​ LUO, İtalya’ya ait bir İHA’nın Libya topraklarında düşürüldüğünü duyurdu

 Hafter kuvvetlerinin başlattığı son hava saldırısı sonrasında Trablus’un merkezinde yanan bir polis aracı (AFP)
Hafter kuvvetlerinin başlattığı son hava saldırısı sonrasında Trablus’un merkezinde yanan bir polis aracı (AFP)
TT

​ LUO, İtalya’ya ait bir İHA’nın Libya topraklarında düşürüldüğünü duyurdu

 Hafter kuvvetlerinin başlattığı son hava saldırısı sonrasında Trablus’un merkezinde yanan bir polis aracı (AFP)
Hafter kuvvetlerinin başlattığı son hava saldırısı sonrasında Trablus’un merkezinde yanan bir polis aracı (AFP)

İtalya’ya ait insansız hava aracının (İHA) Libya topraklarında düşürüldüğünü açıklayan Mareşal Halife Hafter önderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO), Almanya’nın “terörle mücadele ve ülkedeki silahlı milisleri ortadan kaldırma” sloganıyla gelecek ay düzenlemeyi planladığı uluslararası konferansın önemini  küçümsedi.
21 Kasım’da LUO ve Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı milisler arasındaki Trablus savaş hız kazanırken savaşın el-Tavişa eksenine doğru ilerlediği, orduya mensup bir grup askerin esir alındığı ve çok sayıda askeri mekanizmanın ele geçirildiği belirtildi. Aynı şekilde UMH güçleri tarafından yürütülen Burkan el-Gadab Operasyonu (Öfke Volkanı) Odası tarafından yayınlanan bildiride UMH güçlerinin ve er-Ramle eksenindeki mevziilerinin güçlendirildiği, bir zırhlı aracın imha edildiği ve ordunun ağır kayıplar verdiği ifade edildi.
Serrac hükümetine yakın medya organlarının saha komutanlarından aktardığına göre LUO’nun Trablus’un güneyindeki er-Ramle ekseninde ilerleme girişimlerine yanıt olarak Yermuk, er-Ramle ve havaalanı yolunda ulusal ordunun mevziilerine yönelik bir hava saldırısı düzenlendi.
Üst düzey bir LUO yetkilisi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ordu kuvvetlerinin başta güney banliyöleri olmak üzere Trablus savaşında birçok başarı elde ettiğini belirtti. Orduya bağlı 73. Piyade Tugayı da yaptığı yazılı açıklamada başkent Trablus’taki kuvvetlerine takviyelerin yapıldığını ifade ederken “Birliklerin yeni mevziileri mükemmel. Düşman, tek bir noktaya dahi sızamaz” dedi.
LUO Sözcüsü Tuğgeneral Ahmed el-Mismari yayınladığı bir bildiride geçen çarşamba günü ülkenin batısındaki Tarhuna vilayetinin kuzeyinde, ordu kontrolündeki bir bölgede bir İHA’nın düşürüldüğünü duyurdu. Uçakta İtalya Savunma Bakanlığı’nın logosunun bulunduğu belirtildi.
Mismari, “Trablus’un güneydoğusundaki Tarhuna’nın kuzeyinde bir uçaksavar ile bir İtalyan İHA’sı düşürdük. Bu İHA’nın Libya topraklarının üzerinde uçuş sebebine dair İtalya makamlarından açıklama bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Libya Temsilciler Meclisi, 21 Kasım’da yaptığı açıklamayla İtalya makamlarına “tüm normlara, sözleşmelere ve uluslararası yasalara aykırı olarak Libya’nın egemenliğini ihlal eden” bu olay hakkında resmi bir açıklama yapma çağrısında bulundu. Libya hava sahasının egemenliğinin ihlal edilmesini kınayan Temsilciler Meclisi bu tür eylemlerin Libya halkının çıkarlarına hizmet etmediğini ve Libya’nın iç işlerine müdahale olarak görüldüğünü vurguladı.
İtalya Savunma Bakanlığı, Libya’daki petrol platformlarının ve balıkçıların güvenliğini sağlamayı amaçlayan Güvenli Deniz Operasyonu’na destek görevi yürüten bir uçağın Libya topraklarında düştüğünü duyurdu. Roma yönetimi yaptığı yazılı açıklamada olayın nedenlerini belirlemek üzere bir soruşturma yürütüldüğünü belirterek “Uçuş planı daha önce Libya yetkililerine bildirilmişti” dedi.
Sosyal medya organlarında payaşılan enkaz görüntülerinde uçağın bir kanadında İtalya Hava Kuvvetleri’nin ambleminin yer aldığı görüldü. Serrac hükümeti haberler hakkında yorum yapmaktan kaçınarak sessizliğini korudu. İtalya’nın Trablus Büyükelçiliği de olay hakkında kısa bir açıklama yapmakla yetinerek gerekli incelemelerin başlatıldığını aktardı.
İtalyan haber ajansı Nova’nın aktardığına göre Tarhuna’daki LUO Komutanı Muhammed el-Kani de açıklamasında “Uçak, takip operasyonu yürütüyor ve sınırlı bir askeri alanda ordu mevziilerini gözetliyordu. Suk el-Ehad (Pazar Çarşısı) bölgesinde Tarhuna şehrinin sınırları yakınlarında alçalırken ordu savunması tarafından vuruldu” ifadelerini kullandı. Kani ayrıca uçağın askeri operasyon alanına gittiğini ifade etti.
Söz konusu İHA, yaklaşık 8 ay önce başkent Trablus’u kurtarma operasyonunun başlamasından bu yana Libya’da düşürüldüğü ilan edilen Batı'ya ait ilk İHA oldu. İtalya, uluslararası açıdan tanınmış Serrac hükümetine destek veren Türkiye’den sonra Libya’da insansız hava aracını kaybeden ikinci ülke oldu.
LUO, Libya krizine çözüm meselesini ele almak üzere gelecek ay Almanya’nın başkenti Berlin’de düzenlenmesi planlanan uluslararası konferansa ise küçümseyerek yaklaştı. LUO, Libya’daki herhangi bir siyasi sürecin, terörizm yok edilmedikçe başarıya ulaşma şansının olmadığını belirttği bildirisinde ordu komutanlığının uluslararası çabalara yönelik tavrını çoktan belirlediğine dikkat çekti. Bildirinin devamında şu ifadelere yer verildi:
“Siyasi bir çözüme engel teşkil eden terör gruplar yok edilmedikçe ve milisler silahsızlandırılmadıkça hiçbir siyasi süreç başarılı olamaz. Bu durum, son televizyon açıklamalarında milislerin mafyaya dönüştüğünü ve devletin kurulmasını engellediklerini belirten UMH Dışişleri Bakanlığı tarafından da onaylandı. Ordu kuvvetleri de bu sebeple Trablus’a yöneldi.”
Devletin yeniden yapılanmasını sağlayan temel kurallar ve egemenlik kararlarına göre güvenlik ve askeri rotada çözüm sağlanmadığı sürece herhangi bir siyasi ve ekonomik rotanın da başarılı olamayacağı belirtilen bildiride “Libya halkı, terörizmin genişlemesinin ve finanse edilmesinin, milislerin güçlendirilmesinin ve ülkeyi yönetme yeteneklerinin arkasındaki güç merkezlerinin geri dönmesine daha fazla tahammül edemez” denildi.



