​Sistani açıklamalarıyla Iraklı göstericilere cesaret verdi

Bağdat’ta göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çatışma (AP)
Bağdat’ta göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çatışma (AP)
TT

​Sistani açıklamalarıyla Iraklı göstericilere cesaret verdi

Bağdat’ta göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çatışma (AP)
Bağdat’ta göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çatışma (AP)

Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis’in, Iraklı Şiilerin en büyük dini otoritesi Ali es-Sistani’den aktardığı ifadeler, başta öğrenciler olmak üzere vatandaşların büyük bir kesimine cesaret verdi.
Sistani ile görüşmesinin ardından açıklamalarda bulunan Hennis, dini otoritenin kendisine, “Göstericiler tüm talepleri karşılanmadan eve dönmeyecekler. Yönetimin göstericilerin reform taleplerini yerine getirmemesi durumunda başka bir yola başvurulması gerekir” dediğini aktardı.
Basına yansıyan ifadeler sahada da karşılık buldu. Zira son günlerde katılımların nispeten düştüğü gösterilerde büyük bir canlılık gözlemlendi. Bu ifadeler, vatandaşların büyük bir kesimi tarafından ‘gösterilere devam’ şeklinde yorumlandı.
Öğretmenler Sendikası, tekrar meydanlara indi
Sistani’den yapılan açıklamaların ardından Öğretmenler Sendikası, bu hafta grevi sonlandırma kararı almasına rağmen dün yaptığı açıklamada, ülke genelinde gösterilere yeniden katılma çağrısında bulundu.
Sendika’nın açıklamasında, sendika üyelerinin sabah saat 10’da bulunduğu şehirdeki şubenin önünden başlayarak protestoların olduğu meydanlara doğru yürümeleri ve bu esnada sadece sendika yönetimince belirlenen sloganların pankartlara yazılması talep edildi.
Kasım ayı başında grev kararı alan Sendika, eğitim hizmetlerinin aksamaması amacıyla geçen Cumartesi yeni bir kararla grevi sonlandırdığını duyurmuştu.
Öğretmenler Sendikası Başkanı Abbas Kazım es-Sudani, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Sistani’den yapılan son açıklamaların eğitim kadrolarının ve öğrencilerin protesto sahalarına güçlü bir şekilde dönmesine sevk ettiğini söyledi.
Sudani, “Irak'taki sendika şubelerinin çoğu, dini otoritenin (Sistani) açıklamalarının ardından, okullardaki devam durumuna ve eğitim sürecine zarar vermeden barışçıl gösteriler yapılmasını talep etti” diye konuştu.
“Sendika büyük baskılara maruz kalıyor”
Hafta içinde alınan grevi sonlandırma kararının, öğrencilerin eğitimden geri kalmaması yönünde sendika içinde oluşan fikir birliği sonrasında alındığını söyleyen Sudani, gösterilere destek vermesi nedeniyle Sendika’nın büyük baskılara maruz kaldığını ifadelerine ekledi.
Irak hükümetinin hayatın normal akışına dönmesi için art arda yaptığı açıklamalara rağmen, kaynakların aktardığına göre, önceki gün güney ve orta kesimlerdeki şehirlerde birçok lise ve üniversite kurumlarının kapısı kapalıydı.
Birçok şehirde okullar kapalı
Şarku’l Avsat’a konuşan Iraklı gazeteci Meysem eş-Şeybani, güneydeki Divaniye’de binlerce öğrencinin gösterilere katıldığını, şehirdeki lise ve üniversitelerin neredeyse tamamının kapalı olduğu belirtti.
Sistani’nin son açıklamalarının ‘vatandaşların yeniden güçlü bir şekilde gösterilere katılmasında etkili olduğunu’ düşündüğünü söyleyen Şeybani, aynı zamanda Kerbela, Necef ve Babil kentlerinde de öğrencilerin büyük gösteriler düzenlediğini ifade etti.
Meysan kentinde önceki gün öğrencilerin İl Eğitim Müdürlüğü binasını kuşatarak sivil itaatsizlik ilan ettikleri aktarıldı.
Kerbela İl Eğitim Müdürlüğü’nden bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, bir grup göstericinin Müdürlük binasına ‘halkın emriyle kapalıdır’ yazılı pankartlar astığını bildirdi.
Kaynak, Eğitim Müdürlüğü yetkililerinin öğrencilerin devam sorumluluğundan muaf tutulması ve dönem sınavlarının bir süreliğine askıya alınması kararı aldıklarını belirtti. Kaynak, yetkililerin ayrıca eğitimcilerden mesai saatlerinin barışçıl gösterilere katılmalarını talep ettiğini söyledi.
Necef İl Eğitim Müdürlüğü Medya Sorumlusu Visam er-Razıki, önceki gün basına yaptığı açıklamada, “Necef’teki birçok okul yönetimi, grev ve okulların kapatılması için tehditler aldı. Tehdit edilen okullar arasında Hudeba Kız Ortaokulu, Nevaris, Fahd ve El Envar okulları, Kız Eğitim Fakültesi ve aynı şekilde Kindi ve Ferahidi Ortaokulu bulunuyor” ifadelerini kullandı. Fakat sosyal medyada Razıki’nin iddialarını yalanlayan birtakım göstericiler ve aktivistler, öğrencilerin gönüllü olarak gösterilere katıldığını, okulları terk ederek boş bıraktıklarını ve kimseyi etmediklerini savundu.
Reuters’ın üst düzey bir güvenlik yetkilisine dayandırarak verdiği haberde, Tahrir Meydan’ındaki göstericilerin kuşatılması için güvenlik güçlerinin yeni bir taktik denediği belirtildi. Habere göre yetkili, “Güvenlik güçlerine Cumartesi günü göstericilerin Tahrir Meydanı’nda kalması gerektiği yönünde yeni bir talimat verildi. Güvenlik güçleri Meydan’ı tüm yönlerden kuşatmak için kordonu sessizce sıkmaya çalışıyor. Bu durumu protestoların etkisini kırmak adına birtakım tutuklama kampanyaları izleyebilir” dedi.
Güvenlik güçleri yeniden Tahrir Meydanı’na giden tüm yollara beton bloklar koymaya çalışıyor. AFP’ye göre, sahadaki çevik kuvvet polisleri gösterileri dağıtmak için gaz ve ses bombası kullanmaya devam ediyor.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."