Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi, seçimlerde Meyhubi’yi destekleyecek

Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı İzzeddin Meyhubi (Getty)
Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı İzzeddin Meyhubi (Getty)
TT

Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi, seçimlerde Meyhubi’yi destekleyecek

Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı İzzeddin Meyhubi (Getty)
Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı İzzeddin Meyhubi (Getty)

Atıf Katadre
Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN), gelecek Pazar günü seçim kampanyasının yasal döneminin bitimi öncesinde cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı İzzeddin Meyhubi’ye yönelik olası desteğin sonuçlarını ele almak üzere bazı siyasi büro üyelerini içeren kapalı bir toplantı düzenledi. Pozisyonlarını henüz ilan etmeyen FLN’nin önde gelen liderleri, ikinci tura geçmesi halinde Meyhubi’yi açık şekilde destekleyecekleri eğilimine sahip.
Independenet Arabia’dan Atıf Katadre’nin edindiği bilgilere göre, Perşembe günü düzenlenen toplantıda FLN, pozisyonunu açıklamayı gelecek haftaya, yani seçim kampanyasının sona ereceği ve seçim sessizliğinin başlayacağı haftaya ertelemeyi tercih etti. Bu seçenek hususunda ise bazı çevrelerde çekinceler bulunuyor ve partide (sorumlulukları olmayan, ancak büyük etkilere sahip) “şahinler” olarak bilinen kesimler arasında da anlaşmazlık yaşanıyor.
Sıddıki ve Meyhubi görüşmesi
FLN Genel Sekreteri Ali Sıddıki, partinin kendisini destekleme olasılığını görüşmek üzere geçtiğimiz Salı akşamı İzzeddin Meyhubi ile bir araya geldi. Meyhubi’nin seçim kampanyası merkezinde yapılan görüşme, Cezayir’deki yabancı elçilerle gerçekleştirdiği toplantıların hemen ardından düzenlendi.
Görüşme, yaklaşık iki saat sürdü. Meyhubi, toplantı sırasında çoğunlukla, FLN açısından üst düzey bir role sahip olması şartıyla eski cumhurbaşkanlığı ittifakına benzer olan “Ulusal Kutup” girişimini ele aldı. Ancak Sıddıki, Meyhubi ile seçimlerin kazanılması halinde FLN’nin, Ulusal Meclis’in ve diğer seçilmiş meclislerin feshini önleme konusunu müzakere etti. FLN, meclis sandalyelerinin çoğunluğunu elinde bulunduruyor ve anayasal açıdan hükümetten sorumlu.
Kaynaklar da toplantının, Meyhubi’ye destek verilmesiyle sonuçlandığını, özellikle de FLN liderliğinin çeşitli gerçeklere ve koşullara dayanarak bu yolda karar verdiğini ifade etti.
Ali Sıddıki ise, “FLN, iki taraf arasında birçok anlaşma noktası göz önüne alındığında diğer adaylara kıyasla şansı daha çok olan Meyhubi’yi desteklemeye yöneldi” ifadelerini kullandı. Sıddıki, Meyhubi’nin destek talep etmek üzere partinin kapısını çaldığına da dikkati çekti.
FLN Genel Sekreteri, “Parti; ülkenin yüksek çıkarlarını, partinin koşullarını ve yaşanan durumu göz önünde bulundurarak, aday sunmadan gelecek kazanımlara katılmaya karar verdi” dedi.
Partisinin, partizan bir adayı desteklemekte sıkıntı görmediğini söyleyen Sıddıki, “FLN, ülkenin yüksek çıkarlarına bağlıdır ve dar parti çıkarlarıyla ilgilenmez” dedi.
Merkez Komite’nin çekincesi
Cumhurbaşkanlığı seçimleri için ön aday seçimi, parti içindeki anlaşmazlıkları artırdı. Çok sayıda üst düzey yetkili, partinin bu husustaki tavrını belirleme yetkisine sahip olması dolayısıyla konuyu ele almak üzere Merkez Komite’ye olağanüstü toplanma çağrısı yaptı.
FLN’de Ulusal Meclis üyesi Mahmud Kaysari, “Siyasi büronun Meyhubi’yi destekleme kararı, partinin sorunlarının başlangıcı oldu. Çünkü siyasi büro, esasen Merkez Komite’ye danışmadı. Meyhubi, prensipte FLN’nin ilkeleri ile tutarsız fikirlere sahip” dedi.
Cezayir basını ise Meyhubi tarafından temsil edilen Demokratik Ulusal Birlik’i, FLN’nin rakibi olarak nitelendirerek, 2003 yılından 9 ay önce halk hareketinin baskısı altında istifa edene kadar yönetimde olan eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika lehine bir cumhurbaşkanlığı ittifakına katılmaları halinde, ortaya koyacakları “entrikaların” boyutuna dikkati çekti.
FLN’den kaynaklar, siyasi büro üyeleri tarafından, 2015 konferansından önce partiye katılan aday Abdulmecid Tebbun’a oy verilmesi için yürütülen başarısız bir girişim ortaya koyulduğunu söyledi. Kaynaklar, ancak pragmatiklerden oluşan bir grubun, beyaz ipliği siyah iplikten çekmeyi ve seçimler için nihai bir pozisyon almadan önce ikinci tura gidilmesi ihtimalini tercih ettiğini vurguladı.
Tebbun’un sıkıntısı derinleşiyor
FLN’nin siyasi bürosu, Meyhubi’ye yönelik tavır hususunda bir araya gelirken, Cezayir’in resmi bir televizyon kanalı da geçen perşembe günü “acil” haber başlığıyla, Sidi Muhammed Mahkemesi başsavcısının, FLN içerisinde Meyhubi’nin doğrudan rakibi olan Abdulmecid Tebbun’un oğlu Halid Tebbun’u çağırdığını duyurdu.

