Fransa ‘Sahel bölgesi' konusunda ABD'yi ikna etmeye çalışıyor

Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Nijer’in başkenti Niamey yakınlarındaki Barkhan üssünde Sahel bölgesinde bulunan Fransız terörle mücadele subaylarıyla görüştü (AFP)
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Nijer’in başkenti Niamey yakınlarındaki Barkhan üssünde Sahel bölgesinde bulunan Fransız terörle mücadele subaylarıyla görüştü (AFP)
TT

Fransa ‘Sahel bölgesi' konusunda ABD'yi ikna etmeye çalışıyor

Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Nijer’in başkenti Niamey yakınlarındaki Barkhan üssünde Sahel bölgesinde bulunan Fransız terörle mücadele subaylarıyla görüştü (AFP)
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Nijer’in başkenti Niamey yakınlarındaki Barkhan üssünde Sahel bölgesinde bulunan Fransız terörle mücadele subaylarıyla görüştü (AFP)

Fransa, ABD’yi ‘Afrika’nın Sahel bölgesinden geri çekilme’ fikrinden vazgeçmeye ikna etmek için çabalıyor. Fransızlar, DEAŞ ve El Kaide ile bağlantılı gruplara karşı sert bir savaş verirken, birkaç yıldır da ABD’lilerden lojistik ve istihbarat desteği alıyor.
Fransa hükümeti, Savunma Bakanı Florence Parly’nin geçtiğimiz Pazartesi günü Washington’a ziyarette bulunacağını ve ‘Sahel bölgesinden geri çekilmemeye ikna etmek için’ Pentagon’daki ABD’li yetkililerle görüşeceğini açıkladı. Fransızlar, teröristleri hezimete uğratmak için ABD’nin rolünü vazgeçilmez olarak görüyor.
Fransız kaynaklara göre Fransız Bakan’ın Pentagon ziyaret gündeminde, Afrika’nın Sahel bölgesindeki güvenliğin çöküş nedeni olan, Libya’daki gergin durum sonrasında, DEAŞ’a karşı uluslararası koalisyonun geleceği meselesi de yer alacak.
Fransız ve ABD’li yetkililerin görüşeceği noktalara dair ayrıntılar, aynı zamanda Libya’da ve Afrika’da artan Rus-Türk varlığını ele alıp almayacakları henüz açıklanmadı.
Önceki dönemlerde ise ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, ülkesinin Afrika’daki varlığını azaltmayı amaçladığını açıklamış, ancak bu azalmanın, ABD kuvvetlerinin Sahel bölgesinde oynadığı rolü kapsayıp kapsamayacağını belirtmemişti. Sahel ülkeleri ve Fransa, ABD’nin rolünü ‘vazgeçilmez’ olarak nitelendiriyor.
ABD’nin geri çekilmesinin ya da kuvvetlerini azaltmasının, Fransız kuvvetlere ve Sahel ülkelerine büyük bir darbe vuracağı konusunda şüphe yok. Zira Washington, bölgedeki Fransız kuvvetlere (4 bin 500 asker) güçlü lojistik ve istihbarat desteği sağlıyor. Aynı şekilde terör örgütleriyle savaşmak için Sahel ülkeleri ordusuna da eğitim veriyor.
Bazı yarı resmi raporlar, ABD’nin Sahel bölgesinde terörle mücadeleye verdiği desteğin maliyetinin, yıllık 45 milyon dolar değerinde olduğunu ortaya koydu. ABD ayrıca Nijer’in kuzeyinde 50 milyon dolarlık bir maliyetle gelişmiş bir hava üssü inşa etti. Üssün, Nijer, Mali, Burkina Faso, Çad’ın bazı bölgeleri ve Libya’nın güneyi de dahil geniş çöl bölgesini takip etmek için ‘insansız hava araçlarının’ faaliyetlerini yönetmekle görevli olduğu belirtildi.
ABD’nin Afrika’daki varlığını azaltmayı düşündüğünü açıkladıktan sonra Fransa hükümeti, “Bölgedeki ABD varlığı, hayati önem taşıyor. Çünkü bazılarının yeri dolmayacak olan son derece önemli potansiyeller sunuyor” ifadelerini kullandı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ocak ayı ortalarında Sahel ülkelerinin başkanlarıyla Pau kentinde düzenlenen G5 Sahel Zirvesi Zirvesi sırasında, “ABD’nin Afrika’dan çekilmesi, bizim açımızdan kötü bir gelişme olacak” dedi. Sahel ülkelerinin başkanları ise Washington’a bölgedeki operasyonlarını sürdürme çağrısı yaptı.
Macron, ABD Başkanı Trump’ı, ‘terörle mücadelenin bu bölgede hala mevcut olduğuna’ ikna etmeyi umduğunu ve Libya meselesinin de Sahel’deki ve Çad Gölü bölgesindeki durumlardan ayrı olmadığını ifade etti.
Öte yandan ABD, söz konusu konuya ilişkin henüz net bir karara varmadıklarını açıkladı. ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, yaptığı açıklamada, “Fransızlarla üzerinde çalıştığımız konu, onlara sağladığımız destek düzeyindedir. Bu gereğinden daha mı fazla? Gerektiğinden daha mı az? Ne yapılması gerekiyor?” ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan ABD Savunma Bakanı Mark Esper, geçtiğimiz Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Açıkçası, henüz bir karar alınmadı” şeklinde konuştu. Ancak ana görevin Rusya ve Çin ile rekabet olduğunu vurgulayan Esper, “ABD’nin terörle mücadelede önceliği, topraklarımıza karşı tehditlerdir” dedi.
ABD, çoğunluğu Somali’de olmak üzere Afrika genelinde yaklaşık 7 bin asker bulunduruyor. Ancak Çad Gölü bölgesinde aktif olan Boko Haram ve DEAŞ ile mücadele kapsamında, yerel güçleri eğitmek için de Nijer’de özel kuvvetlere sahip.



İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
TT

İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.

İran medyası, ülke genelindeki çeşitli illerde füze denemelerinin başladığını bildirdi.

İran Devrim Muhafızları'na bağlı Fars Haber Ajansı, görgü tanıklarının ifadelerine ve vatandaşlardan gelen haberlere dayanarak, İran genelinde çeşitli yerlerde füze denemelerinin yapıldığını belirtti.

Haberlere göre, füzeler Loristan eyaletinin başkenti Hürremabad'da, Batı Kürdistan eyaletinin (batı) Mahabad şehrinde, İsfahan'da, Tahran'da (merkez) ve ülkenin kuzeydoğusundaki Horasan eyaletinin başkenti Meşhed'de görüldü.


Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
TT

Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)

ABD’nin Miami kentinde yapılan Gazze anlaşması çerçevesindeki dörtlü arabuluculuk toplantısının sonuçları, haftalar sürebilecek istişarelere işaret ediyor. İsrail kaynaklarından sızan bilgiler, Gazze Şeridi’nin kontrol altındaki alanının yüzde 50’sinden fazlasını kapsayan ve Hamas’ın bulunmadığı bölgede silahsızlandırma olasılığına dair ipuçları veriyor.

Sızıntılar, sarı hat bölgesinde ikinci aşamadan bağımsız kısmi bir yeniden imar planının hazırlandığını öne sürüyor. Uzmanlar, bu hamleyi, arabulucular ve Hamas üzerinde baskı kurmak için bir araç olarak değerlendiriyor; amaç, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahlarını bırakmasını sağlamak.

Uzmanlar, tek taraflı girişimlerin, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını aksatabileceğini ve İsrail’in bölgeyi bölme ve tamamen çekilmeme hedeflerine hizmet edebileceğini belirtiyor. İlk aşaması 10 Ekim’de uygulamaya konulan barış planının maddeleri de bu olasılıklara işaret ediyor.

İsrail Kanal 12 televizyonuna konuşan bir güvenlik kaynağı, ordunun sarı hat bölgesinde silahsızlandırma çalışmalarını tamamlamak üzere olduğunu belirtti. Kaynağa göre, söz konusu bölge Gazze Şeridi’nin doğusunda yer alıyor ve toplam alanın yaklaşık yüzde 52’sini kapsıyor.

Ekim ayında imzalanan Gazze anlaşmasından bu yana, sarı hat içinde faaliyet gösteren altı tugay, yer üstü ve yer altındaki altyapının onlarca kilometresini yok etti. Aynı kaynak, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahsızlandırmanın önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre İsrail ordusu cumartesi günü, Han Yunus’un güneyinde sarı hattın İsrail tarafında Hamas’a ait tünellerin patlatıldığını ve yıkıldığını gösteren görüntüler paylaştı.

Bu adımlar, Yedioth Ahronoth gazetesinin yaklaşık bir hafta önce aktardığı habere göre, Tel Aviv’in, ABD talebi üzerine Gazze Şeridi’nde enkaz kaldırma maliyetlerini karşılamayı ve geniş çaplı mühendislik çalışmalarını üstlenmeyi ilk etapta kabul etmesinin ardından geldi. Haberde, Refah bölgesinde yeniden imar için bir alanın boşaltılmasının planlandığı ifade edildi.

Buna karşılık Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati cumartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde yeniden imar çalışmalarının acilen başlatılması gerektiğini vurguladı. Abdulati, tek taraflı çözümleri veya Filistin topraklarının demografik ve coğrafi yapısını değiştirme girişimlerini reddettiklerini ve Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılmasına izin verilmeyeceğini belirtti.

dcfr
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hattı temsil eden beton blok (AFP)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail konularında uzman akademisyen Ahmed Fuad Enver, sarı hattın silahsızlandırılmasıyla ilgili açıklamaların İsrail tarafından yapılan belirsiz ve baskı amaçlı beyanlar olduğunu belirtti. Enver, bu adımların ikinci aşamayı etkilemeyi amaçladığını vurguladı.

