ABD eski Başkanı Jimmy Carter: Trump'ın Ortadoğu Planı uluslararası hukuku ihlal ediyor

ABD eski Başkanı Jimmy Carter (AP-Arşiv)
ABD eski Başkanı Jimmy Carter (AP-Arşiv)
TT

ABD eski Başkanı Jimmy Carter: Trump'ın Ortadoğu Planı uluslararası hukuku ihlal ediyor

ABD eski Başkanı Jimmy Carter (AP-Arşiv)
ABD eski Başkanı Jimmy Carter (AP-Arşiv)

ABD eski Başkanı Jimmy Carter, dün yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu planının uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirterek, Birleşmiş Milletler’i (BM) “İsrail'in Filistin topraklarını ilhak etmesini önlemeye” çağırdı.
AFP’nin haberine göre, 1978 yılında Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David Anlaşması'nda büyük rol oynayan eski ABD Başkanı Carter açıklamasında, “Yeni ABD planı, İsrailliler ile Filistinliler arasında adil barış şansını baltalıyor” ifadelerini kullandı.
Carter, Trump'ın planı uygulandığı takdirde iki devletli çözümün ortadan kalkacağını ve yeni çatışmalara kapı aralayacağını söyledi.
Jimmy Carter açıklamasında, BM üye devletlerini BM Güvenlik Konseyi kararlarına uymaya ve İsrail'in Filistin topraklarını ele geçirmesini önlemeye çağırdı.
Carter’ın ofisi tarafından yayınlanan açıklamada, geçtiğimiz Salı günü yayınlanan Trump’ın planının ‘ulusların kendi kaderini tayin etme ve işgal altındaki toprakların ilhakına ilişkin uluslararası hukuku ihlal ettiği’ kaydedildi.
Trump geçtiğimiz Salı akşamı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte gerçekleştirdiği basın toplantısında, “kısa bir süre sonra Batı Şeria’nın büyük bir bölümünün ilhak edileceğini” duyurdu.
Trump tarafından açıklanan “Yüzyılın Anlaşması”nda, Batı Şeria ve Ürdün Vadisi’ndeki yerleşim yerlerinin çoğunluğu İsrail’in egemenliğine verilirken, Kudüs’ün İsrail’in ‘bölünmez başkenti’ olduğu vurgulandı.
Aynı zamanda başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletine işaret eden ABD Başkanı, Filistin otoritesinin, İsrail’i Yahudi devleti olarak tanıması gerektiğini ifade etti.
Nobel Barış Ödülü sahibi 95 yaşındaki Carter, ABD tarihinde hayatta kalan en eski ABD Başkanı olup, son yıllarda Filistin-İsrail çatışması hakkındaki görüşleri yüzünden İsrail tarafından sert eleştiriler alıyor.



İran'ı bombalamak için hangi İsrail savaş uçakları kullanılıyor?

İtalya'daki ortak eğitim sırasında ABD yapımı bir F-35 savaş uçağının önünde poz veren İsrailli pilotlar (İsrail ordusunun internet sitesi)
İtalya'daki ortak eğitim sırasında ABD yapımı bir F-35 savaş uçağının önünde poz veren İsrailli pilotlar (İsrail ordusunun internet sitesi)
TT

İran'ı bombalamak için hangi İsrail savaş uçakları kullanılıyor?

İtalya'daki ortak eğitim sırasında ABD yapımı bir F-35 savaş uçağının önünde poz veren İsrailli pilotlar (İsrail ordusunun internet sitesi)
İtalya'daki ortak eğitim sırasında ABD yapımı bir F-35 savaş uçağının önünde poz veren İsrailli pilotlar (İsrail ordusunun internet sitesi)

İsrail ordusu cuma günü, F-15'ler, F-16'lar ve F-35'ler de dahil olmak üzere hava filosunu kullanarak İran nükleer tesislerini hedef aldı.

İsrail ve İran arasında son dönemde gerilim ve tehditler artıyor. İsrail ordusu İran'daki nükleer tesisleri vururken, Tel Aviv Tahran'ı nükleer silah elde etmek istemekle suçladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin Cuma günü yerel saatle sabah 8'de yayınladığı mesajda, “Pilotlarımız İran'ın çeşitli bölgelerindeki askeri hedeflere ve nükleer programla ilgili hedeflere saldırdı ve saldırmaya devam ediyor” dedi. Yükselen Aslan Operasyonu cuma sabahı halen devam ediyordu.

İsrail, İran'ı hedef almak için hava kuvvetlerine başvurdu. İsrail ordusu cuma günkü saldırıda kullanılan uçakların fotoğraf ve videolarını sosyal medya platformu X'te yayınlayarak F-15, F-16 ve F-35 uçaklarının kullanıldığını gösterdi.

sd
İtalya'daki ortak eğitim sırasında ABD yapımı bir F-35 savaş uçağının önünde poz veren İsrailli pilotlar (İsrail ordusunun internet sitesi)

Eski bir askeri pilot ve savunma uzmanı olan Xavier Tytelman, Fransız gazetesi Le Parisien’e verdiği demeçte, “Sahip oldukları üç model F-15, F-16 ve F-35” dedi. Ona göre bu uçaklar, radarlar ve havada yakıt ikmali yapan uçaklar tarafından destekleniyor.

Hava kuvvetlerinin yüzde 60'ı

İsrail, İran'daki yaklaşık 100 hedefi vurmak için 200 savaş uçağı kullandı. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) tarafından yayınlanan ve CNN tarafından haberleştirilen Askeri Denge 2025 istatistiklerine göre bu sayı İsrail'in savaş kabiliyetine sahip uçaklarının yaklaşık yüzde 60'ını temsil ediyor.

Aynı kaynağa göre İsrail'in 39 adet F-35'i, 75 adet F-15'i ve yaklaşık 200 adet F-16'sı bulunuyor.

cdfvg
İsrailli pilotlar saldırıdan önce F-15 savaş uçağına binmek için yürüyorlar. (İsrail ordusu)

Tytelman, “Bu kadar çok uçağı aynı anda çalıştırabilmek hem teknik hem de lojistik açıdan operasyonel bir başarıdır. Uçak filosunun yaklaşık üçte biri bakım, yükseltme ve geçici arızalar nedeniyle (sürekli olarak) aktif hizmette değil. Filonun neredeyse üçte ikisini bir operasyon için havada tutabilmek, ülkenin potansiyelinin neredeyse yüzde 100'ünün bir göreve gittiği anlamına geliyor. Bu büyük bir olay” ifadelerini kullandı.

dcfvg
İsrail’e ait bir F-16 savaş uçağı

Tytelman, F-35'lerin havalandıktan sonra ‘derinlemesine saldırabilmek için düşman savunmasına nüfuz edebileceğini’ ve özellikle İran radarlarını ya da savunma tesislerini yok etmek için kullanılacağını belirtti.

F-15, İran mevzilerini hedef almak için bir ‘bomba taşıyıcı’ görevi görüyor. F-16 ise ‘çok yönlü ve manevra kabiliyeti yüksek bir savaş uçağı’. ABD Hava Kuvvetleri'nin tanımına göre F-16’lar ‘her türlü hava koşulunda hedefleri belirleyebilir ve alçaktan uçan uçakları tespit edebilir’.

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ‘şiddetli misilleme’ ve ‘amansız’ karşılık sözü verdi. Tahran, bazıları Tel Aviv ve Ramat Gan'daki hedefleri vuran füzeler ateşledi.