Irak'ta yeni kabine belirsizliğini koruyor

Irak'ta yeni kabine belirsizliğini koruyor
TT

Irak'ta yeni kabine belirsizliğini koruyor

Irak'ta yeni kabine belirsizliğini koruyor

Irak’ta hükümeti kurmakla görevlendirilen Muhammed Tevfik Allavi’nin kara kutusu dün (Pazartesi) de açılmadı. Yeni hükümette hangi isimlerin yer alacağı ise hala belirsizliğini koruyor.
Irak basınında kabinede yer aldığı iddia edilen bazı isimler dolaşıma koyulsa da Allavi’ye yakın bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ‘hiçbirinin gerçeği yansıtmadığını’ belirtti.
Kaynak, Allavi’nin, kabineye seçtiği isimleri en yakınlarına dahil hiç kimseyle paylaşmadığına işaret ederek, “Allavi, bizzat yaptığı görüşmeler veya yurtdışında olup da özgeçmişini yollayan kişilerle gerçekleştirdiği telefon görüşmeleri neticesinde onlarca kişi içerisinden 22 bakan seçti” dedi.
Kaynak, “Kabine tamamlandı. Medyada kabinede şimdiye kadar sadece 16 bakanlığın tamamlanabildiği veya güvenlikten sorumlu (İçişleri ve Savunma) bakanlıkların henüz netleştirilemediği yönünde çıkan söylentiler asılsızdır” diye konuştu.
Kaynak, parlamento oturumu ve kabinenin güvenoyu oylaması için belirli bir tarih olup olmadığı sorusuna, “Bu mesele, parlamentonun mekanizmaları ve çalışma planına bağlıdır. Allavi kabineyi tamamladı. Oturumun hafta sonu veya gelecek hafta yapılması bekleniyor. Bazı siyasi partilerin hükümete veya Allavi’ye değil, aday seçim mekanizmasına yönelik itirazları var. Yani Allavi’nin başbakanlık makamına seçilmesinde izlenen yol ve yöntemlere itiraz ediyorlar. Ancak bu itirazlara rağmen hükümetin rahat çoğunlukla oylanmasını bekliyorum” dedi.
Protesto meydanları
Meydanlardaki göstericiler ise özellikle protestoların önde gelen yöneticilerinden Eczacı Ala er-Rukkabi’nin başbakanlık için adaylığını ilan etmesinin ardından Allavi’ye karşı gerilimi tırmandırmaya başladı. Göstericiler ‘siyasi partilerin adayı’ olduğu gerekçesiyle Allavi’yi reddediyor. Protesto meydanlarında Allavi karşıtı sloganlar atılırken, üzerinde kırmızı çarpı işareti bulunan posterleri göstericiler tarafından her yere asılıyor.
Göstericilerin tepkisi hükümetin kurulması noktasında etkili olmasa da göstericiler ile Allavi arasındaki ilişkinin hangi yönde gelişeceği Allavi’nin başbakanlık koltuğuna oturmasından sonra netlik kazanacak. Özellikle Allavi’nin ‘göstericilerin katillerini yargıya teslim etme’ vaadi, iki taraf arasındaki ilişkinin ilk testi olacak.
Siyasi partilerin tutumu
Diğer taraftan siyasi partiler (özellikle Kürt ve Sünni partiler), Allavi’nin kabinede yer vereceği bakanları kendilerine danışmadan seçmesine karşı itiraz ediyor.
Allavi’nin bu hususta tek başına karar vermesine tepki gösteren Kürt ve Sünni partiler, ülkedeki siyasi karar alma mekanizmasını kendi tekeline alan Şii partilerin başbakan seçme hakkını Allavi’den yana kullanmasına rağmen kabineye bakan seçme haklarını ellerinden alınabileceği endişesini dile getiriyor.
Parlamentoda Sünni bileşenlerin temsilci olan Güçler Birliği Koalisyonu Sözcüsü Falih el-İsavi, Allavi’yi Sünnileri marjinalleştirme girişimine karşı uyardı.
İsavi, yaptığı açıklamada, “Allavi hükümeti, anayasa göz ardı edilerek ve partilerin değil bileşenlerin temsiliyeti olmadan geçirilemez. Eğer ki parlamentodan rahat çoğunlukla geçerse birkaç ay içinde düşer. Bu hükümetin Sünni, Şii ve Kürtlerin uzlaşması doğrultusunda geçmesi için çabalıyoruz. Kim olursa olsun bağımsız bir bakan kendisini destekleyecek siyasi partiler bulamazsa başarısız olur. Allavi hükümeti, temsil gücü bulunan siyasi partilerle istişare ve iş birliği olmaksızın geçmeyecek. Eğer bu olmazsa tarihi ve hayati kararlar alırız. Elimizde seçim kazanımları varken, Allavi’nin hükümet kabinesinde ulusal dengeleri gözeteceğinde ısrar ediyorlar” ifadelerini kullandı.
Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı Hasan Turan, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Allavi, Irak’ta üçüncü bileşen olarak Türkmenlere bakanlık verme sorununu çözmüş görünüyor. Bu daha önce Haydar el-İbadi ve Adil Abdulmehdi hükümetlerinde gerçekleşmemişti. Tahminler, Allavi kabinesinin geçeceği yönünde. Ancak partilerin, şahsi ve parti çıkarları doğrultusunda Allavi’ye iradelerini dayatmaktan vazgeçmeleri için ortak bir pozisyon alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı.