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise sızıntıları, arabulucular ve Hamas üzerinde ‘doğrudan baskı’ kurma girişimi olarak nitelendirdi. Nazzal, Hamas’ın silahsızlandırılmasının zaman alacağını ve uygulanmasının zorluklar içereceğini, ayrıca İsrail içinde sahte zafer algısı yaratmayı hedeflediğini ifade etti.

Söz konusu tartışmalar, Miami’de yapılan toplantının sonuçlarıyla eş zamanlı olarak gerçekleşti. Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi temsil eden arabulucuların açıklamasına göre, ABD’nin gönderdiği diplomat Steve Witkoff’un X hesabından aktardığı mesajda, ikinci aşama görüşmelerinde Gazze’de birleşik otorite altında sivil ve kamu düzeninin korunmasını sağlayacak bir yönetim organının güçlendirilmesine vurgu yapıldığı belirtildi. Arabulucular, geçiş sürecinde sivil ve güvenlik alanları ile yeniden inşayı yönetmek üzere Barış Konseyi’nin kurulması ve aktif hale getirilmesine destek verdiklerini açıkladı.

xscdfg
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları, 2023 yılında er-Rimal mahallesinde yıkılan bir binanın enkazı arasında ceset arıyor. (AFP)

Arabulucular, tüm taraflara yükümlülüklerini yerine getirme, itidal gösterme ve denetim mekanizmalarıyla iş birliği yapma çağrısında bulundu. Ayrıca ikinci aşamanın uygulanmasını ilerletmek amacıyla önümüzdeki haftalarda görüşmelerin devam edeceği açıklandı.

Ahmed Fuad Enver, ikinci aşama için geri sayımın başladığını belirterek, “İsrail’in bu aşamaya girmesi için zorunlu bir süreç olacak… Ocak ayında bunu görebiliriz” dedi.

Nizar Nazzal ise Miami toplantısının ikinci aşamanın ana hatlarını çizdiğini, Barış Konseyi, Gazze Yönetim Komitesi ve istikrar güçlerinin oluşturulmasının uygulamaya konduğunu söyledi. Nazzal, buna bağlı olarak İsrail’in, silahsızlandırma ve saldırıların devamı gibi engellere rağmen ABD baskısı altında ikinci aşamaya katılmak zorunda kalacağını ifade etti.


İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
TT

İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, İran’ın füze programının savunma amaçlı olduğunu ve müzakere edilemeyeceğini belirtti.

Bekayi, “İran'ın saldırganları caydırmak için tasarlanmış savunma yetenekleri hakkında hiçbir koşulda tartışma yapılmasına yer yoktur” dedi.

Amerikan medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan İran’ın balistik füze programındaki herhangi bir genişlemenin hızlı bir müdahaleyi gerektirebilecek bir tehdit oluşturduğunu belirten bir brifing alması bekleniyor.

sdf
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), ülkenin güneyindeki Hürmüz Boğazı'nda düzenlenen askeri tatbikat sırasında füze ateşledi. (EPA)

İsrailli güvenlik kaynakları, İran’ın nükleer programını yeniden canlandırma yönünde adımlar atmaya başladığına dair bir dizi işaret bulunduğunu, ancak uranyum zenginleştirmeyi henüz yeniden başlatmadığını açıkladı. Şarku’l Avsat’ın Maariv gazetesinden aktardığına göre, son haftalarda İsrail ve ABD’nin önceki saldırılarında tahrip edilen nükleer reaktörler çevresinde sürekli bir hareketlilik gözlemleniyor.

Kaynaklar, ayda ortalama 3 bin balistik füze üretimi için yoğun çabalar sarf edildiğini belirtti. Bu füzeler eski nesil ve düşük isabetli olmasına rağmen, hedeflerine ulaşanlar ciddi yıkıma yol açabiliyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise dün yaptığı açıklamada, Tahran’ın ‘yeni bir saldırı olasılığını göz ardı etmediğini’, ancak ülkenin ‘tam anlamıyla ve öncesine göre daha fazla’ hazır olduğunu belirtti. Arakçi, bu hazırlığın amacının savaşı önlemek olduğunu, savaş istemek olmadığını vurguladı ve İran’ın haziran ayındaki saldırılarda zarar gören altyapıyı yeniden inşa ettiğini kaydetti.

fgt
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve ekibi, 12 Nisan'da Maskat'ta Amerikan heyetiyle yapılan dolaylı görüşmelerin ardından gerçekleştirilen ilk tur görüşmelerin arasında (Arşiv – AFP)

Nükleer tesislerine yönelik saldırılardan önce İran, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştiriyordu. Bu oran, askeri kullanım seviyesine yakın kabul ediliyor. UAEA, savaşın başlaması sırasında İran’ın yaklaşık 441 kilogram bu düzeyde zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğunu bildirmiş, ancak 13 Haziran’dan bu yana stokları doğrulamanın mümkün olmadığını açıklamıştı.

Batılı ülkeler, bu seviyede zenginleştirmenin sivil bir ihtiyaç olmadığını savunurken, UAEA İran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştiren, nükleer silaha sahip olmayan tek ülke olduğunu belirtiyor.