Çin’de bir kişi, ‘gizemli virüs’ sebebiyle hayatını kaybetti

Gizemli hastalık Çin’in Wuhan şehrimde yayılıyor (AFP)
Gizemli hastalık Çin’in Wuhan şehrimde yayılıyor (AFP)
TT

Çin’de bir kişi, ‘gizemli virüs’ sebebiyle hayatını kaybetti

Gizemli hastalık Çin’in Wuhan şehrimde yayılıyor (AFP)
Gizemli hastalık Çin’in Wuhan şehrimde yayılıyor (AFP)

Çin’deki bir yerel sağlık komitesi bugün yaptığı açıklamada, 61 yaşındaki bir kişinin Wuhan şehrinde tespit edilen “gizemli bir hastalık” sonucu öldüğünü duyurdu.
Çin’de yeni yılı tatili sebebiyle ülkede seyahat edecek yüz milyonlarca insan için gizemli virüs salgını büyük endişe yaratıyor.
DPA’nın haberine göre, virüsün genetik dizisini analiz eden bir grup bilim adamı, gizemli rahatsızlığın akut solunum yolu sendromuna (SARS)  neden olan koronavirüsünün bir türü olduğu kanısına vardı.
Wuhan Sağlık Komitesi, toplam 41 kişiye gizemli virüs teşhisi konulduğunu, 7 kişinin durumunun kritik olduğunu, virüs tespit edilen 2 kişinin ise taburcu edildiğini söyledi. Geçtiğimiz haftadan bu yana ise ülke genelinde yeni bir enfeksiyon haberi alınmadı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), virüsün, Wuhan’daki bir pazarda satılan balık ve canlı deniz hayvanları aracılığıyla yayılmış olabileceğini açıkladı.
Komite, hastalığın insanlar arasında bulaşıcı olup olmadığının henüz tespit edilmediğini, hastalarla temas kuran yaklaşık 700 kişide enfeksiyona rastlanılmadığını bildirdi.
İnsan ve hayvanları etkileyen koronavirüs, SAR ve Ortadoğu Solunum Sendromu (MERS) gibi çeşitli hastalıklara sebep olabiliyor.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience