Fetih silahlı mücadeleye geri dönüyor

Filistinli eylemciler, ‘barış planını’ reddettiklerini göstermek için Gazze Şeridi’nde araç lastiklerini ateşe verdi (AFP)
Filistinli eylemciler, ‘barış planını’ reddettiklerini göstermek için Gazze Şeridi’nde araç lastiklerini ateşe verdi (AFP)
TT

Fetih silahlı mücadeleye geri dönüyor

Filistinli eylemciler, ‘barış planını’ reddettiklerini göstermek için Gazze Şeridi’nde araç lastiklerini ateşe verdi (AFP)
Filistinli eylemciler, ‘barış planını’ reddettiklerini göstermek için Gazze Şeridi’nde araç lastiklerini ateşe verdi (AFP)

İzzeddin Ebu Ayşe
ABD ve İsrail, ‘barış planını’ ve kapsamlı Filistin boykotunu ilan etmeye hazırlanırken, Fetih Hareketi de bu kez farklı bir karar üzerinde çalışıyor. Fetih Devrim Konseyi, ABD Başkanı Trump’ın Yüzyılın Anlaşması barış planının açıklaması sonrası sahadaki tek çözümün silahlı mücadeleye geri dönmek olduğunu açıkladı.
Sonuç olarak Fetih Hareketi, Filistin makamlarını arkasına alırken, Fetih Hareketi Devrim Konseyi Genel Sekreteri Macid el-Fityani de “Eğer yönetim, Yüzyılın Anlaşması’nı etkin bir şekilde durdurmazsa karar, Filistinlilere bırakılmalı ve onlar, kendi kaderlerini kendileri tayin etmelidir” dedi.
Silahlı mücadeleye dönüş
Fetih Hareketi, Filistin yönetimine bağlı ve yönetimin hareket içerisinde karar alan taraf olduğu göz önüne alındığında aralarında bir ayrım yapmak zor. Aynı şekilde yönetime bağlı devlet makamlarındaki güvenlik ve kamu personelleri de Fetih’in kadrolarına bağlı.
Hareket liderliği, Filistin’in haklarını ‘Washington’un 28 Ocak’ta duyurduğu barış planı karşısında’ koruma hususunda aldıkları siyasi kararın arkasında olmayacaklarsa Filistin yönetimini tamamen terk etmekle tehdit etti.
Bu çerçevede Fityani, “Yönetimin hareketin arkasına geçmesi ve yönetimden tamamen vazgeçilmesi, Filistin otoritesi dönemi öncesindeki silahlı mücadele fikrine geri dönmek ve Fetih’in silahlı kanadı olan el-Aksa Şehitleri Tugayları’nın faaliyetlerini yeniden canlandırmak anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Siyaset bilimi hususunda ise bu ifadenin, Fetih’in ‘itaatsizlik’ ilan ettiği anlamına geldiğine dikkati çeken yetkili, ‘İsrail’e karşı gerilla operasyonlarını başlatma ya da durdurma kararına atıf yapılmadığını’ vurguladı. Macid el-Fityani ayrıca, Filistin otoritesi liderliği tarafından yayınlanan hiçbir siyasi kararın veya uygulama emrinin yerine getirilmeyeceği ve bu seçeneğin, ‘Batı Şeria, Gazze Şeridi ve İsrail’in kontrolündeki bölgelerde çatışma alanlarına açık’ olduğunu vurguladı.
Fityani, “Bir sonraki aşamanın Filistinlilerin karşı karşıya olduğu en tehlikeli aşama olduğu düşünüldüğünde tüm siyasi güçler ve silahlı gruplar, unsurlarını seferber etmeli ve İsrail ile mücadele saflarını düzenlemelidir” değerlendirmesinde bulundu.
Tek silah
Fetih liderliği tarafından, askeri seçeneğe geri dönüşü canlandırmak ve İsrail’e karşı silahlı operasyonlar gerçekleştirmek isteniyor. Bu çerçevede kaynaklar, “Hareketin mücadele silahı açıktır ve komando operasyonları yürütecek unsurlar da hazırdır” dedi.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre siyasi analist Abdulkerim el-Farrani de “Filistin yönetiminin silahı, Fetih Hareketinin silahıyla aynı. Silahlı mücadeleye geri dönme kararı, Filistin hükümetinin ve Filistinli resmi tarafların izniyle olamaz” açıklamasında bulundu.
Farrani, başta Batı Şeria ve Gazze Şeridi olmak üzere tüm alanlarda silahlı operasyonlar olmadan, İsrail ile açık bir çatışmanın olacağını belirtti.
Fityani ise, silahlı mücadeleye geri dönme kararını aktifleştirme ve İsrail’e karşı gerilla operasyonları yürütmenin, kendilerini uluslararası platformların önünde çok kritik bir konuma getirebileceğini ve Trump’ın uygulamak istediği Yüzyılın Anlaşması’nın uygulanmamasını sağlayacağını söyledi.
Washington’un 28 Ocak’ta Orta Doğu için ve Filistin Devleti’nin var olmadığı fikrine dayalı olan yeni bir barış planını duyurma niyetini açıklaması sonrasında Filistin arenasında öfke eylemleri başladı. Anlaşma, Filistin’in başkenti olarak Doğu Kudüs’ün güneyindeki Şufat kasabasını nitelerken, Gazze’deki grupları silahsızlandırmanın yanı sıra İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşimleri kendi topraklarına ilhak etmesine izin veriyor.
Abbas merhum Arafat’ı ziyaret etti
Devlet Başkanlığı bürosunda Uluslararası İlişkiler Başkanı ve Devrim Konseyi üyesi Abdullah Abdullah, “Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Başkanı Donald Trump’tan gelen bir telefona cevap vermeyi reddetti ve ardından ABD’den bir tehditle karşılaştı. Daha sonra ise Fetih Hareketi Merkezi Komitesi ile acil bir toplantı istedi” dedi. Abdullah, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, Abbas’ın merhum lider Yaser Arafat’ın kabrini ziyarette ettiğini, orada yaklaşık 1 saat kaldığını ve ayrıldığını söylerken, yüzünde öfke ve hüzün belirtilerinin olduğunu vurguladı.
Abbas, Merkezi Komite toplantısındaki hareketten ‘Gazze de dahil tüm Filistin topraklarındaki halk direnişini tırmandırmalarını, benzer şekilde tüm Fetih unsurlarının ayağa kalkmasını, Yüzyılın Anlaşması’nın uygulanmasından vazgeçilene kadar sokaklardan ayrılmamalarını’ istedi.
Filistin Devlet Başkanı, “Trump ile konuşmayı reddettim. Sonrasında bana, bu aptalca davranış için büyük bir bedel ödeyeceğimizi söylediler” ifadelerini kullandı.
Gazze’deki yürüyüşler
Aynı zamanda Hamas ve İslami Cihad hareketleri de barış planını tamamen reddettiklerini açıkladı. Gazze Şeridi sokakları, Yüksek Temsilcilik kapıları önünde büyük gösterilere tanık oldu. Eylemciler, yeni barış planını kınayan sloganlar atarken, uygulandığı taktirde de ‘bölgenin, alevi körükleyeceği’ uyarısı yaptı.
Hamas Hareketi lideri İsmail Rıdvan, silahlı grupların ‘Filistin’in ilke ve haklarını sonlandıracak her türlü ABD ve İsrail aptallığına’ yanıt vermeye hazır olduğuna dikkati çekti. Rıdvan, “Hareket, Yüzyılın Anlaşması’nı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun anladığı yolla devirmeye hazır” ifadelerini kullandı.
Filistinli kaynaklar da silahlı grupların, ortak operasyon odası hazırlıklarını artırdığını, tüm unsurlarını bu projeye ve her türlü İsrail aptallığına yanıt vermek için seferber ettiğini vurguladı. Aynı şekilde İsrail’in de Gazze Şeridi sınırına asker ve askeri birlik konuşlandırdığı belirtildi.



Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)

Arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden başlamasıyla ilgili olarak tarafların tutumlarında ‘kısmi ilerleme’ kaydedildiğine dair güvencelerinin ortasında, Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının, özellikle ‘savaşın nasıl sonlandırılacağı’ konusunda bir anlaşma sağlanamaması nedeniyle ‘zor’ olduğu tahmin ediliyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de yeni bir ateşkese ulaşma çabalarında ‘bazı ilerlemeler kaydedildiğini, ancak İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasının zor olduğunu’ söyledi. Al Sani, “Perşembe günü diğer toplantılara kıyasla bazı ilerlemeler kaydettik. Ancak en önemli soruya bir cevap bulmamız gerekiyor: Bu savaşı nasıl sona erdireceğiz? Tüm müzakerelerin odak noktası bu” ifadelerini kullandı.

Al Sani’ye göre Hamas, İsrail Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirirse kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaya hazır. Ancak İsrail, Hamas’ın ‘savaşı sona erdirmek için net bir vizyon ortaya koyulmadan esirleri serbest bırakmasını’ istiyor. Al Sani, “Taraflar arasında ortak bir hedef olmadığında, savaşı sona erdirme şansının çok zayıfladığını düşünüyorum” dedi.

Fidan, Türk yetkililerin Hamas'la yaptığı görüşmelerin, hareketin Gazze'deki ateşkesin ötesine geçen ve İsrail'le yaşanan krize iki devletli çözüm de dahil olmak üzere kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya daha açık olacağını gösterdiğini söyledi.

Kapsamlı bir vizyon

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'ne gönderilen yardım malzemelerinin azalmasının yarattığı baskı ve İsrail'deki sivil itaatsizlik çağrıları arasında ‘kapsamlı’ olmasını istediği ‘bir anlaşmaya varma çabalarının başarısını’ desteklemekten bahsediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık iki hafta sonra bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde yaşanan bu gelişmeler, ‘yakın bir ateşkes için geri sayımın her zamankinden çok daha olası hale geldiğini’ gösteriyor. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, kapsamlı mı yoksa geçici mi olduğu konusunda görüş ayrılıkları bulunan olası bir anlaşmayı, ziyaret öncesi ABD'nin baskısı çözecek gibi görünüyor.

