Tunus İçişleri Bakanlığı, terör propagandası yapanlara karşı yeni yasa önerisini meclise sunacak

Tunus İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi, geçen pazar günü basın toplantısı düzenledi (AFP)
Tunus İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi, geçen pazar günü basın toplantısı düzenledi (AFP)
TT

Tunus İçişleri Bakanlığı, terör propagandası yapanlara karşı yeni yasa önerisini meclise sunacak

Tunus İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi, geçen pazar günü basın toplantısı düzenledi (AFP)
Tunus İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi, geçen pazar günü basın toplantısı düzenledi (AFP)

Tunus İçişleri Bakanı Hişam el-Meşişi, önümüzdeki günlerinde sosyal medya organlarında terör propagandası yapanlara karşı etkin mücadele etmek için yeni yasa önerisini meclise sunacağını ifade etti.
İçişleri Bakanı Meşişi, gazetecilere yaptığı açıklamada, yasanın terör propagandası yapan herkese, ordu ve güvenlik güçlerini hedef alan terör eylemlerinin faillerine karşı cezalar içereceğini belirtti.
2015 yılında onaylanan Tunus Terörle Mücadele ve Kara Para Aklama Yasası, terör eylemlerinin failleri hakkında sert cezalar içeriyor. Yasa, terör propagandası yapanlar hakkında üç yıla kadar hapis cezası verilmesini kapsıyor. Ancak ceza, terör örgütlerinin yandaşlarını, sosyal paylaşım sitelerinde terör faaliyetleri için propaganda yapmaktan alıkoymaya yetmedi.
Meşişi, geçtiğimiz hafta sonu meydana gelen Buhayra bölgesi saldırısı faillerinin, terör propagandası suçundan hapis yattığını ifade etti.
İntihar eylemcilerinden birinin avukatı, müvekkilinin hapse atıldığını ve hakkında 3 yıl hapis cezası verildiğini açıkladı. Fakat mahkeme, temyiz kararının ardından verilen cezayı 1 yıla indirdi.
Bu yargı kararları, Tunus İnsan Hakları Birliği ve Tunus İşkenceye Karşı Direniş Kuruluşu gibi benzer insan hakları örgütlerinden eleştirilere maruz kaldı. Basit olaylara ilişkin ağır cezaların, son intihar eylemlerinin faillerinden birinde görüldüğü üzere bazı gençleri daha büyük bir radikalizme yöneltebileceği ifade edildi.
Bu kuruluşlar, Facebook üzerinden propaganda nedeniyle hapis, işkence, tekrarlı gözaltılar, idari kontrol, gece baskınları, seyahatler sırasında sınır kontrolleri ve çalışma yasağı cezalarına dikkati çekerken, bunların öngörülemeyen sonuçlara yol açabileceğini vurguladı. Kuruluşlar, yanlış ya da radikal olsa da bu fikirlerle ‘hapis ya da işkence’ yoluyla uğraşılmaması gerektiğini söyledi.
Öte yandan Buhayra bölgesinde, ABD Büyükelçiliği’nin yakınlarında gerçekleşen intihar eylemi hakkındaki son güvenlik soruşturmaları, saldırının faillerinden birinin bir sokak satıcısı olan Selim ez-Zuneydi olduğunu ortaya koydu. Zuneydi, saldırı öncesinde de güvenlik birimleri tarafından takip edilirken, ülkenin batısındaki el-Kram bölgesinde bir güvenlik devriyesi tarafından durdurulmuş ve uyuşturucu kullanıp kullanmadığının tespit edilmesi amacıyla kendisinden tükürük örneği alınmıştı. Yaklaşık bir yıl önce camilerdeki sükuneti bozduğu gerekçesiyle gözaltına alınarak, 15 gün boyunca cezaevinde kalmıştı. Daha sonra ise 300 Tunus dinarı (yaklaşık 100 dolar) karşılığında kefaletle serbest bırakılmıştı. Söz konusu terör unsurunun, kamuya açık bir yolda satış yapması dolayısıyla güvenlik güçleri ile zaman zaman anlaşmazlıklar yaşadığı belirtildi. Güvenlik kaynakları, yaklaşık 4 gün önce de aynı nedenlerden dolayı güvenlik güçleri ile sorunlar yaşadığını ve kullandığı aracın arandığını belirtti. Edinilen bilgilere göre araçta, kodlanmış isimler içeren el yazısı bir belge bulundu. Belge, söz konusu saldırının iki hafta öncesinden planlandığını da doğruluyor.



Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İbrahim Hamidi

ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye Büyükelçisi ve Suriye- Lübnan Özel Temsilcisi Tom Barrack, her açıklaması veya tweeti ile tartışma yaratıyor. Sözleri, Ortadoğu'ya yabancı bir Amerikan sözlüğünden geliyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Sykes-Picot Anlaşması ile çizilen sınırları ve Batı'nın “(Ortadoğu'da) haritalar dayatmasını ve sınırları kurşun kalemle çizmesini” sert bir şekilde eleştirdi.

Tom Barrack, “Batı’nın müdahale dönemi sonsuza dek sona erdi. Gelecek, bölgenin kendi üreteceği çözümlerindir” dedi. Ayrıca, “giriştiğimiz beş savaşın” başarısızlıklarının ardından gelen “rejim değişikliği” ve “ulus inşası” politikalarını da tenkit etti.

Barrack, Suriye Emeviliğine ve Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya olan hayranlığını dile getirerek, onu bağımsızlık için 12 yıl mücadele eden ABD'nin kurucu başkanı George Washington'a benzetti. Ayrıca, ABD'nin terörle mücadeledeki müttefiki olan Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) hedef aldı. Lübnanlıları, hemen harekete geçmezlerse “varoluşsal bir tehdit” ile karşı karşıya kalacakları, Bilad-ı Şam haritasına geri dönme kaderini yaşayacakları konusunda uyardı. Ayrıca, Lübnan’ın “Büyük Suriye” haritasına dahil olduğuna dolaylı olarak işaret etti.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Barrack, her açıklamanın ardından ilk açıklamasını düzelten bir açıklama yayınlıyor. Ancak, Trump'ın Temsilcisi’nin Ortadoğu'daki kilit ülkeler hakkındaki bu açıklamalarının önemini küçümsemek hata olur. Bunu vurgulamak için de açıklamalarına eşlik eden gelişmelere ve açıklamalara dikkat çekmek gerekiyor.

Öncelikle, Başkan Trump, 13 Mayıs'ta Riyad'da yaptığı “Başkan Trump'ın Ortadoğu'da Müreffeh Bir Gelecek Vizyonu” başlıklı açılış konuşmasında Ortadoğu vizyonunu bizzat ortaya koydu. “Devlet inşacıları diye adlandırılanlar, inşa ettiklerinden çok daha fazla devleti yok ettiler” dedi. Ardından “Amerikalılar Irak ve Afganistan'da trilyonlarca dolar harcadılar, ancak hiçbir işe yaramadı. ABD, bu iki ülkeden geri çekildi ve başarısız oldu çünkü Amerikalı ‘müdahaleciler’ anlamadıkları toplumlara müdahale ettiler ve nasıl yaşanacağına dair dersler verdiler” diye ekledi.

Öte yandan, bölgenin ve liderlerinin ürettiği çözümleri övdü ve “modern Ortadoğu'nun doğuşunun bölge halklarının kendi elleriyle gerçekleştiğini” ve bunun “büyük bir dönüşüme” yol açtığını söyledi. Trump, “geçmişi” olan Suriye Cumhurbaşkanı Şara'ya da övgüler yağdırdı ve ardından “Suriye'ye bir şans” vermek için ona ve Heyet Tahrir eş-Şam'a yönelik yaptırımları kaldırdı.

Trump'ın Türkiye Büyükelçisi Barrack'ı Suriye ve Lübnan Özel Temsilcisi olarak ataması, Ankara'nın bir zamanlar Amerika'nın "Arabistanlı Lawrence'ı" olarak adlandırdığı Brett McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe

İkincisi, Trump'ın İran, Gazze ve Ukrayna Özel Temsilcisi Steve Witkoff gibi Barrack da Dışişleri Bakanlığı bürokrasisinden ve Amerikan kurumlarından çok uzak ve Başkan Trump ile doğrudan dostluğu olan bir iş adamı. Ortadoğu'daki önemli meselelerdeki rolü artarken, Dışişleri Bakanlığı'nda müzakere ve diplomasi deneyimine sahip üst düzey yetkililerin atamaları ya ertelendi (örneğin, Dışişleri Bakan Yardımcısının yardımcısı olarak göreve başlaması planlanan Joel Rayburn) ya da Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından uygulanan “kapsamlı reform planı” kapsamında Dışişleri Bakanlığı'ndan uzaklaştırıldılar.

