Tunus: Nahda Hareketi başbakanı açıklamaya hazırlanıyor

Tunus: Nahda Hareketi başbakanı açıklamaya hazırlanıyor
TT

Tunus: Nahda Hareketi başbakanı açıklamaya hazırlanıyor

Tunus: Nahda Hareketi başbakanı açıklamaya hazırlanıyor

Tunus Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Nebil Bafun, 6 Ekim’de gerçekleşen Parlamento Seçimleri’nin resmi sonuçlarını ilan etti. Hükümet kurma görevi, oyların çoğunluğunu alarak seçimden birinci parti olan Nahda Hareketi’ne verildi.
Bafun, başkentte düzenlediği basın toplantısında, ‘başarılı’ olarak nitelediği 2019 Parlamento Seçimleri’nin resmi sonuçlarını duyurdu.
Bafun, burada yaptığı açıklamada, Washington merkezli uluslararası bir örgütün ‘barışa ve demokratik geçişe olan katkısından’ dolayı Tunus Yüksek Seçim Kurulu’nu ‘Barış ve insanlığın Kalkanı’ ödülüne layık gördüğünü ifade etti. Bafun, ödülü, ‘Tunus'ta seçim sürecinde yer alan herkesin ödülü’ olarak gördüğünü belirtti.
Nahda Hareketi’nin seçimlerden birinci parti olarak çıktığı resmen ilan edilmesine rağmen bu durum hareketin hükümeti kurmasına yönelik itiraz dalgasını hafifletmedi. Ancak Tunuslu yorumculara göre İslami bir kimliğe sahip olan Nahda, hükümet kurma sürecini en az zararla atlatabilmek için diğer partilerle müzakerelerinde strateji değişikliğine gidebilir.
İktidar koalisyonuna girmeye aday Demokratik Akım ile Halk Hareketi’nin yanı sıra Yaşasın Tunus Partisi, Nahda’nın yeni hükümetin başına geçmesini reddederken, Tunus'un Kalbi Partisi ve Özgür Anayasa Partisi’nin hükümet kurma müzakerelerinde saf dışı bırakılmaları, ülkenin anayasasına göre bir hafta içinde başbakanın ismini sunması gereken Nahda’yı köşeye sıkıştırmış vaziyette. Nahda’nın strateji değişikliğine giderek bu partilerle orta yolu bulması ve anayasanın belirlediği sürede hükümeti kuracak ismi yani başbakanı belirlemesi gerekecek.
Nahda, bu hafta sonu yeni başbakanın ismini belirlemek amacıyla kritik bir toplantı düzenleyecek. Nahda Hareketi Şura Meclisi üyesi Sami Tariki, basın açıklamasında, “Nahda, eski tercihini koruyacak. Bu hafta sonu düzenlenecek Şura Meclisi toplantısında yeni bir tercih olmayacak. Daha önceki tercihin kararlaştırılması halinde başbakan Nahda Hareketi içinden seçilecek” dedi.
Tunuslu siyasi analist Cemal el-Arafavi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Nahda'nın bir haftalık anayasa süresi çerçevesinde hareket edeceği alan, ortakları Nahda’nın hükümetin başına geçmesini reddettiği için çok daraldı” ifadelerini kullandı.
Nahda’nın hükümet başkanlığından ‘feragat etmesinin’ kendisi için en doğru yol ve birçok yönden rahatlatıcı seçenek olduğunu belirten Arafavi, bu seçeneklerin en başında da önümüzdeki süreçte hükümet çalışmalarından kaynaklanacak sonuçların tamamından tek başına sorumlu olmayacağına dikkat çekti.
Nahda Hareketi yöneticileri de daha önceki açıklamalarında, partinin başbakanlık koltuğundan vazgeçerek, hareketin lideri Raşid el-Gannuşi’yi Meclis Başkanlığı’na aday göstermesi ve böylece parlamentodaki güç dengesi sağlama yolunu seçebileceği yönünde işaretler vermişti.
Tunus Parlamentosu Başkan Vekili Abdulfettah Moro, önceki gün AFP’ye yaptığı açıklamada, gelecek Çarşamba parlamentoda ilk oturumunun gerçekleştirileceğini açıkladı.
Tunus Yüksek Seçim Komisyonu’nun aktardığı seçim sonuçlarına göre 217 sandalyeli parlamentoya 52 milletvekili gönderen Nahda Hareketi birinci parti oldu. Nahda’yı, 38 sandalye ile Tunus'un Kalbi Partisi izledi.
Nahda’nın hükümeti kurması için tanınan bir aylık süre dün itibarıyla başladı. 6 Ekim’de gerçekleşen seçim, Tunus’ta 2011’den bu yana yapılan üçüncü seçim olarak kayıtlara geçti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times