عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Suudi Arabistan 100 yıl sonra ilk kez 'halkalı güneş tutulması'na tanık oldu

Fotoğraf (SPA)
Fotoğraf (SPA)
    Riyad/Şarku’l Avsat
TT
TT

Suudi Arabistan 100 yıl sonra ilk kez 'halkalı güneş tutulması'na tanık oldu

Fotoğraf (SPA)
Fotoğraf (SPA)

Suudi Arabistan dün 100 yıl aradan sonra ilk kez ortaya çıkan "halkalı güneş tutulması"na tanık oldu. Vatandaşlar, Güneş'in etrafında ateş çemberi oluşturan halkalı tutulmayı özel gözlükler ve teleskoplarla izledi.
Yapılan resmi bir açıklamada, "Bu olay Suudi Arabistan'da birden fazla şehirde görüldü ve halka şeklindeki tutulmanın dar şeridi Suudi Arabistan’ın doğusunda yer alan Hufuf şehrinin batısından başlayarak doğu kıyısına doğru ilerledi” ifadeleri yer aldı. 

Öte yandan Suudi Arabistan Eğitim Bakanlığı, öğrencilerin güvenliğini korumak için okulları tatil etme kararı aldı. Suudi Arabistan Harameyn İşleri Başkanlığı, Hz. Muhammed'in sünneti’ni yerine getirmek üzere yerel saate göre sabah saat 7'de güneş tutulması namazının kılınacağını duyurdu. Krallığın doğusundaki Ahsa bölgesinde yer alan Jabal Arbaa, halka şeklindeki tutulmanın en açık görüldüğü bölge oldu.

Sabahın erken saatlerinde, fotoğraf tutkunları ve astronomi ilgilenenlerin oluşturduğu kalabalık Ahsa’da toplanarak, Krallık'ta, 100 yıl aradan sonra ilk kez meydana gelen güneş tutulmasını teleskop ve koruyucu gözlüklerle izledi.

Son halkalı tutulma 1922'de görüldü ve bir sonraki halka şeklindeki tutulma 2049'da gerçekleşecek. 

Kasem Üniversitesi Coğrafya Bölümü İklim Profesörü Dr. Abdullah el-Misnad, bu tutulmayı yaklaşık altı ay sonra 21 Haziran 2020'de Suudi Arabistan, Yemen, Umman ve diğer Afrika ve Asya ülkelerin de bir başka halka şeklindeki tutulmanın takip edeceğini söyledi.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
TT
TT

T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex'in (T-rex) atalarının 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya göç ettiğini buldu. 

66 milyon ila 68 milyon yıl önce yaşayan T-rex yaklaşık 4 metre boya ve 12 metre uzunluğa ulaşabilen devasa bir dinozordu. 

Bu türün fosilleri genellikle Kuzey Amerika'da ortaya çıkarken, atalarının nereden geldiği bir süredir tartışma konusuydu. T-rex'in, ait olduğu tyrannosaurid grubunun Asya'daki üyelerine daha çok benzemesi bu belirsizliğin temel nedeni. 

Bazı bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının Asya'da ortaya çıkıp Kuzey Amerika'ya gittiğini düşünüyordu. 

Bulguları hakemli dergi Royal Society Open Science'ta dün (7 Mayıs) yayımlanan çalışma, bu teoriyi destekleyen sonuçlara ulaştı. 

Araştırmacılar çeşitli tyrannosaurid türlerinin nerede ve ne zaman keşfedildiğine, evrimsel ağaçlarına ve bölgenin çevresel koşullarına dair verileri kullanarak bir bilgisayar modeli oluşturdu. 

Modelde fosil kayıtlarındaki boşlukları da hesaba katan ekip, T-rex'in atalarının Asya'da keşfedilmeyi bekleyen kalıntıları olduğunu düşünüyor. 

T-rex'in atalarının hem Kuzey Amerika hem de Asya'da fosilleri varken T-rex'in kalıntılarına sadece Kuzey Amerika'da rastlandığını saptadılar. 

Bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının, deniz seviyelerinin düşmesi sonucu bir kara yolu açılmasıyla, yaklaşık 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini söylüyor.

University College London'dan makalenin başyazarı Cassius Morrison "T-rex'in coğrafi kökeni hararetli tartışmalara konu oldu" diyerek ekliyor:

Modellememiz, T-rex'in atalarının muhtemelen Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini ve bugünkü Sibirya'yla Alaska arasındaki Bering Boğazı'nı geçtiğini gösteriyor.

Yeni çalışma tyrannosaurid ve kuzenleri megaraptorların nasıl devasa boyutlara ulaştığına da ışık tuttu. 

Araştırmacılar, her iki grubun da 92 milyon yıl önceki sıcaklık artışının ardından atalarına göre çok daha büyük vücut boyutlarına ulaştığını tahmin ediyor. Bu küresel ısınmanın ardından sıcaklıklar düşmüş ve daha soğuk bir iklim görülmüştü. 

Bilim insanları bu ortamda diğer büyük dinozor türlerinin yok olması ve bu iki grubun soğuk havalara daha iyi adapte olması sayesinde büyüyüp geliştiğini düşünüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Charlie Scherer "Muhtemelen yaklaşık 90 milyon yıl önce nesli tükenen, eşit derecede büyük teropodların yerini almak için bu kadar devasa boyutlara ulaştılar" diyerek ekliyor:

Bu yok oluş, muhtemelen tiranozorların bu boyutlara ulaşmasını engelleyen ekolojik bariyeri ortadan kaldırdı.

Independent Türkçe, CNN, Live Science, Cosmos Magazine, Royal Society Open Science