ABD'den Trablus'ta askeri çatışma uyarısı

Trablus'taki el-Hadba bölgesini hedef alan bombardıman sırasında zarar gören bir ev (Reuters)
Trablus'taki el-Hadba bölgesini hedef alan bombardıman sırasında zarar gören bir ev (Reuters)
TT

ABD'den Trablus'ta askeri çatışma uyarısı

Trablus'taki el-Hadba bölgesini hedef alan bombardıman sırasında zarar gören bir ev (Reuters)
Trablus'taki el-Hadba bölgesini hedef alan bombardıman sırasında zarar gören bir ev (Reuters)

Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı güçler, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) güçlerini dört haftadır devam eden kırılgan ateşkesi ihlal etmekle suçladıktan sonra yeniden teyakkuza geçtiklerini duyururken, ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, Trablus'taki askeri çatışmaların yeniden başlayabileceği uyarısında bulundu.
UMH'ye bağlı güçler tarafından yürütülen Burkan al-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyonu Basın Odası, ateşkes ihlallerine karşı teyakkuzda olduklarını gösteren bir fotoğrafı, LUO’nun tekrar eden ihlalleri karşısında UMH’ye bağlı güçlerin ateşkes emirlerine bağlı kalmaya devem ettiği, ancak ‘saldırgan milislerin’ herhangi bir saldırı girişimine güçlü ve sert bir şekilde karşılık verileceği notuyla paylaştı.
Ayn Zara cephesindeki Serrac’a bağlı güçlerin komutanı Yusuf el-Emin'in UMH’ye yakın yerel medya tarafından aktarılan açıklamalarına göre UMH güçleri, 7 Şubat Cuma akşamı Uluslararası Mitiga Havaalanı’nı hedef alan ‘Grad’ model roketatar sistemini imha ederken saldırı sonrası hava trafiği geçici bir süre kapandı. Birkaç saat sonra hava sahası uçuşlara yeniden açıldı.
Öte yandan ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, Trablus'ta askeri çatışmaların yeniden başlayabileceği konusunda uyardı. ABD’li Büyükelçi, yakın gelecekte hem LUO hem de UMH güçleri tarafından önemli askeri operasyonların planlandığına dair güvenilir bilgiler edindiklerini söyledi.
Büyükelçi, dün yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“İster bir karşılık ister önleyici bir adım olsun, bu tür eylemler Berlin'de onaylanan uzlaşıları ihlal eder. Libya’daki tarafları ve yabancı destekçilerini, bu tür eylemlerin doğasında var olan riskleri dikkatle incelemeye ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Cenevre'de ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için yapılan müzakerelere iki kat destek vermeye çağırıyoruz.”
Öte yandan dün Mitika Uluslararası Havalimanı'nda hava trafiği yeniden normale dönerken, Libya'nın başkenti Trablus'ta faaliyet gösteren UMH’ye Libya Ulusal bağlı Petrol Şirketi (NOC), ülkenin doğusundaki petrol tesislerinin kapatılmasından dolayı yaşanan maddi kaybın milyar doları aştığını duyurdu.
Şirket tarafından 7 Şubat Cuma akşamı yapılan açıklamada, ‘mücbir sebep hali’ ilanından bu yana petrol üretiminin 1.2 milyon varilden 181 bin varile düştüğü belirtilirken üretimin önceki seviyelere göre yüzde 85'in üzerinde düşüş yaşadığı ve bunun yaklaşık 16,5 milyon varil petrolün üretilmemesi sonucu milyar dolarlık mali kayıp anlamına geldiği vurgulandı.
Petrol, Doğalgaz ve Su Sahaları Yüksek Konseyi, Cuma akşamı düzenlediği toplantıda petrol sahalarının halen kapalı kalmaya devam ettiğine işaret ederken, Libya'nın başkenti Trablus’un Suriye ve Türk milislerinden ve paralı askerlerden arındırılması istedi. Konsey ayrıca petrol gelirlerinin Libya’nın tüm şehirlerine ve bölgelerine adil dağılması talebinde bulundu.
Diğer bir gelişmede Misrata Belediye Meclisi, Misrata ile Beni Velid kenti arasındaki Dufan Geçiş Kapısı’nın açılmasını reddetti. Misrata Belediye Meclisi’nden dün yapılan açıklamada, bu konuda resmi bir yazışma olmadığı ve böyle bir konuda mevcut koşulların Merkez Askeri Bölge'nin katılımıyla birlikte bir karar alınmasını gerektirdiği vurgulandı.
Öte yandan BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL), Cenevre’deki 5+5 ortak askeri komitedeki tarafların yerlerinden edilmiş kişilerin evlerine, özellikle de çatışma bölgelerine geri dönüşlerinin hızlandırılması konusunda anlaşmaya rağmen çatışma bölgelerinde hayatın normale dönmesine ilişkin en iyi yola dair tam bir uzlaşıya varamadıklarını duyurdu.
UNSMIL, taraflar arasında kapsamlı bir ateşkes anlaşmasına varılana kadar müzakerelere devam etmek istediklerini belirterek taraflarla yeni bir müzakere turu tarihi önerdi. Bununla birlikte UNSMIL, iki tarafın da mahkum takası ve cenazelerin iadesi sürecine ilişkin desteğinin elde edildiğini kaydetti.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.