Arap dünyasını İspanyolca edebiyat ile tanıştıran Almani vefat etti

Filistin asıllı tercüman Salih Almani (Youtube)
Filistin asıllı tercüman Salih Almani (Youtube)
TT

Arap dünyasını İspanyolca edebiyat ile tanıştıran Almani vefat etti

Filistin asıllı tercüman Salih Almani (Youtube)
Filistin asıllı tercüman Salih Almani (Youtube)

Arap dünyasının ünlü mütercimlerinden Filistin asıllı çevirmen Salih Almani hayatını kaybetti.
Suriye’deki iç savaştan kaçarak İspanya'da sürgün hayatı süren Almani, geride yüzden fazla eser bırakarak dün akşam Madrid’de 70 yaşında hayata gözlerini yumdu.
"Çevirmenlerin Sultanı" olarak da bilinen Almani, Arap dünyasının en üretken mütercimlerindendi.
1949’da Suriye'nin Humus kentinde Filistinli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Salih Almani, İspanyol Edebiyatı’ndan mezun olduktan sonra bir süre Küba'nın Şam Büyükelçiliği’nde tercüman olarak çalıştı. Her zaman bir yazar olmayı hayal etse de hayat onu ‘nitelikli’ eserlerin tercümanı yaptı.
Almani, 1970 yılında Barcelona’ya gitti önce tıp, ardından gazetecilik okumaya başladı ancak bir süre sonra çalışmak zorunda kaldığı için eğitimini yarıda bıraktı.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre Almani daha önce yaptığı bir röportajda hayatına dair şu bilgileri veriyor: 
"Barcelona’da maddi olarak zor durumdaydım, bir süre limanda taşıyıcılık yaptım, toplumun en dibindeki insanlarla haşır neşir oldum. Cafede oturmuş kahvemi yudumlarken bir arkadaşım elinde Gabriel Garcia Marquez’in "Yüzyıllık Yalnızlık" romanıyla çıkageldi. Biraz okuyunca ifade şekline hayran oldum ve kitabı çevirmeye karar verdim. İki bölümünü çevirdim sonra ihmal ettim. İspanya’da işler zordu, Şam’a döndüm, bazı kısa öyküler çevirdim. Gabriel Garcia Marquez’den ilk çevirim; "Albaya Mektup Yazan Kimse Yok" adlı romanıydı. Bu çeviri eleştirmenlerden iyi not aldı, ben de ‘kötü bir yazar olmaktansa iyi bir mütercim olmaya karar verdim ve üzerinde çalıştığım romanımın ilk taslağını yırtıp attım"
Suriye'^nin nbaşkenti Şam'daki Cervantes Enstitüsü'nde uygulamalı edebi çeviri atölyeleri de kuran Almani, Gabriel Garcia Marquez, Mario Bargas Llosa, Erzabel Allende, José Saramago, Miguel Angel Asturias gibi Latin Amerika ve İspanyol edebiyatının öncülerinin eserlerini Arapçaya kazandırdı.
2014 ylında Filistin Başkanı Mahmud Abbas tarafından ‘Kültür ve Sanat Madalyası’ ile ödüllendirildi.
2015 yılında Gerardo de Cremona Uluslararası Çeviri Ödülü'ne, 2016'da da Kral Abdullah Bin Abdülaziz Çeviri Ödülü'nü layık görüldü.
Salih’in İspanyol ve Latin Amerika edebiyatı çevirileri, Arap yazarların ve okuyucularının “büyülü gerçekçilik” akımıyla tanışmasına vesile oldu.

 


NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
TT

NASA teleskobu, Samanyolu'nun en uzak "ikizini" buldu

Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)
Epey belirgin spiral kollara, merkezinde şişkinliğe ve büyük bir yıldız oluşum diskine sahip Zhúlóng, Samanyolu Galaksisi'ne benziyor (NOIRLab)

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), bugüne kadarki en uzak ve eski spiral galaksiyi keşfetti.

Samanyolu gibi galaksilerin spiral kollar ve yıldız oluşumuna sahne olan devasa disklerini oluşturmak için birkaç milyar yıla ihtiyaç duyduğu düşünülüyordu. 

Ancak NASA öncülüğünde geliştirilen JWST, bu düşünceye meydan okuyan gözlemler yapıyor.

Teleskobun uzaktaki milyarlarca gökcismini taradığı PANORAMIC araştırmasından elde edilen görüntüleri inceleyen bilim insanları, Samanyolu'nun en uzak "ikizi" dedikleri bir galaksiyle karşılaştı.

Zhúlóng adı verilen galaksi, standart modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'dan sadece 1 milyar yıl sonra görüntülendi.

Hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te dün (16 Nisan) yayımlanan makalenin yazarları, galaksinin belirli özellikleri ve boyutu nedeniyle Samanyolu'nun ikizi olduğunu söylüyor.

Cenevre Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Mengyuan Xiao, "Bu galaksiye Çin mitolojisinde 'Meşale Ejderhası' anlamına gelen Zhúlóng adını verdik. Mitolojide Zhúlóng, gözlerini açıp kapatarak gece ve gündüzü yaratan, ışığı ve kozmik zamanı simgeleyen güçlü bir kızıl güneş ejderhasıdır" diyerek ekliyor:

Zhúlóng'u öne çıkaran şey, şekil, boyut ve yıldız kütlesi bakımından Samanyolu'na çok benzemesi.

Bilim insanları Zhúlóng'un yıldız oluşum diskinin 60 bin ışık yılı çapa sahip olduğunu ve kütlesinin, Güneş'in 100 milyar katı olduğunu tahmin ediyor. Buna karşılık Samanyolu'nun diski 100 bin ışık yılı çapa ve 1,5 trilyon Güneş kütlesine sahip. 

Aralarında böyle bir boyut ve kütle farkı olmasına karşın Zhúlóng'un bu kadar eski bir zamanda bu seviyeye ulaşması mevcut teorileri sorgulamaya açıyor. Yine JWST'nin 2023'te keşfettiği Ceers-2112 adlı spiral galaksiden 1 milyar yıl daha yaşlı.

JWST, 2021'de fırlatılmasından bu yana evrenin ilk dönemlerinde devasa galaksiler ve kara delikler buluyor. Bu keşifler evrene veya galaksi oluşumuna dair bilinenlerin yanlış olabileceğine işaret ediyor.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, Zhúlóng'un 1 milyar yıldan daha kısa sürede Samanyolu'na benzer şekil ve boyuta nasıl ulaştığı sorusunun cevap beklediğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı Pascal Oesch, "Bu keşif, JWST'nin erken evrene bakışımızı temelden nasıl değiştirdiğini gösteriyor" diyor.

Araştırmacılar JWST ve Şili'deki teleskop dizisi ALMA'yla Zhúlóng'un daha derinlemesine incelenmesi çağrısı yapıyor.

Independent Türkçe, Live Science, Space.com, Astronomy & Astrophysics