İsrail'in yeni ‘detayları’ Gazze anlaşmasının ilerlemesini tehdit ediyor

Gazze şehrinin güneyindeki Tel el-Heva mahallesinde yıkılmış binaların yanından geçen yerlerinden edilmiş insanlar (AFP)
Gazze şehrinin güneyindeki Tel el-Heva mahallesinde yıkılmış binaların yanından geçen yerlerinden edilmiş insanlar (AFP)
TT

İsrail'in yeni ‘detayları’ Gazze anlaşmasının ilerlemesini tehdit ediyor

Gazze şehrinin güneyindeki Tel el-Heva mahallesinde yıkılmış binaların yanından geçen yerlerinden edilmiş insanlar (AFP)
Gazze şehrinin güneyindeki Tel el-Heva mahallesinde yıkılmış binaların yanından geçen yerlerinden edilmiş insanlar (AFP)

İsrail’de, Gazze Şeridi’ndeki ateşkes anlaşmasının hükümlerinde değişiklik ve yeni bir sınır hattı belirlenmesine yönelik tartışmalar yürütülüyor. Bu tartışmalar, arabulucuların ‘kritik’ olarak nitelendirdiği ikinci aşamaya geçişin yakın olduğuna dair değerlendirmelerle örtüşüyor.

Uzmanların Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre söz konusu detaylar, İsrail’in 10 Ekim’de imzalanan ve Gazze’de İsrail’in geri çekilmesi ile güvenlik ve idari düzenlemeleri içeren anlaşmanın ikinci aşamasına ilerlemeyi geciktirme amacı taşıyan manevraları olarak değerlendiriliyor.