Irak, Güney Kore ile hava savunma sistemi anlaşması imzaladı

Güney Kore'nin Cheongung-II hava savunma sistemi (Defence Blog)
Güney Kore'nin Cheongung-II hava savunma sistemi (Defence Blog)
TT

Irak, Güney Kore ile hava savunma sistemi anlaşması imzaladı

Güney Kore'nin Cheongung-II hava savunma sistemi (Defence Blog)
Güney Kore'nin Cheongung-II hava savunma sistemi (Defence Blog)

Irak, hava ve balistik füze savunma sistemi satın almak üzere Güney Koreli bir şirketle anlaşırken, Savunma Bakanlığı, görevden alınan meclis başkanı Muhammed el-Halbusi'nin yol açtığı siyasi tartışmalara rağmen Peşmerge güçlerine ABD yapımı silahlar verilmesi kararını savundu.

Güney Koreli LIG Nex1 şirketi dün (Cuma) yaptığı açıklamada, Irak'a Kore yapımı hava ve balistik füze savunma sistemi ihraç etmek üzere bir anlaşma imzalandığını duyurdu. Gelişmiş silah sistemleri üreticisi yaptığı açıklamada, Güney Kore'nin M-SAM2 hava savunma sistemi olarak da bilinen Cheongung-II sistemini ihraç etmek için Irak Savunma Bakanlığı ile 2,78 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladığını belirtti. Irak, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan'ın ardından Ortadoğu'da Güney Kore üretimi hava ve balistik füze savunma sistemini satın alan üçüncü ülke oldu. Güney Kore'nin füze savunma stratejisinin en önemli parçasını oluşturan sistem, öncelikle Kuzey Kore tehditlerine karşı koruma sağlamak amacıyla füze ve uçakları durdurmak üzere tasarlandı.

Füzeler ve M-SAM-2 entegre sistemi LIG Nex1 tarafından üretilmekte, Hanhwa Systems şirketi radarı sağlamakta ve Hanhwa Aerospace de füze rampaları ve araçlarını üretmektedir.

Cheongung-II, Rus füze sistemlerinde kullanılan 9M96 füzesinin teknolojisi temel alınarak geliştirilen orta menzilli bir karadan havaya savunma sistemidir.

Kürt Peşmerge güçleri Haziran 2023'te Erbil'de düzenlenen bir törende (AFP)Kürt Peşmerge güçleri Haziran 2023'te Erbil'de düzenlenen bir törende (AFP)

Peşmerge silahları

Irak Savunma Bakanlığı, ABD yapımı obüslerin Peşmerge güçlerine teslim edilmesini savundu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Peşmerge güçlerine tahsis edilen 105 mm'lik obüslerle ilgili olarak medyada ve sosyal medyada dolaşan haberlere cevaben, silahların alımının Savunma Bakanı İrfan el-Hayali döneminde sözleşmeye bağlandığını ve Savunma Bakanı Cuma Anad döneminde değiştirildiğini açıklığa kavuşturmak isteriz” denildi.

Bakanlığın açıklamasına göre, meblağlar mevcut hükümetin kurulmasından önce ödendi ve silahlar 20 Kasım 2023 tarihinde Umm Kasr Limanı’na ulaştı.

Silahlar Umm Kasr Limanı’na varışlarının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Peşmerge Bakanlığı’na teslim edilmemiş. Ardından Genelkurmay Başkanı tarafından bir nota verildikten ve gerekli tüm tedbirler alındıktan sonra bu işlem gerçekleştirilmiş.

Savunma Bakanlığı, ‘Peşmerge güçlerinin Irak'a sadakatinden şüphe duyulmayan ulusal bir güç olduğunu ve daha önce bahsi geçen silahlar konusunun yedi yıldan fazla bir süre önce gerçekleştiğini, silahların ancak bu konuda tüm tedbirler alındıktan sonra teslim edildiğini’ vurguladı.

Söz konusu mesele, özellikle Tekaddum Partisi lideri Muhammed el-Halbusi'nin silahların Erbil'e teslim edilmesi anlaşmasına itiraz etmesinin ardından büyük bir siyasi tartışmaya yol açtı.

Halbusi geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “Bu tür silahlar, yetenek ve kapasitelerine sürekli ihtiyaç duyduğumuz Irak ordusunun tekelinde olmalıdır” dedi.

Ancak Halbusi kısa bir süre önce açıklamalarını tersine çevirerek, ‘bölgedeki mevcut siyasi liderliğin varlığı göz önüne alındığında, Peşmerge güçlerine teslim edilen ABD silahlarını kullanmaktan korkmadığını’ belirtti. Halbusi bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, “IKBY liderleri mantıklı hareket ediyor ama gelecek korkuları var” ifadesini kullandı.

Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre siyasi partiler, özellikle de Şii Koordinasyon Çerçevesi'ndeki güçler, Mustafa Kazımi'ninki de dahil olmak üzere önceki hükümetlerin silahları IKBY'ye teslim etmeyi reddettiğini belirterek, karara itiraz ettiler.

IKBY Peşmerge Bakanı Şoreş İsmail geçtiğimiz ağustos ayında, ABD Savunma Bakanlığı'nın Irak federal hükümetinin onayıyla Peşmerge güçlerine bir dizi ağır silah verdiğini açıkladı.