Mısır, Kızıldeniz'in en büyük askeri üssün açılışını gerçekleştirdi

Mısır, Kızıldeniz'in en büyük askeri üssün açılışını gerçekleştirdi
TT

Mısır, Kızıldeniz'in en büyük askeri üssün açılışını gerçekleştirdi

Mısır, Kızıldeniz'in en büyük askeri üssün açılışını gerçekleştirdi

Bölgedeki gerilimler yükselmeye devam ederken Mısır, dün rekor sürede bitirdiği Kızıldeniz'deki en büyük askeri üssün açılışını yaptı. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi, “Kara, deniz ve havada vurucu askeri güç” olarak nitelediği bu üssün açılışını “Bölgesel ve uluslararası gelişmelerle” ilişkilendirdi.  Berenice Askeri Üssü, Kızıldeniz sahilinde yer alıyor.
Mısır silahlı kuvvetleri, bu ayın başından beri, deniz, hava ve kara askeri tatbikatlara ve farklı bölgelerdeki güçlerin yeniden konuşlandırılması yoluyla geniş bir alarma tanık oluyor. Bu alarm, Doğu Akdeniz bölgesindeki enerji hususunda Türkiye ile artan gerilimlere, Libya'daki ve Mısır'ın Etiyopya ile Nahda Barajı konusundaki tökezleyen müzakerelerine denk geliyor.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, dün, Arap ülkeleri ve çeşitli ülkelerinin huzurunda Berenice Askeri Üssü’nün açılışını gerçekleştirdi. Açılışa Suudi Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Selman, Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, Abu Dabi Veliaht Prensi ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Silahlı Kuvvetleri Başkomutan Yardımcısı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan katıldı.
Üssün bu kadar kısa sürede açılışı şaşırtıcıydı. Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi, bu konuda yaptığı açıklamada, “Askeri üssün inşaatı, stratejik güney tarafındaki Mısır askeri kalelerinden birisi olması için rekor süreyle birkaç ay içinde tamamlandı” ifadelerinde bulundu. Bu açılışı bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilişkilendiren Radi, Mısır silahlı kuvvetlerinin uluslararası sıralamadaki yerinin yükseltilmesi arzusuna da değindi.
Açıklamalara göre Mısır, bu üs sayesinde güney kıyılarını emniyet altına almayı, ekonomik yatırımlarını ve doğal kaynaklarını korumayı ve Kızıldeniz'deki güvenlik sorunlarıyla yüzleşmeyi hedefliyor. Aynı zamanda Süveyş Kanalı’na ve ilgili ekonomik alanlara doğru Kızıldeniz'deki hareket ekseni boyunca küresel deniz trafiğini sağlamak da bu amaçlardan bazıları.
150 bin dönümlük bir alana inşa edilmiş olan Berenice, deniz ve hava üssün yanı sıra askeri hastane, savaş ve idari birimler, atış poliganları ve tüm silahların kullanıldığı eğitim alanları kapsıyor. Aynı zamanda içerisinde bir ticari rıhtım, yolcu terminali, ticari malların depolandığı peronlar, konteynırların depolandığı alanlar, Berenice Uluslararası Havaalanı ve deniz suyu arıtma tesisi de yer alıyor.
Üssün açılışı, Kuzey Mısır'daki Muhammed Necip Askeri Üssü’nün açılmasından iki yıl sonra gerçekleşti. Bessam Radi, açıklamalarına “Bu üs, Mısır silahlı kuvvetlerinin stratejik güney yönündeki tüm görevlere hazır olduğunu beyan etmek için kapsamlı gelişimi ve modernizasyonu stratejisi çerçevesinde inşa edilmiştir” sözlerini ekleyerek devam etti.
Cumhurbaşkanı Sisi’yi açılıştan dolayı tebrik eden Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu açıklamalarda bulundu;
“Berenice Askeri Üssü ve sivil havaalanı, Mısır'ın Arap güvenlik sistemindeki ve bölgesel istikrarın sağlanmasındaki kilit rolünü pekiştiriyor. Mısır silahlı kuvvetleri, sadece Mısır'ın hayati bir damarı değil, aynı zamanda tüm Arap dünyasının gücüdür. Güçlü ve gelişmiş silahlı kuvvetleriyle Mısır, bölgedeki istikrarı ve barışı temsil ediyor.”
Prens Muhammed bin Zayed, BAE ve Mısır arasındaki kardeşlik ilişkilerinin, liderlerinin uyumlu vizyonları ışığında, hem stratejik hem de resmi ve halk düzeylerinde derin ve köklü olduğunu belirtti. Aynı zamanda amaç ve kaderin birliğine inanan bu iki ülkenin; bölgesel ve uluslararası meseleler ve zorluklar hakkında sürekli danışma için ortak endişe duyduklarını da vurguladı.
Burada bulunan gelişmiş ekipmanların Mısır askeri yeteneklerini temsil ettiğini belirten Abu Dabi Veliaht Prensi, aynı zamanda bu üs sayesinde Kızıldeniz’deki seyir ve güvenlik özgürlüğünün desteklenmesi yanı sıra iskele, havaalanı ve su arıtma tesisiyle kalkınma projelerinde de hizmet verilmesinden dolayı övgüde bulundu.
Prens bin Zayed, Arap ve Ortadoğu bölgesinin tüm dünyanın güvenliği ve çıkarları için ciddi stratejik bir öneme sahip olduğunu da vurguladı.
Açılışta, Cumhurbaşkanı Sisi ve misafirleri; tüm stratejik yönlerde, Kızıldeniz ve Akdeniz'de günlerdir gerçekleşen “Kadir 2020” askeri tatbikatının kapanışına da şahit oldu. Bu tatbikata Mistral helikopter gemisi, saldırı helikopterleri, savaş gemileri, denizaltılar, yüzergezer kuvvetler, çeşitli görevlerdeki savaşçılar ve hava kuvvetleri de yer aldı.
Mısır ile Türkiye arasında son birkaç aydır Akdeniz’deki gaz ve petrol keşifleriyle ilgili gerginlik yaşanıyor. Türkiye’nin Trablus’taki Libya Hükümeti’yle bir anlaşmaya varması ise hem Libya’daki durumu körüklemiş, hem de bu anlaşmazlıkları devam ettirmişti.  Öte yandan Mısır Petrol Bakanı Tarık el-Molla, dün bir gazeteye yaptığı açıklamada, Mısır’ın ilk kez Akdeniz’de petrol keşfi çalışmaları yapacak olan şirketleri önümüzdeki günlerde açıklayacağını belirtmişti.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.