İsrail, İslami Cihad’la yaşanan çatışmaya dahil olmayan Hamas’ın tutumundan memnun

İsrail’in dün Han Yunus’ta hedef aldığı bir binanın kalıntılar (AFP)
İsrail’in dün Han Yunus’ta hedef aldığı bir binanın kalıntılar (AFP)
TT

İsrail, İslami Cihad’la yaşanan çatışmaya dahil olmayan Hamas’ın tutumundan memnun

İsrail’in dün Han Yunus’ta hedef aldığı bir binanın kalıntılar (AFP)
İsrail’in dün Han Yunus’ta hedef aldığı bir binanın kalıntılar (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapılan görüşmelerin ardından İsrailli üst düzey bakan, askeri ve istihbarat liderleri, Baha Ebu el-Ata’nın öldürülmesiyle İsrail’in amacına ulaştığını ifade etti. Netanyahu, Gazze’de ateşkesi desteklediklerini belirtirken, bazı İsrailli yetkililer ise İslami Cihad’la yaşanan çatışmalarda gerilimden uzak duran Hamas’ın tutumunu takdir etti.
Filistin İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale, dün yaptığı açıklamada, ateşkesin gerçekleştirilmesi için belirlenen bazı şartları bildirdi. Bu şartlar arasında Gazze-İsrail sınırındaki Büyük Geri Dönüş Yürüyüşü protestocularının hedef alınmasının durdurulması ve Gazze kuşatmasının kaldırılması prosedürlerine başlanması da yer alıyor.
Kalabalık topçu kuvvetleri topluluğu ve tank konvoyu fotoğraflarını yayınlayan İsrail, vatandaşlarından sığınaklara yakın yerlerde durmalarını istedi. İsrailli komandolar ise İslami Cihad üyelerinin İsrail şehirlerine sızmasını engelleme görevini üstlendi.
Siyasi kaynakların belirttiğine göre, söz konusu görüşmelere katılan yetkililer, gerilimden uzak duran Hamas’ın tutumunu takdir etti. Bu durumun olağanüstü bir gelişme olduğu düşünülürken, İsrail İç İstihbarat Servisi Şin Bet (Şabak) temsilcilerine göre, Hamas liderlerinin bu konudaki görüşleri birbirinden ayrılıyor. Hamas içerisinde bir tarafta Cihad’ı yalnız bırakmayıp bombalamalara katılmak isteyenler; Hamas lideri Yahya es-Sinvar’ın öncülüğündeki diğer tarafta ise İsrail’in sert cevaplarıyla karşı karşıya kalmamak için tırmanışa katılmaktan uzak durup mevcut politikaya sadık kalan bir kesim bulunuyor. Hamas’ın Cihad’ı dizginlemesini isteyen İsrail, roket atışlarına ortak olmaktan kaçındığı takdirde Hamas ile ateşkes anlaşmasına dair çalışmalar gerçekleştireceğini vurguladı.  
Netanyahu ile birlikte yeni Savunma Bakanı Naftali Bennett, dün İsrail Ordusu Güney Tugayı merkezine gitti. Burada açıklama yapan Netanyahu, “Teröristlerin elebaşları, menzilimizde olduklarını, bize saldırmak isteyen herkes de aynı şekilde menzilimizde olduğunu biliyor. Şuan savaşın zirvesindeyiz, gelecek adımlar üzerinde de anlaştık” dedi.
Netanyahu, güvenlik istişarelerinin sonuçları hakkında şu açıklamalarda bulundu:
“Denklemde bir değişiklik oldu, zira terörist liderler saklandıkları yerlere adeta bir cerrah titizliğiyle ulaşacağımızın idrakindeler. Bu yüzden sivillerin arkasına gizlenerek bize karşı hareket edebileceklerini düşünüyorlar. Denklemdeki bu büyük değişiklik, İsrail’in caydırıcı gücünü ve teröristlerle savaşma kabiliyetini güçlendiriyor. Savaşın zirvesindeyiz ve bunun mümkün olan en kısa zamanda sona ermesini istiyoruz. Tırmanış istemiyoruz ancak İsrail vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için ne gerekiyorsa yapacağız. Doğru yolda olduğumuzu düşünüyorum.”
İsrail, Cihad liderlerinin peşinde
Askeri kaynakların açıklamalarına göre, İsrail Hava Kuvvetleri, dün Gazze’nin güneyindeki Ferah şehrinde İslami Cihad’ın bölgesel liderine suikast girişimde bulundu. Ancak söz konusu lider evde değildi. Başka bir kaynak ise tüm Cihad liderlerinin İsrail suikastı tehlikesi altında olduğunu bildirdi. 
İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, Twitter hesabından yaptığı açıklamalarda, ordunun Gazze’nin güneyindeki füze için savaş başlığı üreten bir fabrikayı hedef aldığını belirtti. Adraee, aynı zamanda Cihad’ın Han Yunus tugayının komuta merkezinin ve Cihad’ın füze sisteminde çalışan Adem Ebu Hadayid’in evindeki bir cephanenin ve askeri bir biriminin de hedef alındığını açıkladı.
Adraee ayrıca, İslami Cihad’a ait bir askeri deniz üssüne saldırı düzenlediklerini ifade etti.
Netanyahu’ya yakın bir isim olan Enerji Bakanı Yuval Steinitz de, iki tarafın da uzun süreli bir savaşı devam ettiremeyeceğini ifade etti. Steinitz, “Guş Dan bölgesine daha fazla roket atılması ihtimalini göz ardı edemem ancak Kudüs’ü de hedefleyebilirler. Çok zor bir ikilem içerisindeyiz. Şayet Hamas kenara çekilmeye devam edip Cihad’a engel olmazsa büyük çapta bir saldırı başlatmak zorunda kalacağız” ifadelerini kullandı.
Netanyahu ise dün İsrailli bakanlara durum bilgisi verdiği kabine toplantısında yaptığı açıklamalarda şunları söyledi:
“Ülkemizi savunmaya son derece kararlıyız. Bu roketlerin bizi zayıflatacağına inanıyorlarsa yanılıyorlar. Önlerinde iki seçenek var: saldırıları durdurmak ya da daha çok saldırıyla karşı karşıya gelmek.”
Savunma Bakanı Naftali Bennett ise “Gündüzleri bizi hedef almayı planlayan tüm düşmanlarımıza şunu söyleyebiliriz, onlar için gece asla güvenli olmayacak. Menzilimizdesiniz” ifadelerini kullandı.
Söz konusu açıklamalarda Cihad Hareketi’nin İsrail’in sınıra yakın şehirlerine attığı yaklaşık 200 roketin vatandaşları korkuttuğuna, ancak ciddi yaralanmaların yaşanmadığına dikkat çekildi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.