Dün Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas'tan bilgili bir kaynağa göre, hareket cumartesi günkü toplantıda Mısırlı arabulucu aracılığıyla, entegre bir girişim de dahil olmak üzere savaşı sona erdirmek için kapsamlı vizyonunu sundu. Kaynak, “Hamas tarafından Mısır aracılığıyla sunulan bu girişim, geniş çapta memnuniyetle karşılandı” dedi.

zxscdfrg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından Filistinli bir adam yaralı bir çocuğu taşıyor. (AFP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, girişimin ‘saldırganlığın durdurulması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Filistin halkına acil yardım sağlanması, beş ila yedi yıl arasında değişen uzun vadeli bir ateşkesin kabul edilmesi, Gazze Şeridi'nin bir toplum destek komitesi aracılığıyla yönetilmesi için Mısır vizyonuna bağlılık, yeniden inşa çabalarının desteklenmesi ve anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için açık ve uygulanabilir garantiler sağlanması karşılığında tüm İsrailli esirleri içeren bir takas anlaşmasının uygulanmasını’ öngördüğünü söyledi.

Hamas'ın Kahire ziyareti, geçen hafta Türkiye'de Fidan ile yapılan görüşmenin ardından bir hafta içinde ikinci kez gerçekleşirken, hareketten iki kaynak o dönemde Şarku’l Avsat'a, Hamas’ın ‘aralarındaki iyi ilişkiler’ ışığında ‘kapsamlı anlaşma’ konusundaki vizyonunu Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek istediğini doğruladı.

Büyük bir fırsat

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman bir akademisyen olan Dr. Ahmed Fuad Enver, ‘üç ay önce göreve başlamasının arifesinde yaptığına benzer bir anlaşmayı tekrarlamak isteyen Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye gelecek olması nedeniyle müzakerelerde somut ilerleme sağlamak için büyük bir fırsat olduğuna’ inanıyor. Enver, “Sadece insani ya da geçici bir ateşkes değil, savaşın sona erdirilmesi konusunda da iyi haberler gelmesi muhtemel” dedi.

Filistin'in eski Kahire Büyükelçisi Berekat el-Ferra, ‘Hamas'ın önerilen bu anlaşmayla seçeneklerini tüketmesinden sonra, bir atılım için geri sayımın artık kesin olduğuna’ inanıyor. El-Ferra, ‘bir sonraki anlaşmanın şu anda kapsamlı olmayacağını, daha ziyade kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereleri içerecek geçici bir anlaşma olacağını’ belirtti.

Hamas konusunda uzman bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun, ‘hareketin girişimi ve ciddiyetinden sonra topun tamamen İsrail'in sahasında olduğu’ değerlendirmesinde bulundu. El-Medhun'a göre ‘İsrail işgali, kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya varmayı reddederek oyalamaya devam edecek.’

cvdfg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından yıkılan evlerin enkazı arasında duran Filistinli bir kadın (AFP)

Medhun, “Hamas'ın, işgalin öldürme ve yıkıma geri dönmesine izin verecek herhangi bir kısmi ya da kırılgan geçici çözümü reddeden kesin tutumunda ısrar etmesi muhtemel. Hamas'ın kesin tutumu ışığında kısmi bir anlaşmaya varma olasılığı pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray'dan yapılan son açıklamaya göre Trump'ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı ziyaret için geri sayım sürerken ve Binyamin Netanyahu hükümeti savaşın sona ermesini talep eden ve sivil itaatsizlik tehdidinde bulunan gösterilerle baskı altındayken, İsrail Hamas'ın gündeme getirdiği öneri hakkında yorum yapmadı.

Sivil itaatsizlik

İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Ami Ayalon, cumartesi günü binlerce İsraillinin Netanyahu hükümetine karşı esirlerin iadesi talebiyle düzenlediği gösterilere katılımı sırasında yaptığı açıklamada, İsrail'i korumanın bir görev olduğunu düşünerek barışçıl sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Mart ayının başından bu yana sınır kapılarının kapatılması, Gazze Şeridi'ne gıda ve insani yardım malzemelerinin girişinin engellenmesi ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşını yeniden başlatmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall dün yaptığı basın açıklamasında malzemelerin tükenmekte olduğunu doğruladı.

Enver, İsrail'in iç baskılarının arttığına ve Trump'ın baskısının Netanyahu'nun bir anlaşmayı kabul etmesiyle sonuçlanabileceğine inanırken, el-Medhun ‘ciddi ve kararlı bir ABD müdahalesinin denklemi değiştirebileceğini’ vurguladı. El-Ferra'ya göre bu baskılar ışığında Trump'ın ziyareti yakın bir atılımı kolaylaştırabilir ve önce kısmi bir anlaşmaya, ardından da bölgedeki çıkarlarını güvence altına almak için ciddi ve gerçek bir ABD baskısının ardından kapsamlı bir anlaşmaya varılabilir.