Bu belirsizlik ortamında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 29 Aralık’ta ABD Başkanı Donald Trump ile görüşeceği duyuruldu.

Netanyahu, pazar günü İsrail’de Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Bildiğiniz gibi birinci bölümü, yani ilk aşamayı tamamladık. Son rehine Ran Gvili’nin cenazesinin dönüşünün ardından yakında ikinci aşamaya geçmeyi bekliyoruz. Bu aşama daha zor, en azından ilki kadar zorlu olacak. Kimse Trump’ın Hamas’a baskı yaparak rehineleri serbest bırakmasını beklemiyordu ama bunu başardık. Şimdi ikinci aşamaya geçiyoruz: Hamas’ın silahsızlandırılması ve Gazze Şeridi’nin silahlardan arındırılması. Üçüncü aşama ise Gazze’den aşırılığın temizlenmesi olacak” ifadelerini kullandı.

ABD basınında çıkan haberlere göre Trump’ın, Gazze barış sürecinin ikinci aşamaya geçtiğini Noel’den önce açıklaması bekleniyordu. Anlaşmanın ikinci aşaması, İsrail’in Gazze’nin bazı bölgelerinden çekilmesini, istikrar için uluslararası bir gücün konuşlandırılmasını ve Trump’ın liderliğinde oluşturulacak Barış Konseyi’ni içeren yeni yönetim yapısının devreye alınmasını kapsıyor.

İsrail Başbakanı’nın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına yaklaşılmasına yönelik açıklamalarının ardından, İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze Şeridi’ndeki sarı hattın yeni bir sınır hattı olduğunu söyledi. Zamir, Gazze’de yaptığı saha turu ve durum değerlendirmesi sırasında, “Hamas’ın yeniden konuşlanmasına izin vermeyeceğiz. Gazze Şeridi’nin geniş bölgelerini kontrol ediyoruz ve kontrol hatlarında konuşlanmış durumdayız. Sarı hat yeni bir sınır hattıdır; Gazze çevresindeki İsrail yerleşimleri için ileri bir savunma hattı ve aynı zamanda bir saldırı hattıdır” dedi.

Sarı hat, İsrail ordusunun ABD Başkanı’nın Gazze savaşını sonlandırma planının birinci aşaması kapsamında çekildiği hattı ifade ediyor.

ABD planına göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 53’ünü oluşturan ve hâlen bulunduğu bölgelerden kademeli olarak geri çekilecek.

Mısırlı uluslararası güvenlik uzmanı Tümgeneral Ahmed eş-Şehhat, bu İsrail açıklamalarının ‘anlaşma için yeni bir tehdit oluşturduğunu, İsrail’in kötü niyet taşıdığını ve sarı hattın güvenlik hattından coğrafi bir sınıra dönüşme ihtimalinin Gazze’nin bölünmesi yönündeki planları güçlendirdiğini’ belirtti. Şehhat’a göre bu durum, anlaşmanın ikinci aşaması için uygun olmayan bir ortam yaratıyor.

Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mutava ise bu ayrıntıların ‘ikincil önemde olduğunu, Washington’ın himayesinde yürüyen bir anlaşma bulunduğunu ve İsrail’in buna uymak zorunda olduğunu’ ifade etti. Mutava, “İkinci aşamanın bu şekilde tartışılması için erken. Çünkü uluslararası kabul gören ve Arap dünyası tarafından desteklenen bir barış planı var; herhangi bir değişiklik kabul edilmeyecektir” dedi.

c
Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bulunan Cibaliye'de yıkılmış binaların arasında duran Filistinliler (AFP)

Diğer yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, pazar akşamı bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, ‘Gazze Şeridi’nde ateşkesin her iki tarafça uygulanmasını güvence altına almak ve İsrail’in askeri operasyonlarını yeniden başlatmasına gerekçe oluşturabilecek herhangi bir durumu önlemek için uluslararası güçlerin konuşlandırılmasının gerekli olduğunu’ vurguladı.

Abdulati, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasını, İsrail’in ABD planında belirtilen hatlar doğrultusunda Gazze’den çekilmesini öngörmesi ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2803 sayılı kararıyla ilişkili olması nedeniyle ‘büyük önem taşıyan’ bir dönem olarak nitelendirdi. Bakan, ikinci aşamaya geçiş için ciddi ve hızlı adımlar atılması gerektiğini belirtti.

