıkları askıya alma hususundaki önemler dolayısıyla şaşkınız” ifadelerini kullandı. Cemayel, bankalar tarafından alınan bu önlemlerin ciddiyeti ve sektöre olumsuz etkileri hususunda da uyarıda bulunurken, “Bu önemlerle mücadele edilmeli ve bunlar kabul edilmemelidir. Çünkü durum, iç ve dış endüstriyel taahhütlerin yerine getirilmesini önleyecektir” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan ordusunu desteklemek için düzenlenen Paris toplantısının sonuçlarına Fransız bakışı

Duman
Duman
TT
TT

Lübnan ordusunu desteklemek için düzenlenen Paris toplantısının sonuçlarına Fransız bakışı

Duman
Duman

Paris, Fransız başkentinde yapılan üç ayrı toplantının başarılı geçtiğini ve bu görüşmelerin en önemli sonucunun, Fransa, ABD ve Suudi Arabistan’ın Lübnan makamları ile Lübnan ordusuna yönelik ortak ve tam desteklerinin teyit edilmesi olduğunu bildirdi. Bu kapsamda, Savunma Bakanlığı’nda Lübnan Ordu Komutanı Rudolf Heykel ile Fransa Genelkurmay Başkanı Fabien Mandon arasında görüşme yapılırken, ardından üç ülkenin özel temsilcileri bir araya geldi. Son olarak bu temsilcilerle Heykel, Elysee Sarayı’nda görüşmelerini sürdürdü. Paris’e göre ilgili üç başkent (Paris, Washington ve Riyad), Lübnan ordusunun performansını ve devletin silahların yalnızca devletin elinde toplanmasını öngören planın ilk aşamasını yıl sonuna kadar tamamlama konusundaki kararlılığını olumlu değerlendiriyor. Elde edilen sonuçların tatmin edici bulunması üzerine, Lübnan ordusuna destek amacıyla planlanan uluslararası konferansın gelecek yıl şubat ayında düzenlenmesi konusunda mutabakata varıldı. Paris, konferans hazırlıkları için üçlü bir komite kurulmasının, Lübnan ordusunun attığı adımlara duyulan ciddiyeti ve Lübnan makamlarına olan güveni yansıttığını vurguladı.

Fransa’ya göre üç ülke, planlanan konferansın başarıya ulaşması için gerekli koşulları oluşturmayı hedefliyor. Konferansın, Lübnan devletinin egemenliğini yeniden tesis etmesine katkı sağlaması, siyasi ve mali destek sunması, aynı zamanda orduya ve Lübnan makamlarına duyulan güvenin bir göstergesi olması amaçlanıyor. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararının uygulanmasına yönelik hedeflere de destek verilmesi öngörülüyor.

Öte yandan, Fransız girişimiyle üç başkent, Paris’in çağrısı doğrultusunda Lübnan ordu birliklerinin sahadaki faaliyetlerine daha fazla dikkat çekilmesi, bu faaliyetlerin belgelenmesi ve mevcut tüm imkânlarla kamuoyuna yansıtılması konusunda uzlaştı. Bu amaçla Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nün (UNIFIL) imkânlarından da yararlanılması planlanıyor. Böylece ordunun, özellikle Litani Nehri’nin güneyinde silahların devlet tekelinde toplanmasını öngören ilk aşamadan başlayarak, kendisine verilen görevleri yerine getirdiğinin ortaya konulması ve planın sonraki aşamalarının hayata geçirilmesinin sağlanması hedefleniyor.

Paris’te yapılan görüşmelerde Rudolf Heykel’in, planın ilk aşamasına ilişkin hedeflerin yüzde 95’inin gerçekleştirildiğini ve belirlenen sürenin uzatılmasını talep etmediğini vurgulaması dikkat çekti. Ancak üç başkent, gerekli görülmesi hâlinde sürenin birkaç hafta uzatılmasına engel bir durum olmadığı görüşünde. Heykel’in, kuvvetlerinin elde ettiği sonuçları ayrıntılı verilerle aktardığı, ayrıca özellikle UNIFIL güçlerinin Güney Lübnan’dan çekilmeye başlamasıyla birlikte üstleneceği ilave görevler doğrultusunda silah ve mali desteğe duyulan ihtiyacı dile getirdiği belirtildi. Paris, uluslararası konferans kapsamında Lübnan’a sağlanacak desteğin yalnızca orduyla sınırlı kalmayacağını, diğer güvenlik güçlerini de kapsayacağını, böylece ordunun temel görevlerine odaklanırken, iç güvenliğin, iç güvenlik birimlerince sağlanmasının hedeflendiğini ifade ediyor.

