Evrende şimdiye kadar görülen en güçlü patlama tespit edildi

Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
TT

Evrende şimdiye kadar görülen en güçlü patlama tespit edildi

Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)

Gökbilimciler evrende şimdiye kadar görülen en büyük patlamayı tespit etti.
Keşfi yapan araştırmacılara göre devasa patlama süper kütleli bir kara delikten geldi ve ardında 15 Samanyolu sığabilecek kadar büyük bir krater yarattı.
Gökbilimciler patlamanın neden bu kadar güçlü olduğunu açıklayamadı.
Patlamanın 390 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiden geldiği tespit edildi ve önceki rekordan beş kat daha büyüktü.
Curtin Üniversitesi'nin Uluslararası Radyo Astronomi Araştırmaları Merkezi çalışmalarında yer alan Melanie Johnston-Hollitt, "Daha önce galaksilerin merkezlerinde patlamalar gördük, ama bu gerçekten çok, çok büyük. Ve neden bu kadar büyük olduğunu bilmiyoruz. Ama çok yavaş gerçekleşmiş. Tıpkı ağır çekimde gerçekleşmesi yüz milyonlarca yıl süren bir patlama gibi" ifadelerini kullandı.
Gökbilimciler keşfi gerçekleştirirken Avrupa'daki bir rasathaneyle ve teleskoplara ek olarak NASA'nın Chandra X-Ray Gözlemevi'ni kullandı. Bilim insanları patlamanın binlerce galaksiden oluşan Ophiuchus kümesinin kalbinden geldiğine inanıyor: Merkezinde devasa kara delik bulunan kocaman bir galaksi.
Kara delikler sadece maddeyi içeri çekmekle kalmaz. Aynı zamanda patlamalarla dışarıya madde ve enerji salarlar.
Bu dev patlamanın ilk izi aslında 2016'da gelmişti. Ophiuchus galaksi kümesinin Chandra'yla çekilmiş görüntülerinde alışılmadık derecede kavisli bir kenar görülüyordu fakat bilim insanları gazda böylesine büyük bir boşluk yaratmak için gereken yüksek enerji miktarını göz önüne aldığında bunun bir patlama olmadığına karar vermişti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, iki uzay gözlemevi, Avustralya ve Hindistan'daki teleskoplardan gelen radyo verileriyle birlikte, kavisin gerçekten de bir boşluk nedeniyle oluştuğunu doğruladı.
Çalışmanın ortak yazarı ve NASA'nın Maryland'daki Goddard Uzay Uçuşları Merkezi'nden Maxim Markevitch yaptığı açıklamada, "Tıpkı bir elin eldivene sığması gibi radyo verileri x ışınlarına tıpatıp uyuyor. Bu, bize eşi görülmemiş boyutta bir patlama meydana geldiğini kanıtlayan kilit nokta" ifadelerini kullandı.
Patlamanın şimdiye kadar sona erdiğine inanılıyor: Şu anda kara delikten çıkmaya devam eden hiçbir püskürme belirtisi yok.
Araştırma ekibine göre ne olduğunu daha iyi anlamak için diğer dalga boylarında daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.
Bulgular Astrophysical Journal adlı bilimsel yayında yayımlandı.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.