Abdulati’ye göre ikinci aşamanın hükümlerine uyulmasının temel güvencesi, şu anda ABD’nin -özellikle de Başkan Trump’ın- sürece doğrudan dahil olmasıyla sağlanacak.

Ahmed eş-Şehhat ise ABD’nin ikinci aşamanın başarıya ulaşmasında belirleyici rol oynayacağını, Washington’ın İsrail’in olası manevralarını engellemek için Netanyahu üzerinde gerçek baskı kurması gerektiğini ifade etti.

Mutava da Trump ile Netanyahu’nun aralık ayı sonunda yapacağı görüşmenin, ikinci aşamanın geleceğini ve Washington’ın anlaşmanın ilerlemesi için uygulayabileceği baskının sonuçlarını göstereceğini belirtti.


Yarısı Gazze’de İsrail ateşiyle olmak üzere bir yılda Dünyada 67 gazeteci öldürüldü: İsrail ordusu gazetecilerin en büyük düşmanı

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (AP)
TT

Yarısı Gazze’de İsrail ateşiyle olmak üzere bir yılda Dünyada 67 gazeteci öldürüldü: İsrail ordusu gazetecilerin en büyük düşmanı

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan bir kare (AP)

Dünya genelinde son bir yılda 67 gazeteci, görev başındayken ya da meslekleri nedeniyle hayatını kaybetti. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından bugün açıklanan 2025 bilançosuna göre, bu ölümlerin yaklaşık yarısı Gazze Şeridi’nde İsrail güçlerinin ateşi sonucu gerçekleşti.

RSF, 1 Aralık 2024 – 1 Aralık 2025 döneminin, düzenli veya düzensiz silahlı kuvvetlerin yanı sıra organize suç örgütlerinin suç niteliğindeki uygulamaları nedeniyle gazeteciler için daha ölümcül bir yıl olduğuna dikkat çekti. Raporda, “Gazeteciler ölmez, öldürülür” vurgusu öne çıktı.

Bu açıklama, Cezayir’de bir temyiz mahkemesinin Fransız gazeteci Christophe Gleizes hakkında terörü övmek suçlamasıyla verilen yedi yıllık hapis cezasını onamasından yalnızca altı gün sonra geldi. RSF hâlihazırda 47 ülkede 503 gazetecinin cezaevinde bulunduğunu belirtti. Bu kişilerin 121’i Çin’de, 48’i Rusya’da, 47’si ise Burma’da (Myanmar) tutuluyor. Örgüt ayrıca, bazıları 30 yılı aşkın süredir kayıp olan 135 gazetecinin izine ulaşılamadığını ve çoğunluğu Suriye ile Yemen’de olmak üzere 20 gazetecinin kaçırıldığını kaydetti.

2023 yılı, 49 gazeteci ölümüyle son 20 yılın en düşük seviyesini oluşturmuştu. Ancak İsrail’in, Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki saldırısının ardından Gazze’de başlattığı savaş, bilanço trendini tersine çevirdi. RSF’nin güncel rakamlarına göre 2024’te 66, 2025’te ise 67 gazeteci öldürüldü.

RSF Yayın Direktörü Anne Bocandé, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Bu tablo, gazeteci nefretinin ve cezasızlığın kaçınılmaz sonucudur” dedi. Bocandé, hükümetlere “gazetecileri koruma görevine yeniden odaklanma” çağrısında bulunarak, “Gazetecileri hedef haline getirmekten vazgeçmeleri” gerektiğini söyledi.

RSF: İsrail ordusu gazetecilerin en büyük düşmanı

RSF raporu, İsrail ordusunu gazeteciler için ‘en tehlikeli aktör’ olarak tanımladı. Örgüte göre, son 12 ayda Filistin topraklarında 29 medya çalışanı görev sırasında öldürüldü. Ekim 2023’ten bu yana bölgede mesleki faaliyetleri sırasında veya dışında yaşamını yitirenlerle birlikte bu sayı en az 220’ye ulaşmış durumda.

Çatışma bölgelerinde gazetecilerin siviller gibi korunması gerektiğini vurgulayan RSF, İsrail ordusunun gazetecileri hedef aldığı iddialarının “defalarca ve güçlü biçimde” dile getirildiğini ve bu kapsamda savaş suçu şikâyetlerine konu edildiğini hatırlattı.

İsrail ise bu suçlamalara karşılık olarak, hedeflerinin Hamas unsurları olduğunu, Hamas’ın ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak sınıflandırıldığını savunuyor.