Fransız çevreler, Lübnan’da savaşın yeniden patlak verme riskinin ortadan kaldırılmasının hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor. Bu nedenle, Vatan Kalkanı planının ilk aşamasının tamamlanmasıyla birlikte Lübnan makamlarının Litani Nehri’nin güneyinde tam denetimi yeniden tesis edebilmesinin, ikinci aşamanın önünü açacağı vurgulanıyor. Böyle bir gelişmenin, bir yandan uluslararası toplumun beklentilerine yanıt oluşturacağı, diğer yandan da planlanan konferansta Lübnan’a destek verilmesinin temel gerekçelerinden biri olacağı değerlendiriliyor. Bu yaklaşımın, uluslararası toplumun niyet beyanlarından ziyade somut sonuçlara odaklanma anlayışıyla örtüştüğü belirtiliyor.

Lübnan ordusuna yönelik desteğin, ekonomik destek ve Lübnan’dan talep edilen reformlarla bağlantılı olarak düzenlenmesinin öngörülen yeniden imar konferansı için de geçerli olduğu kaydediliyor.

Lübnan içinde ve dışında, ordunun sahadaki faaliyetlerinin doğrulanmasına yönelik ek mekanizmalar konusunda çok sayıda soru gündeme geliyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu sorular arasında özellikle iki başlık öne çıkıyor: Denetim sürecinin bireysel konutları kapsayıp kapsamayacağı ve UNIFIL birliklerinin Lübnan ordu birliklerine sistematik ve kapsamlı şekilde eşlik edip etmeyeceği. Paris, Litani’nin güneyindeki tüm konut ve özel mülklerin aranmasının kesinlikle gündemde olmadığını vurguluyor. Buna göre arama işlemleri, yalnızca mekanizmanın mevcut bir tehdit ve geçen yıl kasım ayında varılan ateşkes anlaşmasının ihlal edildiğini teyit etmesi durumunda söz konusu olacak ve bu durumda Lübnan ordusundan arama yapması istenecek. Paris, bu yaklaşımın güneyde yaşayan halkın endişelerini gidermeyi amaçladığını ifade ediyor.

Paris, mevcut mekanizmanın yanına yeni bir mekanizma ekleme niyeti olmadığını vurguluyor; aksine, şu ana kadar uygulanan mekanizmadan azami derecede yararlanmanın, Lübnan askerî birimlerinin çalışmalarını mevcut imkânlarla destekleyecek bir kaynak oluşturacağı değerlendiriliyor. UNIFIL’in Lübnan ordusunun operasyonlarına katılımına gelince, Paris bunun hâlihazırda gerçekleştiğini belirtiyor ve UNIFIL birliklerinin ordunun faaliyetlerini destekleyici veya gözlemci rolü üstlenebileceğini, böylece ordunun kendisine verilen görevleri yerine getirdiğinin gösterilmesinin sağlanacağını ifade ediyor. Bu durum, özellikle İsrail kaynaklı anlatının tersine ordunun görevlerini yerine getirdiğini vurgulamayı amaçlıyor. Fransız kaynaklar, üç başkent arasında bu konuda tam bir uyum bulunduğunu ve bunun, ordunun desteklenmesine yönelik konferansın şubat ayında düzenlenmesini kolaylaştırdığını belirtiyor. Toplantı tarihinin kesin olarak belirlenmemesi ise o ay içinde gerçekleşecek çeşitli etkinlikler ve takvimler dikkate alınarak en yüksek katılımın sağlanacağı uygun tarihin seçilmesine yönelik bir tedbir olarak açıklanıyor. Paris’in bu yaklaşımı, ABD’nin Lübnan makamlarının 1701 sayılı kararı ve ordunun planını ne ölçüde ciddiyetle uygulayacağı konusundaki şüpheleriyle bağlantılı.

