BAE, onlarca Yemenli öğrenciyi Wuhan’dan tahliye ediyor

Yemenli öğrenciler Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uçağıyla Wuhan’dan tahliye edildi. (Independent Arabia)
Yemenli öğrenciler Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uçağıyla Wuhan’dan tahliye edildi. (Independent Arabia)
TT

BAE, onlarca Yemenli öğrenciyi Wuhan’dan tahliye ediyor

Yemenli öğrenciler Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uçağıyla Wuhan’dan tahliye edildi. (Independent Arabia)
Yemenli öğrenciler Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) uçağıyla Wuhan’dan tahliye edildi. (Independent Arabia)

Kenan el-Humeyri
Yemenli onlarca aile ve öğrenci, koronavirüs salgını kapsamında yürütülen acil tahliye kapsamında, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait bir uçakla dün Wuhan’dan Abu Dabi'deki havaalanına götürüldü.
Wuhan'daki Yemenli öğrencilerin medya sorumlusu olan Heysem Ali, salgının merkez noktası Wuhan’dan kalkan uçakta 58 öğrencinin bulunduğunu söyledi. Independent Arabia’ya konuşan Heysem, BAE yetkililerinin Yemenli öğrencileri Abu Dabi’de 25 günlük bir karantinaya aldığını, ardından Aden’e gönderileceklerini kaydetti. Heysem ayrıca gördükleri insani, cömert ve kardeşçe muameleden dolayı teşekkürlerini sundu.
 
Herhangi bir vaka yok
Çin'deki Yemen Öğrenci Birliği Akademik Komitesi Başkanı Edip el-Ceidi, Yemenli öğrenciler arasında bugüne kadar herhangi bir vaka kaydedilmediğini bildirdi. Independent Arabia’ya konuşan Ceidi, virüs Wuhan’da yayılmaya başladığından bu yana öğrenciler ve aileler arasında ciddi bir endişe ve korku yalandığını aktardı. Ceidi, salgını önlemek için henüz aşı bulunamaması ve Çin makamlarının karantina prosedürleri nedeniyle daha da endişelenen öğrencilerin tahliye için hükümete ve dışişlerine başvurduklarını ancak bunun fayda vermediğini kaydetti.

Wuhan’dan tahliye edilen Yemenli öğrenciler (Independent Arabia)
Çin’in 80 farkı bölgesinde yaklaşık 5 bin Yemenli öğrenci olduğunu belirten Ceidi, söz konusu kişilerin evlerinde ya da yurtlarda karantina altına alındığını ve prosedürler doğrultusunda giriş çıkışlarının yasaklandığını ifade etti.
Ceidi, dış dünyadan tamamen izole bir şekilde adeta hapisteymiş gibi yaşayan öğrencilerin Çin hükümetinden ödeyerek aldıkları hizmetler haricinde ellerinde başka hiçbir seçenek olmadığını kaydetti. “Böyle korkunç bir atmosferde öğrencilerin Yemen'deki ailelerinin ve akrabalarının neler hissettiğini tahmin edebilirsiniz” ifadesini kullandı.
 
Resmi ihmal
Ceidi, binlerce öğrencinin tahliyesi konusunda hükümetin geciken önlemlerine ilişkin şunları söyledi.
“Virüs yayılmaya başladığından beri Yemen hükümeti, başbakan, büyükelçilik, parlamento gibi makamlardan çok geç olmadan tahliye edilme çağrısında bulunduk. Ancak ne yazık ki tüm bu çağrılar cevapsız kaldı. Ancak bir grup tarafından sosyal medyada bu konu gündem haline getirilince somut adımlar atıldı. Hükümet, istisnai durumlarda Çin'deki Yemenli öğrencilerin temel ihtiyaçlarını karşılayamadı. Öğrencilere maddi ve psikolojik destek verilemedi. Öğrencilerin bursları en az 6 ay ödenmedi ve güvenli bir yere hızlı bir şekilde tahliye yapılmadı.”
 
Yavaş prosedürler
Ceidi, büyükelçiliğin iki hafta önce Yemen hükümetinin yalnızca Wuhan’daki yaklaşık 220 öğrencinin BAE ile birlikte tahliye edileceğini belirtti. Ceidi’ye göre bu, diğer şehirlerdeki yaklaşık 4 bin 800 öğrencinin kaderlerine mahkum edildiği anlamına geliyor.
Ceidi, Independent Arabia aracılığıyla gönderdiği mesajda Yemen hükümetine şöyle seslendi:
“Yemen hükümetini öğrencilerin gecikmiş burslarını ödemeye, diğer şehirlerde yaşayanları da tahliye etmeye, gerçek bir felakete yol açabilecek bu acil ve korkutucu mesele ile sorumlu bir şekilde ilgilenmeye çağırıyoruz.”
 
Hükümetten gelen ilk açıklama
Yemen hükümetinden gelen ilk resmi açıklamada öğrencileri Wuhan’dan tahliye ettiği için BAE’ye teşekkür edildi.
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Öğrencilerimizi ve ailelerini Wuhan'dan tahliye etmesi, BAE'deki kardeşlerimizin cömert ve asil bir davranışıydı” dedi. Abdulmelik aynı zamanda Çin hükümetine de Yemenli öğrencilere gösterdiği ilgi ve alakadan dolayı teşekkür etti.
Koronavirüs, Aralık 2019’da Vuhan’da ortaya çıkmış, Ocak 2020’de 75 bin 775 kişinin bu virüse yakalandığı kaydedilmişti. Böylece Ardından Çin’in birçok şehrinde, 57 milyon kişiyi etkileyecek şekilde seyahat yasağı uygulanmaya başlanmıştı.  
Resmi verilere göre salı akşamı geç saatlerden itibaren uluslararası alanda toplam 3 bin 617 ölüm ve 92 bin 870 vaka kaydedildiği bildirildi. Sadece Çin’de 80 bin 152 vaka ve 2 bin 945 ölüm meydana geldi.
Diğer yandan Çinli yetkililer, Dünya Sağlık Örgütü’nün de doğruladığı gibi günlük kaydedilen vakalarda düşüş yaşandığını savunuyor. Ancak WHO, diğer ülkelerdeki gidişattan endişeli.

 


Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.