Yenmesi yasaklanan pangolinler hala tehdit altında

Çin pangolinleri  kritik düzeyde tehlideki türler arasında yer alıyor (AFP)
Çin pangolinleri kritik düzeyde tehlideki türler arasında yer alıyor (AFP)
TT

Yenmesi yasaklanan pangolinler hala tehdit altında

Çin pangolinleri  kritik düzeyde tehlideki türler arasında yer alıyor (AFP)
Çin pangolinleri kritik düzeyde tehlideki türler arasında yer alıyor (AFP)

Çevre savunucuları, Çin'in yeni koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte vahşi hayvanları yemeye resmi bir kısıtlama getirmiş olmasına karşın pangolin (pullu karıncayiyen) türlerinin hala tehdit altında olduğu konusunda uyardı.
Kaynağının Vuhan'daki bir deniz ürünleri pazarı olduğu düşünülen ölümcül virüsün yayılmasını kontrol altında tutmaya çalışan yetkililer, ülkede az bulunan bir lezzet kabul edilen pangolin etinin tüketimini yasakladı.
Sekiz pangolin türünden biri olan ve kritik düzeyde tehlikedeki türler arasında yer alan Çin pangolini, yaban hayvanlarının yenilmesini yasaklayan karara dahil edildi.
Ancak çevre savunucuları, bu kabuklu memeli türünün üzerindeki "esas tehdidin" etinin tüketimi olmadığı konusunda uyardı.
Hayvanları korumayı amaçlayan ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Humane Society International'ın (HSI) hayvan refahından sorumlu başkan yardımcısı Dr. Teresa Telecky, The Independent'a şunları söyledi: "Pangolinlerin etleri yiyecek olarak tüketilirken pullarıysa ilaç olarak kullanılıyor."
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Dr. Telecky şöyle devam ediyor: "Her ne kadar yeni yasak pangolinlerin yenmesini durdurmayı hedeflese de, pangolinlerin sekiz türü içinde esas tehdit olan pangolin yetiştiriciliği ve kabuğunun ticaretini engellemeyecek."
Dr. Telecky, Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) verilerine göre Çin genelinde sayıları azalmakta olan bu hayvanların tüketim yasağından nasıl etkileneceğinin "belirsiz" olduğunu ifade ediyor.
Çinli araştırmacılar, şimdiye dek yaklaşık 80 bin kişiye bulaşan yeni koronavirüsün (Kovid-19) yayılmasıyla pangolinler arasında bir bağlantı bulunduğunu düşünüyor.
Fakat dünya genelinde diğer bilim insanları bu iddiaya karşı çıkıyor.
Pangolinler Çin'de koruma altında olan türlerden biri ve tüm yaban hayvanların tüketim için ticaretini engelleyen yeni yasaktan önce de ticaretinin yapılması zaten kısıtlanmıştı.
Ama ülke çapında yüksek talebin devam etmesi, bu hayvanların yasadışı ticaretiyle sonuçlandı.
Yeni koronavirüs salgınıyla savaşan Çin, geçen hafta porsuk, kaplumbağa ve pangolin gibi vahşi hayvanların yenmesi konusunda yurttaşlarına kısıtlama getirdi.
HSI'dan Dr. Telecky şunları söyledi: "Çin'in yaban hayvanlarının yiyecek olarak tüketilmesini engelleyen yasağını olumlu karşılıyoruz, yasağın katı bir şekilde uygulanacağını ve arkasında durulacağını varsayarsak, her yıl binlerce hayvanı ticaretleri sırasındaki gaddar uygulamalardan kurtaracak."



Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
TT

Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)

ABD merkezli bir şirket havadan benzin üreten bir makine geliştirdi. Buzdolabı büyüklüğündeki cihazın bu yıl içinde kullanıma sunulması bekleniyor.

Dünya genelindeki araçların büyük çoğunluğu hâlâ benzinle çalışıyor. Ancak karbondioksit salıp çevreyi kirletmeleri başka seçeneklere yönelik ihtiyacı doğuruyor.

Çevre dostu alternatifler olarak elektrikli araçlar öne çıksa da altyapı sorunları ve yüksek fiyatları, bunların benimsenmesinin önünde engel teşkil ediyor.

Uzmanlar bir yandan bu sorunları gidermeye çalışırken, New York merkezli yakıt şirketi Aircela fosil içermeyen benzin üreten bir makine tasarladı.

Yaklaşık endüstriyel bir buzdolabı büyüklüğündeki cihaz, doğrudan karbon yakalama teknolojisini kullanıyor. Yıllardır var olan bu teknoloji genellikle havadaki karbondioksidi yakalayıp bir yere hapsetmeyi amaçlıyor.

Ancak Aircela'nın cihazı yakaladığı karbonu doğrudan benzine dönüştürüyor. Şirket bu süreçte fosil yakıta ihtiyaç duyulmadığını ve üretilen yakıtın kükürt, etanol veya ağır metalleri içermediğini öne sürüyor.

Ayrıca herhangi bir altyapı iyileştirilmesine gerek kalmadan benzinle çalışan tüm motorlarda kullanılabileceği iddia ediliyor. 

ASWDEFRT
Şirket sadece hava, su ve yenilenebilir enerjiyle benzin ürettiklerini söylüyor (Aircela)

Aircela CEO'su Eric Dahlgren yaptığı açıklamada  "Prototip yapmadık. Çalışan bir makine yaptık" diyor.

Popular Science'a konuşan bir sözcü, makinenin günde yaklaşık 37 litre karbondioksit yakalamak üzere tasarlandığını ve bundan yaklaşık 3,7 litre benzin üretilebildiğini söylüyor. 

Ayrıca deposunda 64 litre kadar benzin tutabiliyor. Popüler bilim dergisine göre cihaz, bir arabanın deposunu bir gecede doldurabilecek kapasiteye sahip değil.

Sözcü makinenin kesin maliyeti hakkında yorum yapmasa da "uygun fiyatın çok önemli" olduğunu belirtiyor.

Yeni cihazın uygun fiyatlı ve ölçeklendirilebilir olması geniş çapta kullanılabilmesi açısından önem taşıyor. Aircela cihazın nispeten küçük boyutunun, büyük ölçekte dağıtımını daha ucuz ve daha hızlı hale getireceğine inanıyor. Dahlgren şu ifadeleri kullanıyor:

Yaklaşımımızın, karbon nötr yakıtları mümkün olduğunca çok kişiye ve çok yere bir an önce ulaştırmanın en hızlı yolu olduğuna inanıyoruz.

Aircela, makinenin ilk dağıtımlarına 2025 sonbaharında başlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Interesting Engineering, GlobeNewswire