Sıcak çay içmek yemek borusu kanserine yol açıyor

Sıcak çay içmek yemek borusu kanserine yol açıyor
TT

Sıcak çay içmek yemek borusu kanserine yol açıyor

Sıcak çay içmek yemek borusu kanserine yol açıyor

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin Bilgin Büyükkarabacak, son yıllarda giderek artan yemek borusu kanserine sebep olan en büyük etkenlerden birinin ‘sıcak çay’ içilmesi olduğunu söyledi.
Yemek borusu kanserinin, yemek borusunun içini döşeyen hücrelerden kaynaklanan yutma fonksiyonunun değişik evrelerde çeşitli derecelerde etkileyen agresif bir sindirim sistemi hastalığı olduğunu, erkeklerde kadınlardan daha çok görüldüğünü belirten Doç. Dr. Yasemin Bilgin Büyükkarabacak, bu kanserin, dünyada ölüme sebebiyet veren kanserler sıralamasında 6. sırada yer aldığını açıkladı.
“Çay en az 3 dakika bekletildikten sonra ılık şekilde içilmeli"
Sıcak çay tüketimi ile ilgili bilgiler veren Doç. Dr. Yasemin Bilgin Büyükkarabacak, “Katı gıdalara karşı takılma hissi olsa dahi hastaların bu şikayeti göz ardı etmeyip, ileri aşamalarda hastalığa yakalanmaktansa erken aşamalarda bizim hastalığı yakalayıp, tedavi etmemiz gerekiyor. Yemek borusu kanserlerinin en büyük etmenlerinin bir tanesi de ‘sıcak çay’ içilmesidir. Ülkemizde özellikle Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu Bölgesi’nde sıcak ve semaver çayı içilmesi çok sıkıntılı bir durumdur. Hastaların yemek borusu kanserine etken olan sıcak çaydan kurtulmaları için çayı en az 3 dakika beklettikten sonra ılık şekilde içmelerini tavsiye ediyoruz. Alkol ve sigara, yemek borusunun mide girişinin hemen üstündeki kısımdaki kanserlerde çok büyük etken. Alkol kullanımı, sıcak çayla beraber artan gastroözefageal reflü özellikle mide girişindeki kanserlerin başlıca etkenidir. Böyle bir durumda da Prof. Dr. Ahmet Başoğlu başkanlığındaki ekiple yemek borusu kanseri hastalıklarının tedavisini kapalı yöntemlerle tedavi ediyoruz” diye konuştu.
“Kapalı ameliyat sayesinde iyileşme ve tedavi süresi kısalıyor”
2014 yılından itibaren hastalığın kapalı yöntemle tedavi edildiğinin altını çizen Dr. Büyükkarabacak, “Yemek borusu kanserleri, dünyada ölüme neden olan kanserler sıralamasında 6’ıncı sırada yer alıyor. Son yıllarda özellikle fast food gıda kullanımı, hazır gıda kullanımı, alkol ve sigara kullanımının artmasına bağlı olarak yemek borusu kanseri ölüme sebep olan kanserler sıralamasında üst sıralara doğru çıkmaya başladı. Katı gıdaları yutma güçlüğü hastalığın ilk belirtisi olarak dikkat çekiyor. Hastalığın ilerleyen aşamalarında hasta sıvı gıdalara karşı da yutma güçlüğü yaşamaya da başlar. Kilo kaybı hızlıca gelişir. Bu belirtileri yaşayan hastaların hızlıca ilgili bir merkeze başvurmaları uygun olacaktır. Hastalık, erken evrede yakalandığı zaman tedavisi tamamen cerrahidir. Son yıllarda özellikle açık cerrahilerin aksine kapalı cerrahi yöntemiyle hem hastane kalış süresi kısalmakta hem de iyileşme süresi kısalmaktadır. Ameliyat sonrasında ek tedaviye ihtiyaç olan hastaların tedavileri de erken başlamaktadır. 2014 yılı öncesinde bu kanser vak'alarında açık cerrahi yöntemini kullanıyorduk. Karından yaklaşık 25 cm’lik bir kesi ve göğüsten 25 cm’lik bir kesi gerekirse de boyundan 10cm’lik bir kesiyle yemek borusu çıkartıldıktan sonra yeni oluşturulan mide yukarıda kalan yemek borusuna bağlanıyordu. Hataların hem iyileşme süreleri uzundu hem de cerrahi sonrası ağrı sebebiyle hasta hayat kalitesi biraz daha kısıtlıydı. 2014’ten sonra uygun hastalarda kapalı cerrahi yöntemleri kullanmaya başladık. Karından yaklaşık 5 delikle, göğüsten yaklaşık 2 delikle yemek borusu hem kanserlerine hem de iyi huylu hastalıklara müdahale etmekteyiz. Tedavi süresi hastaya bağlı bir faktör olarak değişiklik gösterebilir” şeklinde konuştu.
Cerrahi müdahalenin ardından yapılması gerekenleri de aktaran Büyükkarabacak, şunları söyledi:
“Normal şartlarda hastalar yaklaşık 1 hafta sonra hastaneden taburcu olur, 1 ay içerisinde de normal hayatlarına geri dönmeye başlarlar. Bu hastalar cerrahi tedavinin ardından normal şekilde beslenemeyecekler. Çünkü yeni oluşturulan mideden yapılan bir yemek borusuna sahip olacaklar. Günde 3 öğün beslenme dışında günde 6 öğün az az ve sık sık yemek yemek zorundalar. Hastaların yemek yedikten sonra yatmaması gerekiyor. Çünkü yemek sonrasında hasta direkt yatış pozisyonuna geçerse yeni oluşturulan midenin içindeki tüm gıda nefes borusuna dolacaktır ve hasta öksürükle geri uyanacaktır. Daha sonrasında akciğere kaçan bu gıdalar enfeksiyona sebep olacaktır. Bunun için hastaların yemekten en az 2 saat sonra yatış pozisyonuna geçmeleri gerekiyor. 1 ay boyunca en katı gıda püre kıvamında olmak üzere beslenmeleri gerekiyor. 1 ay-45 gün sonra da normal vasıflı gıda ile beslenebilirler.”



Ukrayna artık resmen silah deneme alanı: Kiev destekli Test in Ukraine girişimi nedir?

Fotoğraf: Brave1
Fotoğraf: Brave1
TT

Ukrayna artık resmen silah deneme alanı: Kiev destekli Test in Ukraine girişimi nedir?

Fotoğraf: Brave1
Fotoğraf: Brave1

Ukrayna'da devlet destekli bir savunma girişimi, yabancı ülkeleri ve savunma şirketlerini, "silahlarını Ukrayna'da denemeye" çağırdı. 

Dün resmi olarak başlatılan bu program kapsamında Kiev, müttefik hükümetlerin insansız hava araçları (İHA), deniz dronları, elektronik harp sistemleri ve yapay zeka destekli ürünler gibi savunma teknolojisi prototiplerini savaş alanında test etmek üzere teslim etmelerini sağlayacak.

Denemeler karşılığında, kiev yönetimine bağlı olan bu girişim, kullanılan silahların cephedeki performansına dair ayrıntılı bir rapor sunacak ve gerçek zamanlı yapılması gereken değişikliklere dair önerilerde bulunacak.

Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanı Mykhailo Fedorov, konuyla ilgili basın açıklamasında, "Bu, bir laboratuvarda simüle edilemeyecek bir deneyim elde etme fırsatı" ifadelerini kullandı. 

"Test in Ukraine" (Ukrayna'da test et) adı verilen bu süreç, Kiev destekli Brave1 tarafından koordine edilecek. 

Brave1 nedir?

Ukrayna'nın savaş teknolojilerinde devrim yaratma hedefiyle kurduğu Brave1, 2 yıl önce, Nisan 2023'te Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanlığı öncülüğünde kuruldu. 

"Savunmada inovasyonun kalbi" olarak tanımlanan Brave1, yalnızca Dijital Dönüşüm Bakanlığı tarafından desteklenmiyor.

Brave1, Savunma Bakanlığı, Stratejik Sanayi Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi gibi devletin kritik kurumlarının ortaklaşa yürüttüğü bir platform olarak faaliyet gösteriyor.

