​Rusya, Suriye’nin kuzeyindeki ABD üslerine yönelik kontrolünü genişletiyor

Suriye'de Rus devriyesi (AFP)
Suriye'de Rus devriyesi (AFP)
TT

​Rusya, Suriye’nin kuzeyindeki ABD üslerine yönelik kontrolünü genişletiyor

Suriye'de Rus devriyesi (AFP)
Suriye'de Rus devriyesi (AFP)

Rusya, Türk operasyonunun başlamasından sonra Suriye’nin kuzeyinde ABD’nin geri çekildiği yeni bir askeri üsse yönelik kontrollerini sıkılaştırdıklarını açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan videolarda, ABD kuvvetlerinin, geri çekilmelerinin ardından Menbiç ve Ayn el-Arab (Kobani) arasında yer alan “Sirrin” askeri üssünde ekipman ve teknik gereçlerini bıraktıkları görüldü. Sirrin üssü, Suriye’nin kuzeyinde Washington tarafından kullanılan en büyük askeri üstü.
Rus askeri polisi subayı Safar Safarov, kuvvetlerinin Suriye’nin kuzeydoğusundaki devriyelerini, Türkiye ile sınır bölgesindeki “en önemli kontrol noktalarından birinin” kurulacağı üs aracılığıyla genişleteceğini belirtti.
Safarov, gazetecilere yaptığı açıklamada, “ABD’nin geri çekildiği andan itibaren sorumluluk bölgemiz, Menbiç’in tamamı ve çevresini de içerisine aldı. Bu bölgenin ön hatlarına özel bir önem veriyoruz. Aynı şekilde günün herhangi bir saatinde Menbiç üzerinden gelen tüm insani yardım konvoylarına eşlik etme görevimiz var” ifadelerini kullandı. ABD kuvvetlerinin geri çekilme kararının aceleyle alındığını belirten Safar Safarov, “ABD’liler, orada teknik tedarik sistemini, kişisel eşyalarını, yeme-içme ekipmanını ve teknik gereçlerini bıraktı” dedi. Rus subay, “İki kilometre uzunluğundaki üsse ait pistte herhangi bir zarar mevcut değil. Askeri polis devriyelerine eşlik etmek için Rus Hava Kuvvetlerine ait helikopterler orada konuşlandırıldı” şeklinde konuştu. Safarov ayrıca, Rus kuvvetlerin, birkaç polisin bulunacağı üste mühendislik faaliyetleri yürüteceğini ifade etti.
Ruslar üs etrafından çalışmalarını sürdürüyor
Rus haber ajansı Ria Novosti’nin haberine göre, Rusya askeri polisinin baş müfettişliği görevini yürüten üst düzey bir yetkili, sınır boyunca devriye gezilerek ve özel kuvvetler yerleştirilerek, birliklerinin, Sirrin havaalanını ve ABD kuvvetleri tarafından pist yakınlarında kurulan askeri üssü korumaya başladıklarını açıkladı. Yetkili, Rus mayın uzmanlarının, üssün eski sahipleri tarafından bırakılmış olabilecek patlayıcıları arama operasyonları yürüttüğüne dikkati çekti.
Askeri kaynaklar da üssün, Suriye’deki diğer ABD askeri üslerine erzak ve yerel müttefiklere askeri yardım takviyesi amacıyla kullanıldığını söylerken, ABD birliklerinin geçtiğimiz Çarşamba günü “acil şekilde” geri çekildiklerini ifade etti. Rus kaynaklar, ABD kuvvetlerinin üste bıraktıkları (klimalar, jeneratörler ve spor malzemeleri de dâhil) malzemelerle uzun bir süre bölgede kalmayı planladıklarını gösterdiğini vurguladı.
Rusya Uzlaşma Merkezi Başkanı Sergey Gamurin, gazetecilere yaptığı açıklamada, Rus kuvvetlerinin 21 Kasım’da üssün bulunduğu Metras kasabasında Uzlaşma Merkezi’nin bir şubesini kurduğunu açıkladı. Gamurin, merkezin normal yaşama geri dönüşle ilgili faaliyetler üzerinde çalışacağını belirtirken, yakınlardaki bölge halklarına yardım dağıtımının başlamasının planlandığına dikkati çekti.
İkinci ABD üssü
Söz konusu üs, askeri polisin geçen hafta (Rusya helikopterlerinin havalanacağı) Kamışlı havaalanında konuşlandırılması sonrasında Rusya tarafından kontrol edilen ikinci ABD üssü oldu. Moskova, asıl görevin sınır boyunca Türkiye ile ortak devriyelere eşlik etmek olduğunu ifade etti. Rusya Savunma Bakanlığı, daha sonra helikopter hareketliliğini korumak üzere “Pantsir” kısa menzilli füze sisteminin kullanıldığını açıkladı. Askeri kaynaklara göre Moskova, Suriye’nin kuzeyindeki askeri hareketliliği kolaylaştırmak için havaalanını birleşik bir hava üssüne dönüştürecek alt yapıyı inşa ediyor. Üsteki Rus varlığı, Rusya’nın bölgedeki askeri konumunu daha da güçlendirmek üzere geniş bir hareket alanı sağlayacak. Askeri çevreler de Moskova’nın, Türkiye askeri operasyon alanından geri çekilmeden önce, önceden Washington’un kontrol ettiği iki ek üste faaliyete başlamak istediğini belirtti.
Rusya iddiaları reddetti
Öte yandan Kremlin, 21 Kasım’da sosyal medyada yayınlanan ve daha sonra basına yansıyan “Suriye vatandaşlarına işkence ve cinayet” görüntülerinin Rus ordusuyla herhangi bir ilgisi olamayacağını savundu. Rusya’da yayın yapan İnterfaks haber ajansının aktardığına göre Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, söz konusu görüntüler hakkında bir soruya yanıt verdi. Peskov, “Her durumda bunun, Suriye’deki Rus askeri operasyonuyla hiçbir ilgisi bulunmadığından eminim. O halde bu olaya ilişkin herhangi bir itibar endişesi bulunmuyor” ifadelerini kullandı.
Görüntülerin yayılması büyük bir öfke dalgasına yol açtı. Videoda, öldürülmeden önce işkence gören vatandaşın, askerlik hizmetinden kaçan bir Suriyeli olduğu ve Deyrizor yakınlarındaki bir bölgede Rus paralı askerleri tarafından yakalandığı iddia ediliyor.
Rus muhalif gazetesi ‘Novaya Gazeta’ da olaya ilişkin uzun bir araştırma haberi yayımladı. Haberde, Rusya askeri üniformasıyla görünen kişilerin, özel “Wagner” şirketine mensup savaşçılar olduğu belirtildi. Moskova, bölgeye, düzenli kuvvetlerin yanı sıra yüzlerce paralı askeri gönderdi. Geçen yıl Deyrizor yakınlarındaki bir petrol tesisini ele geçirmeye çalışan ABD’nin hava saldırısı sırasında yüzlerce paralı asker ölmüştü.