 


Cezayir-İran ilişkilerinin son 20 yılı: Terör nedeniyle yabancılaşmadan tutumlarda yakınlaşmaya ve uyum noktasına

Cezayir ve İran Dışişleri Bakanları (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)
Cezayir ve İran Dışişleri Bakanları (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)
TT

Cezayir-İran ilişkilerinin son 20 yılı: Terör nedeniyle yabancılaşmadan tutumlarda yakınlaşmaya ve uyum noktasına

Cezayir ve İran Dışişleri Bakanları (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)
Cezayir ve İran Dışişleri Bakanları (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)

Cezayir Dışişleri Bakanı Ahmed Attaf’ın cuma ve cumartesi günleri olmak üzere İran'a gerçekleştirdiği iki günlük ziyaret, Cezayir-İran ilişkilerinin istikrara kavuştuğunun bir göstergesiydi. Cezayir-İran ilişkileri 23 yıl önce yeniden başlamış, ancak özellikle Cezayir’in tartışmalı dosyalarda Tahran’ınkilerle uyumlu tutumları nedeniyle birkaç kez ‘Arap ülkelerinin kınamaları’ ile karşı karşıya kaldığı bu süre zarfında birçok darbe almıştı.

Cezayir, 1993 yılında İran'la ilişkilerini kestiğinde, terör örgütleriyle yoğun bir mücadeleye girmiş ve böylece Tahran'ın Cezayir iç krizine müdahalesini kararlı bir şekilde reddetmesi için bir gerekçe sunmuştu... Dönemin Cezayir Başbakanı merhum Rıza Malik'in hükümeti, İran’ı (terörizm suçlamasıyla 1992'de feshedilen) İslami Selamet Cephesi'ne siyasi ve medya desteği sağlamakla suçladı. Ardından Cezayir, İran ile diplomatik ilişkileri kopardı. İran’ın Cezayir Büyükelçisi’nden ülkeyi ‘derhal’ terk etmesini istedi. Daha sonra İran'ın ABD’deki çıkarları için arabuluculuk yapmaktan vazgeçtiğini duyurdu.

fer
Cezayir Dışişleri Bakanı Attar, Tahran’da İranlı mevkidaşı Abdullahiyan tarafından karşılandı (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)

Cezayir'in eski cumhurbaşkanları Ali Kafi ve Liamin Zerval dönemlerinden bu yana İran ile Cezayir arasında uzlaşının sinyalleri görülmeye başlandı. Bu sinyaller, 1999 yılında iktidara gelen eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika döneminde de sürdü. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 2000 yılının eylül ayında yeniden kuruldu. 2001’in ekim ayında ise iki ülke yeniden büyükelçilerini gönderdiler.