Üçüncüsü, Barrack'ın nerede ikamet ettiğinin büyük bir önemi var, çünkü kendisi Trump'ın Türkiye Büyükelçisi. Ankara, eski Beyaz Saray Ortadoğu yetkilisi Brett McGurk ile ciddi bir sorun yaşıyordu. McGurk'ü Amerika’nın “Arabistanlı Lawrence’ı” olarak adlandırıyordu. Bununla, McGurk'ün, geçen yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap isyanını destekleyen İngiliz Arabistanlı Lawrence’a benzer şekilde, Doğu Suriye'de kendisine karşı bir Kürt oluşumu kurarak Ortadoğu haritasını yeniden çizmek istediğini kastediyordu.

Dolayısıyla, Trump'ın Türkiye'ye elçi olarak Barrack'ı ataması, McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe anlamına geliyor. Barrack'ın Suriye, Kürtler, Lübnan, haritalar ve Sykes-Picot Anlaşması hakkındaki açıklamalarında da bu açıkça görülüyor. Barrack'ın sözlerinin önemini pekiştiren, Trump'ın bizzat kendisinin Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “dostu” olduğunu defalarca açıkça söylemiş olması. Hatta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu, Erdoğan ile askeri çatışma yerine Suriye konusunda bir anlaşmaya varmaya da teşvik etmişti.

Dördüncüsü, ABD'nin son on yıllarda Ortadoğu'daki politikaları, işlevsel olarak muhatap olduğu her rejimin hassasiyetlerini ve değerlendirmelerini dikkate alan birçok örtük, dile getirilmemiş mutabakat içeriyordu. Örneğin, Suriye güçlerinin 1976'da Amerikan onayıyla Lübnan'a girdiği tartışmasızdır. Hafız Esed, Çöl Fırtınası Harekâtı'na katılımı ve İsrail ile müzakereler karşılığında ABD’den yeşil ışık aldıktan sonra, 1990'da Mişel Avn isyanını bastırdı. Aynı durum, Filistin Kurtuluş Örgütü ve lideri Yaser Arafat'ın 1982'de Lübnan'dan sınır dışı edilmesi için de geçerliydi.

Bu mutabakatların sırları çekmecelerde ve söylemsel değerlendirmelerde saklı kaldı. Daha sonra al-Majalla’da, Suriye'nin 2005'te ordusunun çekilmesiyle vesayet döneminin sona ermesinden önce Lübnan'daki birçok eyleminin Amerikan onayıyla desteklendiğine dair bir dizi gizli Suriye belgesi yayınlayacağız.

Barrack'ın sözleri, Lübnan, Suriye ve Sykes-Picot Anlaşması doğmadan önce Osmanlı, Bilad-ı Şam ve Büyük Suriye’nin eyaletlerinden biri olan Zahle’den göç etmeden önce atalarının anlattığı hikâyelere duyulan bir özlem değil. Trump'ın ikinci döneminde söylenmiş olmaları, onlara daha fazla ağırlık kazandırıyor. Bunlar en azından boş veya tesadüfü sözler değil, aksine Beyaz Saray koridorlarındaki ciddi düşünceleri yansıtıyor. Çoğu, üst düzey liderler arasında kapalı kapılar ardında da söylenmiş olabilir. Ancak, gerçekleşmesi dengelere bağlı ve başarılı olması başka bir konu, çünkü birçok Amerikan macerası amaçlanandan farklı bir şekilde sona erdi. Trump yönetiminin hızlı sonuç almak istemesi ve görüşlerini desteklemek için uzun süreli bir askeri müdahaleye yanaşmaması, Barrack'ın tweetlerini tehlikeli ve rahatsız edici kılıyor ve etkileri sosyal medya platformlarının ötesine uzanıyor.