Irak'taki Şii Koordinasyon Çerçevesi çöküşün eşiğinde

Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin daha önceki toplantısından bir kare (Irak Haber Ajansı)
Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin daha önceki toplantısından bir kare (Irak Haber Ajansı)
TT

Irak'taki Şii Koordinasyon Çerçevesi çöküşün eşiğinde

Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin daha önceki toplantısından bir kare (Irak Haber Ajansı)
Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin daha önceki toplantısından bir kare (Irak Haber Ajansı)

Şii Koordinasyon Çerçevesi çevresindeki siyaset kulislerinde, son aylarda meydana gelen değişikliklerle bu güçlerin dağılmanın eşiğinde olduğu konuşuluyor.

Koordinasyon Çerçevesi’ne yakın kaynaklar, ‘ittifakın birliğini zayıflatmaya’ katkıda bulunan birkaç faktöre işaret etti. Bunların başında şu anda çoğu ana gücün neredeyse bağımsız olarak yarışmayı tercih ettiği ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin ikinci dönem için aday olmayı istemesinden kaynaklanan fikir ayrılığıyla, önümüzdeki kasım ayında yapılması planlanan genel seçimler geliyor. Diğer faktörler arasında ise İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) komutanları aracılığıyla Irak'taki Şii güçler arasındaki ilişkilerin yol gösterici pusulası olan İran'ın, İsrail'in saldırıları ve ABD ile uluslararası baskılar sonucunda yaşadığı bölgesel değişimler ve zorlu koşullar yer alıyor.


Doha Zirvesi Bildirisi’nde Katar'la koşulsuz dayanışma ve saldırının yaygın olarak kınanması vurgusu

Doha'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'ndan bir kare (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Doha'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'ndan bir kare (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Doha Zirvesi Bildirisi’nde Katar'la koşulsuz dayanışma ve saldırının yaygın olarak kınanması vurgusu

Doha'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'ndan bir kare (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Doha'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'ndan bir kare (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Kaynaklar, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda tartıştıkları taslak nihai bildirinin, İsrail'in geçtiğimiz salı günü Katar'a düzenlediği saldırılarını şiddetle kınadığını söyledi.

Kaynaklara göre taslak bildiri, bir araya gelen devletlerin Katar’la sarsılmaz dayanışma içinde olduklarını teyit ederken Katar topraklarındaki bir yerleşim bölgesini hedef alan saldırıyı, ‘açık bir saldırganlık eylemi ve uluslararası hukukun ciddi bir ihlali’ olarak değerlendirerek kınadı. Bildiride ayrıca, İsrail’in düzenlediği saldırıların bölgesel ve uluslararası barışı ve güvenliği tehdit eden bir tırmanış oluşturduğu ve bunun tüm Arap ve İslam ülkelerine yönelik bir saldırı olduğu vurgulandı.