Cezayirli siyasi ilişkiler uzmanı İdris Rubuh, İran’ın demokratik geçişin başlangıcında (1989) Cezayir’deki siyasi durumu yanlış değerlendirdiğini ve Cezayir yönetiminin tepkisini kolaylaştırdığını söylüyor. 26 Aralık 1991 tarihindeki genel seçimleri kazanan İslami Selamet Cephesi'nin feshedilmesinin ardından Cezayir kurtuluş devriminin sembol isimlerinden biri olan Muhammed Budiaf'ın cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi. Ancak Tahran'daki Anayasa Koruma Konseyi ve Uzmanlar Meclisi'nin başkanı ve Tahran Geçici Cuma İmamı Ahmed Cenneti, yangını daha da körükledi. Cenneti, Cumhurbaşkanı Budiaf'ın öldürülmesinden (29 Haziran 1992) büyük bir mutluluk duyduğunu dile getirdi. Bunun üzerine Cezayir, Cenneti’nin sözlerini ‘İslami ve insani değerlerle çelişen aşağılık, medeni olmayan, kaba ve sorumsuz bir açıklama’ olarak nitelendirdi.

Ancak 2003 ekiminde Cezayir eski Cumhurbaşkanı Buteflika’nın İran’a yaptığı ziyaret ve böylece 1979 yılında İran İslam devrimden bu yana Cezayir'i ziyaret eden ilk İran cumhurbaşkanı oldu. Bu ziyaret, ikili ilişkilerde dönemin İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin 2004 ekiminde Cezayir'e yaptığı ziyaretle pekiştirilen yeni bir dönemin başlangıcı olarak görüldü. İran, Buteflika'nın ‘ulusal uzlaşı’ politikasına desteğini ilan etti ve teröristlerin kendilerini ve silahlarını teslim etmeleri halinde af ilan ederek ‘kara on yılı’ sonlandırdı.

erg
İran Cumhurbaşkanı ile Cezayir Dışişleri Bakanı (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)

Cumhurbaşkanlığı düzeyinde karşılıklı ziyaretler, iki hükümet üyeleri ile ekonomiyle ilgili çeşitli kurum ve kuruluşların yetkilileri arasında kapsamlı ziyaretlere kapı araladı. Sağlık, finans, yüksek öğrenim, küçük sanayiler, adli iş birliği, sanayi bölgelerinde ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesi ve petrokimya sektöründe ortak yatırım alanlarında mutabakat anlaşmalarını kapsayan bir ortak ekonomi komitesi kuruldu.

İki ülkenin yetkilileri tarafından açıklamalarda son 20 yılda yapılan iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğinin yoğunlaştığı görülürken Suriye’deki ve Yemen'deki savaş durumu gibi Arap dünyası, bölgesel ve uluslararası alandaki birçok konuda, Hizbullah’ın terör örgütü olarak sınıflandırılması konusunda ve aynı şekilde Filistin meselesi konusunda uzlaştılar. Cezayir ile İran’ın bazı konulardaki tutumlarındaki bu uyum, kamuoyuna yansımasa da Cezayir'in Arap ülkeleriyle başını belaya soktu. Ayrıca, Cezayir komşusu Fas’ın kendisini Hizbullah’a topraklarında eğitim için olanak sağlamakla’ suçlaması nedeniyle ağır bir baskıyla karşı karşıya kaldı. Fas, iki ülke arasındaki bu uyumu, Batı Sahra'nın Fas'tan bağımsızlığını isteyen ve Cezayir'in Fas sınırına yakınlarındaki Tinduf Mülteci Kampı’na sığınan Polisario Cephesi ile yoğun mücadeleyle ilişkilendirdi.

sde
İran Cumhurbaşkanı Reisi, Cezayir Dışişleri Bakanı Attar’ı kabul etti (Cezayir Dışişleri Bakanlığı)

Cezayir-İran ilişkilerine ilişkin bir haber, Tahran’ın ekonomik krizinden kurtulmak ve uluslararası yaptırımları atlatmak için daha geniş ticaret alanları açmaya ve kuzeybatı Afrika (Mağrip) bölgesine, özellikle de Cezayir’e açılan kapıdan İsrail'e karşı bir dış cephe oluşturmaya çalıştığına, bunun da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve daha sonra Sudan ile imzaladığı anlaşmaların bir parçası olarak 2020 yılında Rabat ile ilişkiler kurmasına bir yanıt niteliğinde olduğuna işaret etti.

İki ülke arasındaki ilişkilerin geçmişine değinilen bir başka habere göre öne çıkan iki olayı gözden kaçırmak mümkün değil. Bunlardan ilki, 1975 yılında Cezayir'in İran ile Irak arasındaki sınır anlaşmazlığını sona erdirmek için arabuluculuk yapması, ikincisi ise 1980 yılında İran-ABD diplomatik ilişkilerinin kesilmesinin ardından Cezayir'in Washington'daki İran çıkarlarını desteklemesi.