İsrail ordusu, örneğin El Cezire muhabiri Enes el-Şerif’in Ağustos ayında beş diğer basın çalışanıyla birlikte İsrail hava saldırısında öldürülmesine ilişkin olarak, El-Şerif’in “gazetecilik kisvesi altında faaliyet yürüten bir terörist” olduğunu iddia etmişti. RSF ise o dönemde, söz konusu suçlamaların “hiçbir temele dayanmadığını” açıklamıştı.

RSF’den Bocandé, gazetecilere yönelik itibarsızlaştırma kampanyalarının işlenen suçları meşrulaştırma girişimi olduğunu söyleyerek, “Ortada yanlışlıkla sıkılmış bir kurşun yok; bu gazeteciler, bölgede yaşananları dünyaya aktarabildikleri için bilinçli biçimde hedef alınıyor” dedi.

Meksika, üç yılın en kanlı dönemi

RSF, Meksika’nın da “son üç yılın en ölümcül dönemini” yaşadığını ve 2025’te dokuz gazetecinin öldürüldüğünü bildirdi. Raporda, ölen gazetecilerin çoğunun yerel gelişmeleri takip ettiği, organize suç yapıları ile siyaset arasındaki ilişkileri ortaya çıkardığı ve öldürülmeden önce açık şekilde tehdit aldığı ifade edildi. Bu durum, 2024’te göreve gelen solcu Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum’un basın güvenliği vaatlerine rağmen gerçekleşti.

Ayrıca, Ukrayna’da üç, Sudan’da dört gazetecinin öldüğü kaydedildi. Raporda, farklı kurumların verilerinde yöntem ve kriter farklılıkları nedeniyle sayılarda değişiklik olabileceği hatırlatıldı.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ise internet sitesinde 2025 yılı içinde şimdiye kadar 91 gazetecinin öldürüldüğünü bildirdi.


Benin hükümeti, pazar günkü darbe girişimi sonucunda can kayıpları olduğunu doğruladı

Pazartesi günü Cotonou'daki Benin TV ve Radyosu'nun genel merkezinin yakınında bir askeri araç (Reuters)
Pazartesi günü Cotonou'daki Benin TV ve Radyosu'nun genel merkezinin yakınında bir askeri araç (Reuters)
TT

Benin hükümeti, pazar günkü darbe girişimi sonucunda can kayıpları olduğunu doğruladı

Pazartesi günü Cotonou'daki Benin TV ve Radyosu'nun genel merkezinin yakınında bir askeri araç (Reuters)
Pazartesi günü Cotonou'daki Benin TV ve Radyosu'nun genel merkezinin yakınında bir askeri araç (Reuters)

Benin hükümeti, dün yapılan acil kabine toplantısının ardından, pazar günü gerçekleşen başarısız darbe girişimi sırasında ülkede çok sayıda kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.

Yetkililer darbe planlayıcılarından bazılarını tutuklarken, diğerleri hala firarda. Bölge ülkeleri, özellikle askeri açıdan Benin'e destek olmak için harekete geçiyor.

Hükümet Genel Sekreteri Edward Owen-Oro, Kabine toplantısının tutanaklarında, "İsyanı düzenleyen küçük bir grup asker, Cumhurbaşkanı'nı devirmeyi, Cumhuriyet kurumlarının kontrolünü ele geçirmeyi ve mevcut düzene meydan okumayı planlıyordu" ifadelerini kullandı.

Owen-Oro, "Başlangıçta bazı generalleri ve üst düzey ordu subaylarını etkisiz hale getirmeye veya kaçırmaya çalıştılar" diye belirtti.

Hükümete göre pazar sabahı, Cumhurbaşkanı Patrice Talon'un konutu önünde Cumhuriyet Muhafızları ile darbeciler arasında "şiddetli çatışmalar" çıktı ve "her iki tarafta da kayıplar" yaşandı.

frg
Pazartesi günü Cotonou'daki Benin ulusal televizyon istasyonunun merkezinin yakınında bir askeri araç (AFP)

Hükümet ayrıca, darbecilerin bir başka saldırısında "ölümcül şekilde yaralanan" cumhurbaşkanının Genelkurmay Başkanı Orgeneral Bertin Bada'nın eşinin de hayatını kaybettiğini bildirdi.

Benin hükümeti, Nijerya'nın darbe girişimini engellemek amacıyla pazar günü Benin'de hava saldırıları düzenlediğini açıkladı.

Kabine toplantısının ardından, darbecilerin iki Beninli subayı, bir generali ve bir albayı kaçırdığı, ancak dün sabah kaçırılanların serbest bırakıldığı belirtildi.