Paris, Vatan Kalkanı planının birinci aşamasından ikinci aşamasına geçişin büyük zorluklarla karşılaşacağını öngörüyor. Bunun başlıca nedeni, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmeyi reddetmesi ve üzerinde mutabık kalınan ateşkesin yalnızca Litani Nehri güneyini kapsadığı görüşünde olması. Bu nedenle, iki ay içinde düzenlenecek orduya destek konferansının, Lübnan makamlarının ikinci aşamaya geçişi için güçlü bir ivme sağlayacağı değerlendiriliyor.

Sonuç olarak, Paris’te yapılan toplantılar, orduya ilişkin ortak anlayışın ve ilave desteğin sağlanması yönünde hedeflenen amaca ulaştı. Aynı zamanda, uluslararası konferansın düzenlenmesi, Lübnan makamlarına, İsrail baskısı ve Hizbullah’ın etkisi arasında sıkışmış durumda oldukları bir ortamda destek sağlanması anlamına geliyor.

ARAP DÜNYASI

Tetteh: Libyalı liderler "yol haritasını" uygulamakta başarısız oluyorlar

Tetteh'in Libya kriziyle ilgili Güvenlik Konseyine verdiği brifingden, (Konsey)
Tetteh'in Libya kriziyle ilgili Güvenlik Konseyine verdiği brifingden, (Konsey)
TT
TT

Tetteh: Libyalı liderler "yol haritasını" uygulamakta başarısız oluyorlar

Tetteh'in Libya kriziyle ilgili Güvenlik Konseyine verdiği brifingden, (Konsey)
Tetteh'in Libya kriziyle ilgili Güvenlik Konseyine verdiği brifingden, (Konsey)

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı ve Genel Sekreter Antonio Guterres Özel Temsilcisi Hanna Tetteh, ülkedeki başlıca siyasi paydaşları, uluslararası örgüt tarafından belirlenen siyasi sürecin gereklerini yerine getirmede "başarısız olmakla" suçladı.

Tetteh, dün Güvenlik Konseyi'ne verdiği brifingde, yol haritasının uygulanması için ilgili Libyalı paydaşlarla yapılan çabaların, özellikle Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu'nun yeniden yapılandırılması ve seçimlere ilişkin anayasal ve yasal çerçevede önerilen değişikliklerin değerlendirilmesi konusunda önemli bir zorluk teşkil ettiğini belirtti. Ayrıca, Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi'ndeki egemenlik pozisyonları komiteleriyle devam eden çabaların henüz Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu'nun yeniden yapılandırılmasıyla sonuçlanmadığını vurguladı. Tetteh, bu gecikmelerin iki kurum arasındaki güven eksikliğini gösterdiğini savundu.

ARAP DÜNYASI

"Sarı hat" Gazzeliler için bir ölüm tuzağı

Şiddetli yetersiz beslenmeden muzdarip Gazzeli kız Acvan, dün Han Yunus'taki el-Nasır Hastanesi'nde annesinden yiyecek alıyor (Reuters)
Şiddetli yetersiz beslenmeden muzdarip Gazzeli kız Acvan, dün Han Yunus'taki el-Nasır Hastanesi'nde annesinden yiyecek alıyor (Reuters)
TT
TT

"Sarı hat" Gazzeliler için bir ölüm tuzağı

Şiddetli yetersiz beslenmeden muzdarip Gazzeli kız Acvan, dün Han Yunus'taki el-Nasır Hastanesi'nde annesinden yiyecek alıyor (Reuters)
Şiddetli yetersiz beslenmeden muzdarip Gazzeli kız Acvan, dün Han Yunus'taki el-Nasır Hastanesi'nde annesinden yiyecek alıyor (Reuters)

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilme haritasında işaretlenen "sarı hat’ı", yaklaşan herkesi öldüren, ancak "ölüm tuzağı" olarak tanımlanabilecek bir yere dönüştürdü. Son 24 saat içinde, 10 Ekim'de imzalanan barış planına göre Gazze Şeridi'ni ikiye bölen "sarı hata" yaklaşık 200 metre mesafede bulunan Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla kasabasında dört Filistinli öldürüldü.

Filistin kaynakları Şarku’l Avsat’a, İsrail'in "sarı hattı" fiilen "ölüm tuzağına" çevirdiğini ve orada Gazzelileri soğukkanlılıkla öldürdüğünü söylüyor.

Birleşmiş Milletler Gazze'deki kıtlığın sona erdiğini ilan etti, ancak Şeritteki nüfusun büyük çoğunluğu hala yüksek düzeyde gıda güvensizliğiyle karşı karşıya.