Dünyanın en güçlü pasaportuna sahip ülkeler belli oldu

Dünyanın en güçlü pasaportuna sahip ülkeler belli oldu
TT

Dünyanın en güçlü pasaportuna sahip ülkeler belli oldu

Dünyanın en güçlü pasaportuna sahip ülkeler belli oldu

En güçlü pasaporta sahip ülkeler belli olurken, Japonya’nın zirvede yer aldığı görüldü. Türkiye ise geçen yıla oranla 3 basamak gerileyerek 55’inci sıraya düştü. Lider Japonya’nın pasaportuyla 191 ülkeye vizesiz seyahat edilebilirken, Türkiye’nin pasaportuyla 111 ülkeye vizesiz gidilebildiği görüldü.
Ajans Press'in, 2020 Henley Pasaport Endeksi verilerinden elde ettiği bilgilere göre, en güçlü pasaporta sahip ülkeler belli oldu. Böylelikle Japonya en güçlü pasaporta sahip ülke olurken, 191 ülkeye vizesiz seyahat ettiği kaydedildi. Listenin ikinci sırasına ise 190 ülkeye vizesiz seyahat imkânı sunan Singapur pasaportu yerleşti.
Almanya ve Güney Kore ise 189 ülkeye vizesiz seyahatle üçüncülüğü paylaştı. Finlandiya ve İtalya 188 ülkeye vizesiz seyahat ile dördüncülüğü paylaşırken, Danimarka, Lüksemburg ve İspanya ise 187 ülkeye vizesiz seyahat imkânı ile beşinci sıraya yerleşti.
Son beş sırada yer alarak dünyanın en zayıf pasaportuna sahip ülkeler ise, Afganistan(26), Irak( 28), Suriye(29), Somali-Pakistan(32), Yemen(33) olarak kayıtlara geçti. 2006 yılından beri düzenli olarak hazırlanan ve Uluslararası Hava Taşımacılığı Verileri (IATA) baz alınan listede geçtiğimiz yıl liderliği Singapur ve Japonya paylaşmıştı.
Vergi ve harç ücretleri gündemde
Medya takip kurumu Ajans Press, pasaportlar ile alakalı basına yansıyan haber adetlerini inceledi. Ajans Press ve PRNet'in dijital basın arşivinden derlediği bilgilere göre pasaportlar ile alakalı geçen yıl basına yansıyan haber adedi 11 bin 908 olarak kayıtlara geçti. Pasaport ile ilgili haberler özellikle yılın son günlerinde artış gösterirken, her yıl gelen vergi ve harç ücretlerinin en çok konuşulan başlıklar arasında yer aldığı görüldü.

 


Primatların beyni, besin bulmak için büyümemiş

Primatların meyve tüketimi ve zekasının birbiriyle bağlantılı olduğu düşünülüyordu (Pexels)
Primatların meyve tüketimi ve zekasının birbiriyle bağlantılı olduğu düşünülüyordu (Pexels)
TT

Primatların beyni, besin bulmak için büyümemiş

Primatların meyve tüketimi ve zekasının birbiriyle bağlantılı olduğu düşünülüyordu (Pexels)
Primatların meyve tüketimi ve zekasının birbiriyle bağlantılı olduğu düşünülüyordu (Pexels)

İnsanların da içinde yer aldığı primat takımının büyük beyinler geliştirmesinin sebebinin, besin arayışı olmadığı ortaya çıktı.

Primatların diğer pek çok memeliden daha büyük beyni olmasına meyve diyeti teorisi denen bir döngünün yol açtığı düşünülüyordu. Bu teoriye göre büyük beyinli hayvanlar daha kolay meyve bulabilyor. Daha çok meyve tüketimi, beyinleriyle birlikte yiyecek arama becerilerini de geliştiriyor. 

Fakat Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsü ve Smithsonian Tropik Araştırmalar Enstitüsü'nden araştırmacıların yürüttüğü yeni çalışmaya göre bu teori doğru değil. 

Daha önceki çalışmalar büyük beyin ve meyve tüketimi arasında bağlantı olduğunu gösteriyor. Fakat primat beyninin evrimine dair önde gelen meyve teorisinin deneyle kanıtlanmadığını söyleyen araştırmacılar, böyle bir deney yürütmeye karar verdi. 

Laboratuvarda yapılacak bir deney yeterince güvenilir sonuçlar vermeyeceğinden bilim insanları teorilerini doğal bir ortamda test etti. Ekip bunun için Panama'nın Barro Colorado Adası'ndaki yağmur ormanlarında her yıl gerçekleşen bir durumdan yararlandı. Burada yaşayan ve meyve tüketen memeliler, yılın üç ayı sadece Dipteryx oleifera bitkisiyle besleniyor. 

Bu doğal laboratuvardan istifade eden bilim insanları drone, GPS ve ivmeölçer kullanarak büyük beyinli iki primat (örümcek maymunu ve beyaz yüzlü kapuçin) ve küçük beyinli iki rakungil (ak burunlu koati ve kinkaju) türünü takip etti. GPS sensörleri hayvanların katettiği yolu gösterirken ivmeölçer sayesinde ağaçtaki meyveleri yiyip yemedikleri anlaşıldı.

Araştırmacılar küçük ve büyük beyinli bu memeliler arasında ağaca giderken izledikleri yolun uzunluğu açısından kayda değer bir fark gözlemlemedi. 

Proceedings of the Royal Society B adlı hakemli dergide çarşamba günü yayımlanan makalenin kıdemli yazarı Meg Crofoot "Daha büyük beyinli hayvanların yiyecek aramayla ilgili daha akıllıca karar verdiğine dair herhangi bir kanıt bulamadık" diyor. 

Eğer daha büyük beyinler hayvanları daha zeki yapıyorsa, o zaman bu zeka tropikal yağmur ormanlarındaki meyve ağaçlarına daha etkin bir şekilde ulaşma amacıyla kullanılmıyor.

Çalışmanın başyazarı Ben Hirsch ise "Başka bir şey oluyor, bazı türlerin zekasındaki bu artışı sağlayan başka bir şey var ve bunun ne olduğunu bilmiyoruz" diyor. 

Ancak önde gelen hipotezlerden birini elediğimize neredeyse eminiz.

Öte yandan primatların neden büyük beyni olduğu sorusunun cevabı belirsizliğini koruyor. Hirsch bunun yine yiyecek aramayla ilişkili olabileceğini öne sürüyor:

Daha büyük beyinler daha iyi epizodik hafızayı destekleyerek, bu türlerin karşılaştıkları olgun meyve miktarını en üst düzeye çıkarmak için ağaç ziyaretlerini daha iyi zamanlamasına imkan tanıyor olabilir.

Crofoot ise "Çalışmamız beyin evrimine yol açan etkenleri tam olarak belirleyemiyor" ifadelerini kullanıyor. Bu sorunun yanıtlanması için başka çalışmalara ihtiyaç var.

Independent Türkçe, Science Daily, Discover Magazine, Proceedings of the Royal Society B