Bildiri, bu ülkelerin Doha'nın egemenliğini ve güvenliğini savunmak için aldığı tüm önlemlere koşulsuz destek verdiklerini yeniden teyit etti.

İsrail’in saldırısının Gazze'deki savaşı sona erdirmek ve tutukluları serbest bırakmak için Katar'ın arabuluculuk çabalarını baltalamayı amaçladığı vurgulanan bildiride barış için yapılan diplomatik çabaların başarısızlığından İsrail'in tam olarak sorumlu tutulduğu belirtildi. İsrail'in saldırısının ‘mevcut ve gelecekteki anlaşmaları tehdit ettiği’ ifade edilen bildiride, uluslararası topluma saldırıyı durdurmak için acil önlemler alması çağrısında bulunulurken, Arap Barış Girişimi'ne bağlı kalınmasını vurgulandı. Bununla birlikte Katar, Mısır ve ABD'nin arabuluculuk çabalarındaki rolünü ve Suudi Arabistan ile Fransa'nın ‘iki devletli çözümü’ destekleyen çabaları övüldü.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-i Sani'nin dün gerçekleşen zirvede yaptığı konuşmadan, Doha'nın kendi topraklarına yönelik saldırıyı kınamak, uluslararası toplumu İsrail'i Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaşı durdurmaya zorlamak ve Filistin devletinin kurulmasını desteklemek amacıyla ‘gerçekçi’ bir yanıt hazırlamaya çalıştığı anlaşıldı. Katarlı yetkili, ülkesinin Gazze Şeridi'nde ateşkesin sağlanması için Mısır ve ABD ile arabuluculuk rolünü sürdüreceğini de duyurdu.


Doha Zirvesi: İsrail'e karşı ortak adımların görüşüleceği bakanlar toplantısı

Katar’ın başkenti Doha'daki Sheraton Oteli olağanüstü zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, otelin önünde İslam ülkelerinin bayrakları dalgalanıyor. (Reuters)
Katar’ın başkenti Doha'daki Sheraton Oteli olağanüstü zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, otelin önünde İslam ülkelerinin bayrakları dalgalanıyor. (Reuters)
TT

Doha Zirvesi: İsrail'e karşı ortak adımların görüşüleceği bakanlar toplantısı

Katar’ın başkenti Doha'daki Sheraton Oteli olağanüstü zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, otelin önünde İslam ülkelerinin bayrakları dalgalanıyor. (Reuters)
Katar’ın başkenti Doha'daki Sheraton Oteli olağanüstü zirveye ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, otelin önünde İslam ülkelerinin bayrakları dalgalanıyor. (Reuters)

Arap ve İslam ülkelerinin dışişleri bakanları bugün Katar'ın başkenti Doha'da bir araya gelerek İsrail'in Doha'ya yönelik saldırısı hakkında bir karar taslağını görüştü. Karar, yarın Katar'ın ev sahipliğinde düzenlenecek olağanüstü Arap Birliği – İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) zirvesinde liderlere sunulacak.

Bu gelişme, zirveye katılan ülkelerin dışişleri bakanları arasında, resmi toplantılar başlamadan önce bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili tutumları koordine etmek için iletişimin devam ettiği bir dönemde gerçekleşti.

Geçtiğimiz salı günü Katar'ın başkentinde Hamas liderlerini hedef alan İsrail saldırıları, hareketin beş üyesinin ve Katar güvenlik güçlerinden bir üyenin ölümüne yol açtı.

Zirvenin taslak sonuç bildirgesinin tartışılması

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan dün Doha'ya geldi. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, olağanüstü zirvede ‘bugün yapılacak dışişleri bakanları hazırlık toplantısında sunulan, İsrail'in Katar devletine yönelik saldırısı hakkında bir taslak bildirgenin tartışılacağını’ doğruladı.

Katar Haber Ajansı'na (QNA) yaptığı açıklamada el-Ensari, zirvenin toplanmasının, ‘İsrail'in bir dizi Hamas liderinin konutlarını hedef alan alçakça saldırısı karşısında İslam dünyasının Katar ile dayanışma içinde olduğunu yansıttığını’ vurguladı.

