Lübnanlı göstericilerden parlamento oturumunu engelleme tehdidi

Göstericilerin Parlamentoya giden yolu kapattığı mevkide dikenli tellerin üzerinde Lübnan bayrağı dalgalanıyor (AFP)
Göstericilerin Parlamentoya giden yolu kapattığı mevkide dikenli tellerin üzerinde Lübnan bayrağı dalgalanıyor (AFP)
TT

Lübnanlı göstericilerden parlamento oturumunu engelleme tehdidi

Göstericilerin Parlamentoya giden yolu kapattığı mevkide dikenli tellerin üzerinde Lübnan bayrağı dalgalanıyor (AFP)
Göstericilerin Parlamentoya giden yolu kapattığı mevkide dikenli tellerin üzerinde Lübnan bayrağı dalgalanıyor (AFP)

Lübnanlı göstericiler bugün parlamentoda düzenlenmesi beklenen iki oturumu engelleme tehdidinde bulundu. Göstericiler, önceliklerinin yasa çıkartmak değil hükümetin kurulması olduğunu vurguluyor.
Lübnan Parlamentosu’nda düzenlenmesi beklenen ilk oturumda Meclis Ofis Heyeti ve Parlamento komisyon üyelerinin seçimi için hazırlık yapılacak. İkinci oturumda ise çalışma takviminde yer alan tartışmalı genel af yasa taslağının görüşülmesi bekleniyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, olağanüstü bir durumla karşılaşılmaması durumunda oturumların normal bir şekilde düzenleneceğini söyledi. Parlamentonun ilk oturumu olduğuna işaret eden kaynaklar, oturuma katılacak partiler arasında Özgür Yurtsever Hareketi, Emel Hareketi, Mustakbel Hareketi ve Hizbullah’ı saydı. Paula Yacoubian ve Usame Sad gibi bağımsız milletvekillerinin yanı sıra Lübnan Ketaib Partisi’nin boykot kararı aldığı meclis oturumuna İlerlemeci Sosyalist Partisi’nin katılıp katılmayacağı ise henüz açıklanmadı.
Meclis çalışma takvimine göre, ikinci oturumda birtakım önerge ve reform yasalarının görüşülecek. Bu kapsamda yolsuzlukla mücadele, mali suçluları yargılayacak özel bir mahkemenin kurulması, genel af ve emekliliği koruma altına alınmasıyla ilgili yasa taslaklarının ele alınması bekleniyor.
İlk oturumda Meclis Ofis Heyeti ve Parlamento komisyon üyelerinin seçimi için hazırlık yapılacak. Siyasi kaynaklar, görev süresi sona eren komisyon üyelerinin seçiminin zorunlu olduğuna dikkati çektiler. Zira bu üyeler 2020 bütçesinin hazırlanmasında rol alacak. Komisyonun oluşmasının ardından, hükümetin istifa etmeden önceki son oturumda kabul ettiği bütçe tasarısını incelemesi ve onaylaması amacıyla Parlamentodaki Finans ve Bütçe Komitesi’ne sevk edecek. Tasarı buradan da Meclis Genel Kurulu’na sevk edilecek.
İlerlemeci Sosyalist Partisi’nden bir kaynak, Demokratik Buluşma Bloğu’nun ikinci oturumda görüşülmesi kararlaştırılan genel af yasasının mevcut formuna ve mali suçluları yargılayacak özel bir mahkemenin kurulmasına muhalefet ettiğini belirtti. Kaynak, “Askeri mahkeme gibi istisnai mahkemelerin varlığını sürdürmesine muhalefet eden Demokratik Buluşma Bloğu’nun  yeni bir istisnai mahkeme kurulmasını kabul etmesi nasıl beklenir” dedi.
Parlamentoda oturumların düzenlenmesine kararına karşı çıkan göstericiler, meclise giden yolların kapatılması çağrısında bulundu. Siyasi partiler ise Lübnan Ordu Komutanı’nın Pazar günü yaptığı ‘yolların kapatılması yasaktır” açıklamasına işaret ederek, ordunun parlamentoya giden yolların kapatılmasına müdahale etmesini engellemesi gerektiği görüşünde.
Göstericiler, ‘Öfke Salısı’ adı altında bugün parlamentoya giden tüm yolların haritalarını paylaşarak, yolu kapatma çağrısında bulundu. Göstericiler, önceliklerinin yasa çıkartmak değil hükümetin kurulması olduğunu vurguluyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.