​FBI, ‘aşırı sağcı terörizme’ karşı çalışmalarını sıkılaştırıyor

Federal savcı Justin Herdman, FBI’ın yerel terörle mücadele çabaları konu alan bir seminerde konuşurken (New York Times)
Federal savcı Justin Herdman, FBI’ın yerel terörle mücadele çabaları konu alan bir seminerde konuşurken (New York Times)
TT

​FBI, ‘aşırı sağcı terörizme’ karşı çalışmalarını sıkılaştırıyor

Federal savcı Justin Herdman, FBI’ın yerel terörle mücadele çabaları konu alan bir seminerde konuşurken (New York Times)
Federal savcı Justin Herdman, FBI’ın yerel terörle mücadele çabaları konu alan bir seminerde konuşurken (New York Times)

ABD’de yayınlanan bir raporda, ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) yetkililerinin, “aşırı sağcı terörizmle mücadele kampanyalarını sıkılaştırdığı”, FBI ofislerinin yerel halk ve derneklerle işbirliği programı uygulayarak bu sorunla mücadele için çaba sarf edeceği kaydedildi.
Önceki gün New York Times gazetesi tarafından yayınlanan raporda, yeni programın birçok ABD’li Müslüman kuruluşun karşı çıktığı eski bir programın parçası olduğu, buradaki amacın ABD’deki Müslüman topluluğuna girerek “teröre karşı işbirliği” ismi ile casusluk yapmak olduğu iddia edildi.
Raporda, “FBI yetkilileri, içerdeki terör eylemleriyle mücadele alanında daha açık bir şekilde konuşurlar. Adalet Bakanlığı’nın, ırkçı şiddet ve siyasi motivasyonla karşı karşıya kaldığı şüpheci kitleye güven vermek istiyorlar. Aynı zamanda bu yetkililer, 2020 seçimlerinin yaklaşmasıyla birlikte ırkçı ve dini saldırılardaki muhtemel artış konusunda endişeleniyor” ifadeleri yer alıyor.
Raporda, FBI’ın yaklaşık 850 iç terör olayını araştırdığı, bunlar arasında hükümet karşıtı görüşler, ırkçılık ve yabancı düşmanlığının da olduğu belirtildi.
Dini gruplar ve insan hakları örgütleri, “Müslüman adı kullanılarak gerçekleştirilen terör olaylarına” odaklanıldığı kadar sağcı teröre odaklanmadıkları konusunda FBI yetkililerini eleştirdi. Raporda, sivil toplum kuruluşları ve İslami gruplar, ABD hükümetini, sağcı radikal grupların yarattığı ölümcül tehdit algısı karşısında yavaş davranmakla suçladığı yer alıyor.
New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Özgürlük ve Ulusal Güvenlik Programı Müdürü Faiza Patel konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “FBI uzun bir süredir Müslüman olmayan radikalleri tanımıyor. Ancak şuan Kongre ve vatandaşlarından beyaz ırk şiddetine karşı koyma baskısı hissediyor. Ülke genelinde soruşturma dalgası görmeye tanıklık ediyoruz” dedi.
Eski ABD Başkanı Barack Obama dönemi de dâhil olmak üzere ABD’de uzun yıllar boyunca aşırı sağcı terörizm görmezden geliniyordu. ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresinin başlaması ile ABD İç Güvenlik Bakanlığı politik amacı ve belirli inançları olmayan kişiler tarafından kastedilen “hedeflenen şiddet” isimli stratejiye karşı, “şiddete yönelik terörle mücadele” stratejisi başlattı.
Stratejiye göre, ABD, yabancı terörist grupların ABD’ye karşı komplo kurmaya devam ettiğini biliyor ancak, asıl endişe edilen ülkede yerel terör ideolojilerinin yol açtığı saldırılarda endişe veren bir artışın gözlendiğinin yanı sıra beyaz ırkın üstünlüğü konusunun en itici güçlerden biri haline gelmesi.
ABD İç Güvenlik Bakan Vekili Kevin McAleenan, Brooking Enstitüsü’nde yaptığı bir açıklamada, modern çağda şiddet içeren aşırılığın ırkçılığa dayandığını belirterek, beyaz ırkın üstünlüğünün nefret dolu bir hakaret olduğunu ve ABD’nin bunu kabul etmeyeceğini ifade etti.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.