Irak'ta 12 siyasi partiden reformlar için 45 gün mühlet

Irak'ta 12 siyasi partiden reformlar için 45 gün mühlet
TT

Irak'ta 12 siyasi partiden reformlar için 45 gün mühlet

Irak'ta 12 siyasi partiden reformlar için 45 gün mühlet

Irak Parlamentosu’nda milletvekiline sahip 12 siyasi parti ve koalisyon, Başbakan Adil Abdulmehdi’ye göstericilerin taleplerini kabul etmesi ve ülkenin içinden geçtiği krizi hafifletmesi için 45 gün mühlet verilmesi hususunda uzlaştı.
Ulusal Hikmet Akımı lideri Ammar el-Hekim'in evinde pazartesi akşamı düzenlenen toplantıya başta parlamentoda milletvekilleri bulunan Fetih, Nasr ve Kanun Devleti koalisyonları olmak üzere bir dizi partinin temsilcileri katıldı. Ayrıca Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ve eski başbakanlar Nuri el-Maliki ile Haydar el-İbadi’nin de yer aldığı toplantıda katılımcılar, hükümetin gerekli reformları 45 gün içinde hayata geçirmemesi halinde güvenoyunun çekilmesi ve erken seçime gidilmesi noktasında anlaştı.
Irak seçimlerinde en çok oyu olan ve Mukteda es-Sadr’ın desteklediği Sairun Koalisyonu’nun toplantıya katılmaması ise dikkat çekti. Sairun milletvekillerinden Selam Şemeri konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Sairun Koalisyonu olarak siyasi partilerin toplantısına, faydasız olduğu kanaatiyle katılmadık. Toplantıyı, yeniden başa dönmek olarak görüyoruz. Orada olan biten, bazı siyasi blokların Irak halkının meşru taleplerine karşı partileri birleştirme girişimidir.”
Irak Parlamentosu'nun eski Başkanı Selim el-Cuburi liderliğindeki Demokratik İlerici İşçi Partisi de toplantıda alınan kararların göstericilerin taleplerini karşılamadığı eleştirisinde bulundu.
Parti açıklamasında, “Çözüm bulmak için orada bulunan bazı taraflar, sorunun esas kaynağıdır ve Irak halkı için uygun çözümler bulma kapasitesine sahip değildir” denildi. Açıklamanın devamında iktidar ortağı bazı siyasi partilerin, reform için çalıştığı izlenimi oluşturarak göstericilerin talepleri etrafında döndükleri, hem parti hem de kişisel çıkarlarını korumak adına toplantıya katıldıkları, böylece gerçek anlamda reform yapacak partilerin önünü tıkadıkları belirtildi.
Irak Parlamentosu'nun eski başkanlarından Usame Nuceyfi liderliğindeki Kurtuluş ve Kalkınma Cephesi Partisi, yaptığı açıklamada toplantıdan çıkan kararların halkın istediği şekilde yönetimde ciddi bir değişime imkan sağlamadığın ve hatta mevcut siyasi sistemi güçlendirmeyi hedeflediğini belirtti.
Irak Danışma Kurulu Başkanı Ferhad Alaaddin de Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu;
“Toplantıda alınan kararlardan bağımsız olarak bütün katılımcılar Necef’teki Şii dini mercii Ali es-Sistani’nin son hutbesindeki mesajlara kulak veriyormuş gibi yaparak klasik ve alışılagelmiş yolları kullandı. Nitekim yeni bir şey ifade etmeyen bildirgeler ve uzun toplantılar yapıldı.”
Sistani geçen cuma günü temsilcisi aracılığıyla verdiği hutbesinde iktidarın reform açıklamalarına güvenmediğini ve yaşananlardan tüm siyasi partilerin sorumlu olduğu mesajını iletmişti.
Ulusal güvenlik uzmanı ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Dr. Hüseyin Allavi de konuya dair şu değerlendirmelerde bulundu;
“Irak’taki siyasi istikrar için ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği tarafından ABD Dışişleri Bakanlığı’na sunulan ve Beyaz Saray ile Washington yönetiminin kabul ettiği rapora göre hükümet 45 günlük mühleti değerlendirememesi halinde erken seçim ihtimali gündeme gelebilir. Mevcut kriz ve partiler arası siyasi diyaloğun olmamasının ışığında, anayasa çerçevesinde ya Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ın ortak yazılı talebi ya da milletvekillerin isteği doğrultusunda siyasi bir çözüm olarak erken seçimlere ihtiyacımız var.”
Irak hükümet sözcüsü Saad el Hadisi de Başbakan Adil Abdulmehdi’nin reform adımları kapsamında kabine değişikliği yapacağını duyurdu. Hadisi, Abdulmehdi’nin hizmet ve ekonomi bakanlıklarının yanı sıra göstericilerin reform talepleriyle ilgilenecek yetkililerin isim listesini sunacağı bilgisini verdi. Sözcü ayrıca bu adayların siyasi partilerden ve parti kotalarından bağımsız olarak uzman isimlerden seçileceğini vurguladı.



Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
TT

Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Filistinli kaynaklar dün yaptıkları açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak önümüzdeki günlerde bir müzakere turunun beklendiğini belirtti. Kaynaklar, bunun önemli olduğunu ve İsrail, Hamas ve hatta ABD yönetimi de dahil olmak üzere tüm tarafların ‘tutumlarında kararlı’ olması halinde olası bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, önümüzdeki turda esas olarak Kahire ve Doha'daki bir önceki turda müzakere edilen önerilerin ele alınacağını açıkladı. Kaynaklar, Hamas’ın arabulucular tarafından kendisine sunulan önerilerle ilgili olarak kendi içinde derinlemesine bir çalışma yürüttüğünü ve bazı Filistinli gruplarla kendilerine sunulan önerileri müzakere ettiğini bildirdi.

Müzakerelerin detayları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, önümüzdeki toplantılarda ABD'nin önemli bir rol oynayacağını ve İsrail'in bir anlaşmaya varılması yönünde baskı görmesini beklediklerini ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın daha fazla taviz vermesi için arabuluculara baskı yapıyor. 

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, hareketin delegasyonunun en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, esirlerin tek seferde takası, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa, kuşatmanın kaldırılması, durumun 2 Mart öncesine döndürülmesi ve Mısır'ın vizyonu çerçevesinde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetmek üzere bağımsız kişilerden oluşan ve Toplum Destek Komitesi olarak bilinen yerel bir komitenin kurulmasına dayanan vizyonunu sunduğunu söyledi.

Kaynaklar, o dönemde Hamas heyetine önerilenin birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes olduğunu, ilk aşamanın altı ila sekiz ay arasında olacağını ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verileceğini bildirdi.

İlk aşama İsrailli esirlerin yarısının serbest bırakılmasını içerecek, açık ve net Amerikan garantileriyle Gazze Şeridi'ndeki savaşın tamamen sona ermesini, kuşatmanın kaldırılmasını, yeniden inşayı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeyi öngören ikinci aşamaya geçişi sağlayacaktı.

) Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)

Kaynaklara göre İsrail ve ABD, daha kısa sürede bir anlaşmaya varılmasının önünde engel teşkil eden bazı koşullar belirledi ve bu koşulların, bir anlaşmaya varılmasına olanak sağlayabilecek şekilde, bunun için büyük çaba sarf eden arabulucularla sürekli iletişim yoluyla çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Söz konusu koşullar özellikle ‘direniş silahı’ ile ilgili terminoloji meselesi ve bu silahın yeteneklerinin akıbeti hakkında.

Kaynaklar, Toplum Destek Komitesi’nin yeniden teyit edildiğini ve ateşkes yürürlüğe girer girmez çalışmalarına başlayacağını belirtti. Bu arada, insani ve uluslararası yardım kuruluşlarından gelen insani yardımlar Arapların gözetiminde taşınacak ve teslim edilecek.

Bir hafta önce Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, Mısır-Katar önerisinin Hamas heyetine sunulduğunu, bu önerinin her iki tarafın da askeri eylemleri durdurması ve ilk aşama olarak bazı ölü ve diri esirlerin takası karşılığında altı aylık geçici ateşkes anlaşmasına varılmasını öngördüğünü söyledi.

Kaynaklara göre altı ay boyunca tam bir ateşkes anlaşması müzakere edilecek, Kahire'de düzenlenen son acil durum” zirvesinde Arap ülkeleri tarafından oybirliği ile kabul edilen Mısır planına göre ertesi güne ilişkin düzenlemeler ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası görüşülecek ve her iki taraftan tüm esirler takas edilecekti.

O dönemde kaynaklar, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin Hamas heyetinin liderleriyle bir araya geldiğini duyurdu.

Kaynaklar, Mısır-Katar önerisinin yakın zamanda, özellikle de Katar Başbakanı'nın Washington ziyareti ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi sırasında her iki tarafça ABD'ye sunulduğunu belirtti.

Gerçekler

Hamas'ın 5 yıllık ateşkes vizyonu

Hamas en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, tek seferde tüm esirlerin değişimi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa ve kuşatmanın kaldırılmasına dayanan bir vizyon sundu.

Bunun karşılığında Hamas'a, birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes önerildi; ilk aşama altı ila sekiz ay sürecek ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verilecekti.