Platform, savunma start-up'larına hibe desteği, yeni teknolojiler için test ve geri bildirim süreçleri ve bu teknolojileri Ukraynalı üreticilerle eşleştirerek ortak üretim imkanları üzerine çalışıyor. 

Platformun en "can alıcı" özelliği ise, NATO ile çalışan ülkelerde askeri ve savunma amaçlı malzemelerin standartlaştırılmış şekilde tanımlanması ve izlenmesi amacıyla kullanılan benzersiz bir kimlik numarası sistemi olan NATO Stock Number (NATO Stok Numarası) sertifikasyonu hizmeti vermesi. 

Brave1, 2023 sonunda yaklaşık 500 savunma projesine destek verdi ve 2024'te bütçesini 1,5 milyar grivnaya (yaklaşık 39 milyon dolar) çıkardı.

Platformda bugüne kadar 3 bin 600'den fazla proje başvurusu alındı; bu kapsamdainsansız hava araçları (İHA), elektronik harp sistemleri, yapay zeka destekli görüntüleme teknolojileri ve otonom kara/deniz platformları gibi alanlarda onlarca prototip cephede test edildi.

Brave1 aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) tarafından da destekleniyor.  

Brave1'e sağladığı finansal ve yapısal destek de dikkat çekici.

Brave1; Avrupa Savunma Fonu (EDF) ve AB Savunma İnovasyon Programı (EUDIS) ile birlikte 100 milyon avroluk BraveTechEU iş birliğine imza attı.

Ukrayna'nın aynı zamanda Avrupa'nın 150 milyar euro'luk ortak savunma fonu olan SAFE kapsamına da alındığını hatırlamakta fayda var. 

Özetle Brave1, sadece Ukrayna'nın savunma ihtiyacına değil, aynı zamanda NATO ve Avrupa'nın genel güvenlik mimarisine katkı sunan stratejik bir inovasyon üssü haline gelmiş durumda.

Platformun Avrupalı ortakları arasında İsveçli SAAB, Alman Rheinmetall, ABD'li Raytheon gibi dev savunma şirketlerinin bulunması da dikkat çekici. 

"Test in Ukraine" nasıl işleyecek?

Brave1 tarafından ilan edilen "Test in Ukraine" girişiminin nasıl uygulanacağı, platformun internet sitesinde tarif edilmiş.

"Neden Ukrayna'da test?" sorusunu soran Brave1, bunun yanıtını ‘gerçek savaş koşulları' olarak gösteriyor. 

Ukrayna'nın müttefiklerine ait teknolojilerin, "gerçek savaş tecrübesine sahip birliklerle doğrudan çalışarak" test edileceğini vurgulayan Brave1, savunma şirketlerine ürünlerini "cephede kazanılan deneyime göre geliştirmeyi" vaat ediyor. 

"Gelin birlikte geliştirelim, üretelim, sahaya sürelim ve yeni pazarlara erişimi hızlandıralım!" sloganıyla açıklanan girişime dair şirketin sunduğu "test senaryoları" ise şu şekilde: 

Birlikte Test Edelim: Ürününüzü getiriyorsunuz ve test sürecine doğrudan katılıyorsunuz. Böylece performansını yerinde gözlemleyebilir, gerekirse anlık düzenlemeler yapabilirsiniz. Bize Bırakın: Ürününüzü Brave1'e teslim ediyorsunuz, geri kalan her şeyle biz ilgileniyoruz. Ürününüzün nasıl kullanılacağına dair bize çevrimiçi bir eğitim veriyorsunuz, biz testleri kendi ekibimizle yürütüyor ve sonuçları içeren detaylı bir rapor sunuyoruz.

Brave1 ayrıca, internet sitesinde yayınladığı detaylı yönergelerle, savunma şirketlerine Ukrayna'ya ithalat izni alma konusunda ve izne tabii olmayan ürünler konusunda detaylı bilgiler sunuyor. 

Bütün bunlar, devam eden savaşta Kiev yönetiminin ülkeyi fiilen bir Ar-Ge laboratuvarına dönüştürdüğünü, savunma devlerinin ise yeni silahlarını "gerçek savaş koşullarında" test etmenin heyecanıyla Ukrayna'nın kapılarını çalmaya başladığını gösteriyor.

Independent Türkçe