​LUO ve UMH arasındaki Trablus savaşı, değişken bir atmosfere tanık oluyor

Libya Ulusal Ordusu’nun operasyonları sürüyor (Arşiv- Reuters)
Libya Ulusal Ordusu’nun operasyonları sürüyor (Arşiv- Reuters)
TT

​LUO ve UMH arasındaki Trablus savaşı, değişken bir atmosfere tanık oluyor

Libya Ulusal Ordusu’nun operasyonları sürüyor (Arşiv- Reuters)
Libya Ulusal Ordusu’nun operasyonları sürüyor (Arşiv- Reuters)

Libya Ulusal Ordusu (LUO) ve Ulusal Mutabakat Hükümetine (UMH) bağlı milisler arasında yaklaşık yedi ay önce patlak veren savaş devam ediyor. Ancak sekizinci ayında çatışmalar, başta başkent Trablus’un güneyindeki askeri cepheler olmak üzere UMH tarafından çeşitli bölgelere askeri takviyeler yapılmasına rağmen nispeten sakin.
Fayiz es-Serrac’ın başkanlık ettiği UMH, 10 Kasım’da Mareşal Halife Hafter’in önderlik ettiği LUO güçlerini başkent Trablus’taki sivil bölgeleri hedef almakla suçladı. Başkentin güneyindeki Selahaddin bölgesinde bulunan sivil alanların bombalanması sonrasında iki sivil hayatını kaybetti, çok sayıda sivil de yaralandı. Sağlık Bakanlığı sözcüsü, patlama sonrasında bölgedeki sivil bir hastaneye 2 cansız bedenin ulaştığını doğruladı. Hükümet yanlısı kaynaklar da Hafter’in silahlı saldırıları sonucunda 2 sivilin öldüğünü açıkladı.
Hükümet yanlısı Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyon Odası, resmi Facebook sayfası aracılığıyla Selahaddin bölgesinde bir baba ve oğlunun ölümüne yol açan Hafter’e bağlı milislerin saldırılarının neden olduğu yıkımın görüntülerini yayımladı.
Çatışmalara rağmen sakinlik sürüyor
Hükümete bağlı milislerin başlattığı saha operasyonu odası amiri Tuğgeneral Ahmed Buşahme, Ramle ve Selahaddin bölgelerinde çatışmaların yaşanmasına rağmen atmosferin nispeten sakin olduğunu belirtti. Buşahme, LUO’nun Suk el-Hamis (Perşembe Pazarı) bölgesinde hava saldırısı gerçekleştirdiğini söylerken, herhangi bir kaybın yaşanmadığını belirtti. Savaş eksenlerindeki durumun kontrol altında olduğunu ifade eden yetkili, hükümet güçlerinin pozisyonlarını koruduklarını ve bazı cephelerde hafif çatışmaların yaşandığını aktardı. Burkan el-Gadap Operasyon Odası da batı askeri bölgesi güçlerinin el-Assah, Rigdalin, Zaltan ve el-Cemil bölgelerinin güvenliğini sağlamak için bölgede devriye gezdiğine dikkati çekti.
Orduya bağlı Ecdebiye operasyonu güçleri, bölgedeki çatışma anlarına ait görüntüleri yayımladı. LUO güçleri, 4 Nisan’dan bu yana Serrac hükümetinin karargâhı olan Trablus’u ele geçirmek amacıyla saldırılarını sürdürüyor. Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, çatışmalarda şu ana kadar bin 93 kişi hayatını kaybetti. Yaklaşık 120 bin kişi de evlerini terk etmek zorunda kaldı. Çatışmalar sırasında ayrıca 6 bin kişi yaralandı.
Serrac’tan Merkez Bankası Başkanı’na mektup
UMH, Libya Merkez Bankası Başkanına “sahte para ile mücadele etme, basılmasını ve ihracını engelleme, ticari bankalarda dolaşımını önleme” çağrısında bulundu. Yerel medya organlarına göre Serrac, Merkez Bankası Başkanına bir mektup göndererek, “ulusal para biriminin istikrarını korumak için gerekli tüm yasal önlemleri alma ve geçerli yasal çerçevelerin dışında para basma tehlikesiyle mücadele etme” çağrısı yaptı.
Mektup, hükümet kaynaklarının, “Rusya’da basılan Libya paralarını taşıyan kargolara Malta’daki güvenlik birimleri tarafından el konulduğu” yönündeki açıklaması sonrasında gönderildi. Merkez Bankası ise konuyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı.
Öte yandan UMH’ya bağlı Ulusal Petrol Kuruluşu, geçen ay elde edilen gelirlerin geçtiğimiz Eylül ayındaki 1,8 milyar dolarlık gelire kıyasla 2,2 milyar dolara yükseldiğini açıkladı. Kuruluş, yayınladığı bir bildiride, “Gelirler, vergi ve teliflerin yanı sıra ham petrol, hidrokarbonlar, petrol ve petrokimya ürünleri satışlarından elde edilen aidatlardan kazanıldı” denildi. Bildiriye göre Petrol Kuruluşu Başkanı Mustafa Sanaullah, “Ülke içinde kötüye giden güvenlik durumuna rağmen Ulusal Petrol Kuruluşu, satışlarını artırarak ve üretimi koruyarak Ekim ayında gelirlerini artırmayı başardı. Bu gelirler, Libya halkı açısından hayati öneme sahiptir ve petrol arzımızın devam etmesi, şüphe yok ki uluslararası pazarın istikrarına katkı sağlayacak” ifadelerini kullandı.
UNICEF: 15 milyon dolara ihtiyaç var
BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Libya’daki çalışmaları bu yılın sonuna kadar finanse etmek için yaklaşık 15 milyon dolara ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. Kuruluşun Libya’daki ofisinden yapılan açıklamada, “UNICEF, hala fon yetersizliğinden mustarip. Mevcut fon açığı, yılsonuna kadar 14,8 milyon dolar” ifadelerine yer verildi.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian