Bir kanguru türünün aralıksız hamile kalabildiği keşfedildi

Avustralya'nın doğusunda yaşayan Bataklı Valabisi kötü koktuğu için halk arasında "pis kokulu" lakabıyla da tanınır (alburycity.nsw.gov.au)
Avustralya'nın doğusunda yaşayan Bataklı Valabisi kötü koktuğu için halk arasında "pis kokulu" lakabıyla da tanınır (alburycity.nsw.gov.au)
TT

Bir kanguru türünün aralıksız hamile kalabildiği keşfedildi

Avustralya'nın doğusunda yaşayan Bataklı Valabisi kötü koktuğu için halk arasında "pis kokulu" lakabıyla da tanınır (alburycity.nsw.gov.au)
Avustralya'nın doğusunda yaşayan Bataklı Valabisi kötü koktuğu için halk arasında "pis kokulu" lakabıyla da tanınır (alburycity.nsw.gov.au)

Bataklık valabileri için annelik kelimenin tam anlamıyla tam zamanlı bir görev. Valabiler kangurugiller ailesinin daha küçük yapılı üyeleridir.
Bu ailenin üyelerinden Bataklık Valabisi (Wallabia bicolor) dışında dünyadaki tüm memelilerin gebelikleri arasında bir zaman aralığı bulunuyor.
Avustralya’da yaşayan bu keseli hayvan sürekli olarak karnında bir hatta bazen iki yavru taşıyor. Hamile bir valabi doğurmadan önce hayvanın vücudu çoktan bir diğer yavru için hazırlanmaya başlıyor. 
ABD merkezli hakemli bilim dergisi PNAS'ta (Proceedings of the National Academy of Sciences) yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, bu olağanüstü canlılar doğumdan birkaç gün önce tekrar çiftleşiyor ve ayrı bir rahimde yeni embriyoya hamile kalırken diğer rahminde doğumu yaklaşan ilk fetüsü taşımayı sürdürüyor. 
Yeni araştırmanın yazarlarından Melbourne Üniveristesi'nden bilim insanı Brandon Menzies , Sciencealert adlı bilim haberleri sitesine yaptığı açıklamada  “Aktif hamilelik sırasında hamile kalmak çok alengirli bir iş. Bu yüzden çok az sayıda memeli bu üreme stratejisini kullanıyor” dedi.
Kangurular ve valabiler olağanüstü üreme kabiliyetine sahipler. Bu canlıların üç vajinası ve her biri ayrı yumurtalık, yumurta yolu ve rahim ağzına sahip iki ayrı rahmi bulunuyor. 
Kangurular gibi bataklık valabilerinin yavruları da gelişmemiş olarak doğuyor yani annelerinin keseleri içinde büyümek ve beslenmek için ek bir süreye ihtiyaçları var. 
Ancak kanguruların aksine bataklık valabisinin ovülasyon (yumurtalık içinde yumurtacıkların oluşumu) süresi hamilelik süresine oranla daha kısa. 
Bu da araştımacıların son çalışmada keşfettiği üzere bu canlıların aktif hamilelik sırasında yeniden hamile kalabildiği ve hormon kontrolü de dahil olmak üzere iki ayrı rahmini birbirinden bağımsız şekilde kullanabildiği anlamına geliyor. 
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, hamilelikler arasında sadece birkaç gün fark olduğunda kesedeki yeni doğmuş yavru süt emmeye başladığında bu, embriyodaki diğerinin gelişimini durdurması yönünde sinyaller gönderiyor. Bu süreç diyapoz (biyolojik gelişimin durduğu kış uykusu benzeri bir durum) olarak biliniyor.
Yani yeni yavru, kesedeki diğeri oradan çıkana kadar gelişmeye devam etmiyor. Bu süreç de 9 ay sürüyor.  Bu da biri rahimde diğeri kesede de yetişkin dişi valabilerin aslında sürekli hamile ve süt salgıladığı anlamına geliyor. 
Aktif hamilelik sırasında yumurtlama, çiftleşme ve doğum yapma daha önce sadece tavşanlarda (Lepus europeaus) gözlemlenmişti. 
Tavşanlar doğumdan 3-4 gün önce yeniden çiftleşebiliyor ve gebe kalabiliyor. Ancak Tavşanın bataklık valabisinden farkı, ayrı yavrulama sezonuna sahip olması yani iki doğum arasında ara vermesidir. 
Yeni çalışmadan önce valabilerin yumurtlama süresinin gebelik süresinden kısa olduğu biliniyordu ancak Menzies ve ekibi ilk kez sürecin ayrıntılarını ortaya koydu.

 


Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
TT

Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)

Araştırmacılar, robot süpürgelerin bitki sulamak gibi basit ev işlerini yapacak şekilde modifiye edilebileceğini ortaya koydu.

Bath Üniversitesi'ndeki bilgisayar bilimcilerden oluşan bir ekip, bir Roomba'yı, boşta kaldığı saatlerde faydasını en üst düzeye çıkarmak amacıyla 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı.

Yeni işlevler arasında telefonları şarj etmek, evcil hayvanların canlı görüntüsünü sağlamak, ekranları duvarlara yansıtmak ve rahatsızlık verebilecek kişileri engellemek yer alıyor.

Araştırmacılar robot süpürgenin nispeten basit bazı değişikliklerle gerçekleştirebileceği, üzerine takılı bir lazer kalemle kedilerle oynamak ve arabadan eve alışveriş torbası taşımak gibi yüzün üzerinde görev belirledi. 

Bath Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan ve modifikasyonları bulan Yoshiaki Shiokawa "Elektrikli robot süpürgeler ve çim biçme makineleri gibi mobil ev robotları sınırlı, tek görevli cihazlar olarak algılanıyor ancak pratik görevlerde yeterince kullanılmadıklarına dair güçlü bir argüman var. Günün büyük bir bölümünde boş boş oturuyorlar" diyor.

Onları bir dizi ek işlevi yerine getirmek üzere evde fiziksel olarak gezinecek şekilde programlayarak kullanımlarını temel görevlerinin ötesine taşımalıyız. Roomba'lar ev asistanlarına dönüştürülebilseydi hanelerin ne kadar daha verimli çalışacağını bir düşünün.

Shiokawa, robot süpürgelerin halihazırda günde ortalama sadece 1 saat 47 dakika temizlik yaptığını, bunun da büyük miktarda değerlendirilmeyen potansiyel anlamına geldiğini belirtiyor.

Araştırmacılar tarafından önerilen diğer uygulamalar arasında kayıp eşyaları aramak, kargoları alıp teslim etmek ve "kart oyunu oynamak" var.

Benzer işlevler robotik çim biçme makineleri gibi diğer ev robotlarına da eklenebilir.

Bath Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Adwait Sharma, "Boş durdukları vakit, değer katan etkileşimler için benzersiz fırsatlar sunuyor ve günlük hayatımıza sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabilen uyarlanabilir robotlara ve entegre sistemlere yönelik artan ihtiyaçla uyumluluk gösteriyor" diyor.

Örneğin bir robot süpürge boş zamanlarını ev güvenliğini izlemek, bitkileri sulamak veya oturan yaşlı bir kişinin ayağa kalkmasına yardım etmek için kullanabilir. Bu görevler robotun gelişmiş sensörlerinin yanı sıra hareket kabiliyetinden de yararlanır.

vfgbhyju
Araştırmacılar robot süpürgeler için 104 potansiyel uygulama belirledi ( Bath Üniversitesi)

Bilim insanları geliştirilmiş robotu "Beyond vacuuming: How can we exploit domestic robots’ idle time?" (Süpürmenin ötesinde: Ev robotlarının boş zamanlarından nasıl faydalanabiliriz?) başlıklı yeni bir makalede detaylandırıyor.

Çalışma bu hafta Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenen CHI Bilgisayar Sistemlerinde İnsan Faktörleri Konferansı'nda sunuldu.

Independent Türkçe