​İdlib’in güneyinde rejim güçleri muhalifler arasındaki çatışmalar sürüyor

Yerinden edilmiş bir Suriyeli Dana sınır köyündeki camide kalıyor (AFP)
Yerinden edilmiş bir Suriyeli Dana sınır köyündeki camide kalıyor (AFP)
TT

​İdlib’in güneyinde rejim güçleri muhalifler arasındaki çatışmalar sürüyor

Yerinden edilmiş bir Suriyeli Dana sınır köyündeki camide kalıyor (AFP)
Yerinden edilmiş bir Suriyeli Dana sınır köyündeki camide kalıyor (AFP)

İdlib'in güney kırsalındaki el-Bara kasabasında Suriye rejim güçleri ile muhalifler arasındaki çatışmalar devam ediyor.
Suriye rejim güçlerinin el-Bara kasabasına yönelik saldırısında 5 Türk askeri yaralandı.  Yerel kaynaklara göre söz konusu saldırı, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait zırhlı araç ve tank taşıyan 65 araçlık konvoyun el-Bara’dan İdlib’in güney kırsalındaki İhsem kasabasına girdiği esnada gerçekleşti.
Kaynaklar, Rus savaş uçaklarının konvoyun hareket güzergahını hedef alması sonucu TSK’ya ait konvoyun çekildiği bilgisini de verdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise İdlib'in doğu kırsalında rejime ait noktaların Türk kuvvetleri ve birlikte hareket ettiği Suriyeli muhalif güçlerin topçu atışına maruz kaldığını ve taraflar arasında çatışma yaşandığını bildirdi.
SOHR, Rus savaş uçaklarının İdlib’in güneyindeki Türkiye Türk yanlısı muhalif grupları hedef aldığını da belirtti.
Birkaç gün önce İdlib bölgesinde rejim güçleri tarafından atılan bomba sonucu bir asker şehit oldu.
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) saldırı sonrası bölgede tespit edilen 21 rejim hedefinin yoğun şekilde ateş altına alınarak gerekli karşılık verildiğini ve hedeflerin tahrip edildiğini açıkladı.
Şubat ayı başından bu yana İdlib'de şehit olan asker sayısı 16, yaralı ise 50'ye yükseldi.
Son zamanlarda TSK’nın girerek askeri gözlem noktası kurduğu İdlib’in güneyindeki Mastuma Kampı da birkaç gün önce hedef alındı.

Türkiye ve Rusya henüz fikir birliğine varamadı
İdlib’deki durum hakkında Türkiye ve Rusya arasındaki anlaşmazlık artıyor.
Türk ve Rus heyetler arasında son iki haftadır süren, Rusya ve İran'ın desteğiyle rejim güçlerinin saldırısına maruz kalan İdlib konulu müzakerelerde taraflar için tatmin edici bir sonuca ulaşılamadı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, rejim güçlerine son zamanlarda Halep-Lazkiye (M4) ve Halep-Şam (M5) karayolları üzerindeki Serakib, Han Şeyhun ve Maarat el-Numan gibi şehirlerde kontrolü sağlamak için İdlib ve Halep kırsalında ilerledikleri alanlardan çekilmeleri için Şubat ayı sonuna kadar süre verdi. Rejim güçlerinin gözlem noktalarından çekilmemesi halinde ise askeri harekat başlatabileceği konusunda uyardı.
Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in 5 Mart’ta İstanbul’da yapılacak olan dörtlü zirvede bir araya geleceklerinin açıklanmasına rağmen, TSK olası bir askeri harekata ilişkin hazırlıkları sürdürüyor.

ÖSO Komutanı’ndan sahaya ilişkin
İdlib kırsalında, rejim güçleri ve muhalif gruplar arasında dün sınırlı çatışmalar yaşandı.
Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) Komutanı Tuğgeneral Fatih Hasun, savaş uçaklarının İdlib’in güney kırsalındaki Zaviye Dağı’ndaki Josef köyüne yönelik füzeli saldırılara ek olarak, İdlib’in güney ve doğu kırsalındaki Erbain Dağı, Sermin ve Kminas bölgelerinin Cumartesi gününden beri vurulduğunu bildirdi.
DPA’ya demeç veren Tuğgeneral Hasun, rejim güçlerinin Pazar sabahı yaptığı İdlib’in güney kırsalındaki Şeyh Dames bölgesindeki sızma girişimini püskürttüklerini dile getirdi
Hasun açıklamasına şu ifadelerle devam etti:
“Bugün (dün) bütün cephelerde sınırlı olmasına rağmen bombardıman ve çatışmalara tanıklık ediliyor. Rejim kuvvetleri, İdlib'in doğu kırsalındaki Kafr Nabl şehrini ve Hass kasabasını vurdu. Muhalif güçler de rejimin saldırıları gerçekleştirdiği noktaları hedef aldı. Rejim güçleri Türk askeri konvoyunun geçtiği esnada, Zaviye Dağı’ndaki el-Bara ve İhsam’ı da vurdu.”
Tuğgeneral Hasun, Halep’in batı kırsalında topçu atışıyla hedef alınan rejim güçlerine bağlı 10 unsurun yaralandığını da sözlerine ekledi.

Saha komutanından yorum
Rejim güçleriyle savaşan bir saha komutanı ise “Türk ordusu, rejimin Halep-Lazkiye yolunda ilerlemesi ve kontrol etmesini önlemek amacıyla askeri üs kurmak için İdlib’in güneydoğu kırsalındaki Kafr Nabl şehrine büyük askeri takviyeler gönderdi. Kafr Nabl şehrindeki muhalif gruplar ve Türk kuvvetleri rejime ait noktaları hedef aldı. Rejim de karşılık verdi” dedi.

Rejim HTŞ’yi hedef aldı
Suriye resmi haber ajansı SANA ise rejim güçlerinin, Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) ve ona bağlı terörist grupların İdlib’in güney kırsalındaki Kafr Nabl, Fatira ve Maar Zeyta köylerindeki
hareketlerini izlediğini bildirdi. Haberde, rejimin top ve füzelerle karşılık vermesi sonucu teröristlerin ikmal yollarının kesilerek kendilerine ait hücre ve barınakların imha edildiği bilgisi de verildi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.