​Avn’ın açıklamasının ardından gösterilerde tansiyon tekrar yükseldi

Protestocular, Beyrut'taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na açılan El-Hazmiye bölgesindeki bir trafik tabelasına tırmandı (Reuters)
Protestocular, Beyrut'taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na açılan El-Hazmiye bölgesindeki bir trafik tabelasına tırmandı (Reuters)
TT

​Avn’ın açıklamasının ardından gösterilerde tansiyon tekrar yükseldi

Protestocular, Beyrut'taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na açılan El-Hazmiye bölgesindeki bir trafik tabelasına tırmandı (Reuters)
Protestocular, Beyrut'taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na açılan El-Hazmiye bölgesindeki bir trafik tabelasına tırmandı (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın televizyonda yaptığı açıklamalar, halk hareketlerini tekrar yaklaşık üç hafta önceki seviyesine döndürdü. Cumhurbaşkanlığı Sarayı, protestocular için önemli durak yerlerinden biri oldu. Protestocular, Avn ile müzakere etmeyi reddediyor. Avn'ın televizyondaki konuşmasının bitmesinin ardından sokaklara çıkan göstericiler taleplerinin görmezden gelinmesine ve Cumhurbaşkanı Avn'ın hükümetin kurulması için meclis istişareleri çağrısında bulunmamasına tepki gösterdi. Özellikle Sosyalist Partisi Belediye Meclis üyesi Ala Ebu Fahr'ın öldürülmesinin ardındangösterilerde tansiyon daha da yükseldi. Cumhurbaşkanlığı'nın Avn'ın açıklamalarına açıklık getirmesine rağmen aynı tablo gün boyunca devam etti. Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamada Avn’ın “Eğer göstericiler arasından diyaloğa katılacak yoksa  beğenmeyenler çekip gitsinler çünkü bu şekilde iktidara gelemeyecekler” ifadelerine açıklık getirildi.
Eylemcilerin sabahın erken saatlerinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı yolunda gösteri yapılması çağrısında bulunmalarının ardından bölgede çok sayıda asker konuşlandı ve yüksek güvenlik önlemleri alındı. Lübnan resmi haber ajansı, protestocuların Cumhurbaşkanlığı Sarayı yolundaki dikenli telleri ve demir bariyerleri sökerek geçmeye çalıştıklarını aktardı. Güvenlik güçleri zor da olsa eylemcileri durdurmayı başardı.
Lübnan Cumhuriyet Muhafızları’ndan bir tuğgeneralin Avn ile görüşmek üzere bir heyet kurulması talebine protestocular “Halk talepte bulunur, müzakere etmez” sloganları atarak cevap verdi. Göstericiler, Cumhurbaşkanı'na seslerini duyurmak için aydınlatma direklerine ve demir bağlantı noktalarına vurarak gürültü yapmaya çalıştı.
Göstericiler sabahtan başlayarak Beyrut’ta, kuzey ve güney illerinde ve Bekaa'da ana yolları kapattı. Güvenlik güçleri banka çalışanlarının grev yapması ve okulların tatil olması nedeniyle söz konusu yolları yeniden açmaya çalışıyordu. Akşam binlerce gösterici çeşitli alanlara ve meydanlara akın etti.
Gösterilere damgasını vuran ise Ala Ebu Fahr'ın öldürülmesi oldu. Gösterilerin düzenlendiği meydanlarda fotoğrafları götürülen Fahr “devrim şehidi” olarak anıldı. Bir asker tarafından öldürülen Ala Ebu Fahr'ın cenazesine yoğun katılım çağrıları yapıldı. Ordu komutanlığı olayla ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu. İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbolat destekçilerini sükunete davet ettiği açıklamasında “Bir tane devletimiz var” dedi.
Beyrut’un kuzeyindeki Jal El Dib bölgesinde bir kişinin rastgele etrafa ateş açması ile birlikte gerilim yaşandı. Daha sonra göstericiler söz konusu şahsı yakalayarak güvenlik güçlerine teslim etti.
Lübnan resmi haber ajansına göre Jal El Dib'e giden yolun kapatılmasına karşı çıkan vatandaşlar ile protestocular arasında sözlü tartışmalar yaşandı. Bir kişi, protestocuların önünden arabayla geçerken silahını çıkararak havaya ateş açtı. Protestocular söz konusu şahsın silahını elinden alarak arabasını parçaladı, ardından da silahı güvenlik güçlerine teslim etti. Daha sonra aynı yerde diğer bir şahsın da üzerinde silah olduğu ortaya çıktı. Söz konusu şahıs da aynı şekilde yakalandı.
Akşam, yaşanan olayların ardından Jal El Dib’deki protestoculara destek vermek için çeşitli bölgelerden göstericiler Jal El Dib karayoluna akın etti.
Eski Başbakan Saad Hariri, vatandaşlara barışçıl eylemlerini sürdürme ve kara propaganda yapanların olayları bulandırmasına izin vermeme çağrısı yaptı. Hariri açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Ülkenin korunmasında ve zorluklarla mücadelede omuz omuza vermek başta yöneticiler, lidereler, güvenlik güçleri, askeri kurumlar ve halk hareketleri olmak üzere herkesin sorumluluğundadır.”



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.