Dışişleri bakanlarının gündeminde Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin konuşması ve Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt'ın benzer bir konuşması yer alıyor. Dışişleri bakanları, önerilerini, resmi olarak kabul edilmesi için olağanüstü Arap Birliği – İİT zirvesine sunacak.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığı Devlet Bakanı Halife bin Şahin el-Merar, Bangladeş Geçici Hükümeti Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Muhammed Tevhid Huseyin, Brunei Darussalam Cumhuriyeti Dışişleri İkinci Bakanı Dato Erron Behin Yusuf, Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Alibek Bakayev, İİT Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha ve Gambiya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mohamed Jallow olağanüstü Arap Birliği – İİT zirvesine katılmak üzere Katar’ın başkenti Doha’ya geldi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İİT dışişleri bakanları toplantısına katılmak üzere bugün Tahran'dan Doha'ya gitti. İran Devrim Muhafızları Ordusu'na yakın (DMO) Tesnim haber ajansı, Arakçi'nin İİT dışişleri bakanları olağanüstü toplantısına katılmak üzere bu sabah Katar'ın başkentine gittiğini bildirdi. Söz konusu toplantı, yarın yapılacak olağanüstü Arap Birliği – İİT zirvesi hazırlıkları kapsamında, İsrail'in Katar'a yönelik ‘askeri saldırganlığını’ görüşmek üzere Katar'ın talebi üzerine düzenlendi. Tesnim, İran'ın olağanüstü Arap Birliği – İİT zirvesinde İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan tarafından temsil edileceğini bildirdi.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise İsrail'in ‘kardeş ülke Katar'a yönelik acımasız saldırısının uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve Arap, bölgesel ve uluslararası güvenlik ve istikrarı tehdit eden tehlikeli bir adım olduğunu’ söyledi.

Katar'ın yarın ev sahipliği yapacağı olağanüstü Arap Birliği – İİT zirvesi öncesinde QNA'ya verdiği özel röportajda Abbas, “Doha Zirvesi'ne katılmanın mesajı ve amacı açık; Katar'ın güvenliği, Arap ve İslam ülkelerinin güvenliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Hepimiz bu saldırılar karşısında birleşmiş durumdayız” ifadelerini kullandı.

Abbas, İsrail'in Arap ve İslam ülkelerinin güvenliğine yönelik saldırısının yansımalarıyla ilgili olarak, bunun ‘Arap ve İslam ülkelerinin güvenliğini zayıflatmaya ve bölgenin istikrarını bozmaya yönelik tehlikeli bir gösterge olduğunu’ belirtti. Abbas, ‘kolektif güvenliği korumak için Arap ve İslam dünyasının ortak bir tepki vermesi gerektiğini’ vurguladı.

Abbas ayrıca, İsrail'in Katar, Filistin ve diğer Arap ülkelerine karşı sürdürdüğü ihlallerden sorumlu tutulması gerektiğini bildirdi.

QNA’nın bugün yayınladığı röportajda Abbas, insani yardımın ulaştırılmasının hızlandırılması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, Batı Şeria ve Kudüs'teki yerleşim faaliyetlerinin ve yerleşimci terörünün durdurulması, ele geçirilen Filistin fonlarının iadesi ve uluslararası meşruiyet kararları ve Arap Barış Girişimi uyarınca, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin tüm topraklarının işgalinin sona erdirilmesi ve yeniden inşanın ilerletilmesi gerektiğini vurguladı.

Filistin Devlet Başkanı ayrıca, Filistin davasını destekleme konusunda Katar'ın kararlı rolünü övdü ve bu durumun, hakikat ve adaleti savunan halkların ve devletlerin, saldırganların planlarını bozabileceğini kanıtladığını belirtti.

Diğer yandan Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, “Zirvenin toplanması, Katar'ın yalnız olmadığı ve Arap ve İslam ülkelerinin onun yanında olduğu mesajını veriyor” dedi.

Ebu Gayt, Şarku'l Avsat'a yaptığı özel açıklamada, “İsrail saldırıları, ne yazık ki, uluslararası toplumun iki yıldır Gazze Şeridi'ndeki soykırım suçuna sessiz kalmasından ve işgalci liderlerin istedikleri her şeyi yapıp paçayı sıyırabilecekleri hissine kapılmalarından kaynaklanıyor. Bu talihsiz durumun sona erdirilmesi gerekiyor. Zira böyle devam ederse uluslararası hukukun çöküşünün bedelini hepimiz ödeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

sdfr
Kahire'deki Arap Birliği Genel Merkezi (Şarku'l Avsat)

Geçtiğimiz perşembe günü Katar, İsrail Hava Kuvvetleri’nin salı günü Hamas liderlerinin konutlarına düzenlediği ve Körfez, Arap ve uluslararası ülkeler ve kuruluşlar tarafından kınanan saldırıyı görüşmek üzere acil bir Arap Birliği – İİT zirvesi düzenleneceğini duyurdu.

Zirvede, durumun yansımaları ve bölgenin daha fazla çatışmaya sürüklenmesini önlemek için atılması gereken adımlar tartışılacak. İran, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın zirveye katılacağını doğrularken, Irak da Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin katılacağını doğruladı. Türkiye Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın Doha'yı ziyaret edeceğini açıkladı.