عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayir halk hareketi haftada iki kez gösteri yapabilecek

Cezayir’de hükümet karşıtı bir yürüyüş sırasında bayrak tutan eylemciler (Reuters)
Cezayir’de hükümet karşıtı bir yürüyüş sırasında bayrak tutan eylemciler (Reuters)
    İstanbul/Şarku’l Avsat
TT
TT

Cezayir halk hareketi haftada iki kez gösteri yapabilecek

Cezayir’de hükümet karşıtı bir yürüyüş sırasında bayrak tutan eylemciler (Reuters)
Cezayir’de hükümet karşıtı bir yürüyüş sırasında bayrak tutan eylemciler (Reuters)

Atıf Katadre
Cezayir resmi makamları, halk hareketinin ‘cuma ve salı (öğrenci yürüyüşü) yürüyüşlerinin yanı sıra cumartesi günlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi’ çabalarını eleştirdi. Cezayir yargısı ise geçen cumartesi günkü yürüyüşlere katılan aktivistleri ‘izinsiz şekilde toplanmakla’ suçladı.
Bu çerçevede ‘gösteri düzenlemeyle’ suçlanan Samir Belarbi, serbest bırakılmasından birkaç gün sonra yeniden geçici olarak hapishaneye geri döndü.
Yaklaşık üç haftadır halk hareketi aktivistleri, hareketin sonuçlarını ve otoritenin ‘eylemcilerin taleplerine verdiği’ yanıtları üzerinde yoğunlaşan iç tartışmaların ardından cumartesi günleri yeni yürüyüşler düzenlemeye çalışıyor. Cezayir halkı, yaklaşık 55 haftadır her cuma ve salı günü gösteri düzenliyor. Halk hareketi, öğrencilerin her salı günü yürüyüş düzenlemesi öncesinde kendiliğinden patlak vermişti.

Halk hareketinin ve polisin tırmanışı
Halk hareketine katılan aktivistler, dernekler ve hatta avukatlar, geçen cumartesi günü polisin eylemcilere karşı yaklaşımlarını eleştirirken, söz konusu faaliyetleri ‘şiddet’ olarak nitelendirdi. Polisin faaliyetleri, gazeteci Halid Dararni ve aktivistler Samir Belarbi ile Süleyman Hamitoş’un gözaltına alınmasıyla sonuçlanmıştı.
Cumartesi yürüyüşünde gözaltına alınan üç kişi de dahil olmak üzere yürüyüşlerde tutuklanan çok sayıda aktivisti savunmakla görevli Avukat Abdulgani Badi, “Sokaklardaki yürüyüşü görüntüleyen bir gazetecinin nasıl gözaltına alındığını anlayamıyorum. Adli soruşturmanın mahiyetinin anlamı nedir, soruyorum. Korktuğum şeylere gelince, onları gözaltına almak için herhangi bir yol aranmasından endişe ediyorum. Bir güvenlik sapmasının varlığı, oldukça tehlikeli bir durum. Koşullar, Samir Belarbi’nin yürüyüşün bir parçası olduğunu, gazeteci Halid Dararni’nin yürüyüşe sarıldığını ve Süleyman Hamitoş’un da yürüyüş kitlesinin bir parçası olduğunu söylüyor” ifadelerini kullandı.
Yargı, geçen salı günü Dararni hakkında yargı kontrolü altında serbest bırakma kararı aldı. Belarbi ve Hamtoş, ‘ordunun moralini zayıflatma’ suçlamasıyla geçen Şubat ayı başlarında geçici olarak gözaltına alınmıştı. Yargı ayrıca, 10 Mart’ta aktivist Kerim Tabu hakkındaki 1 yıllık hapis cezası kararını kınadı. Bu durum, Tabu’nun 26 Mart’ta serbest bırakılması anlamına geliyor.

Emniyet Müdürlüğü yalan söylüyor
Sosyal medya organları üzerinden bir ‘kınama’ dalgası ortaya koyulurken, Cezayir Emniyet Müdürlüğü de resmi bir bildiri yayınlayarak, ‘eylemcilere karşı güç kullanıldığını’ yalanladı. Bildiride, güvenlik güçlerinin, başkent sokaklarında izinsiz yürüyüşlere tanık olduğu belirtilirken, bu yürüyüşlerin trafik hareketliliğini engellediği ve bazı dükkanların kapatılmasına neden olduğu ifade edildi. Bildiride ayrıca, bu koşulların, polisi, yürürlükte olan yasa ve yönetmeliklere uygun şekilde müdahale etmeye ittiği aktarıldı.
Bildiride, “Yürüyüşe katılan bazı aktivistler gözaltına alındı ve aynı gün soruşturulup serbest bırakıldılar. Bazı aktivistler ise koşulları değerlendirmek üzere yetkili adli makamlara sevk edilecektir” ifadelerine yer verildi. Emniyet Müdürlüğü ayrıca, anayasal yükümlülüklerini yerine getirdiklerini vurgularken, “İnsanları ve mülkiyetlerini korumak, kamu huzurunu, vatandaşların refahını ve ülkenin güvenliğini sağlamak için çalışmaya devam edilecektir” dedi.

Tırmanışa karşı güvenlik vetosu
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre Cezayir resmi organları, halk hareketinin ‘haftalık üç gün yürüyüşle’ tırmanışı artırma çağrılarına ilişkin ‘rahatsızlığını’ gizlemedi. İçişleri Bakanı Kemal Belcud, geçen salı günü polis birimlerinin ziyareti sonrasında Biskra vilayetinde (başkentin 400 km güneydoğusunda) duyduğu rahatsızlığı açıkça dile getirdi. Belcud ayrıca, yürüyüşlere eşlik eden güvenlik faaliyetlerinin, halk hareketine yeni bir günün eklenmesine izin vermeyeceğine dikkati çekti.
Kemal Belcud, “Abdulmecid Tebbun’un ülkenin cumhurbaşkanı olarak seçilmesi sonrasında, halk hareketinin taleplerinin fiili olarak uygulanması taahhüt edildi. Yakında, bu taleplere yanıt olarak anayasa yeniden gözden geçirilecek. Ancak bazı unsurlar, hareketin ulaştığı durumu yok etmek için çaba sarf etmeye başladı. Öyle ki salı ve cuma günleri dışarı çıkılırken, bugün ise diğer günlerde yürüyüş düzenlemekten bahsediliyor. Tüm bunlar ne için? Bu insanlar ülkeyi yok etmeyi ve geçmiş yıllardaki sorunları yeniden ortaya koymayı istiyor” değerlendirmesinde bulundu.
İçişleri Bakanının sözleri, güvenlik yetkililerinin gösterileri cuma ve salı günleriyle sınırlandıracağı ve bu günler dışında gösteri düzenlenmesini yasaklayacağı anlamına geliyor.
Cezayir, başkentte yürüyüş düzenleme yasağını 20 yıldır kaldırmıyordu. Ancak halk hareketi cuma günleri yürüyüş düzenleyerek, bu yasağı kırdı.

İsrail, İki Arap ve Batı ülkesi
İçişleri Bakanı Kemal Belcud, bahsettiği ‘kişilerin’, İsrail, bir Avrupa ve Arap ülkesi gibi bazı yabancı ülkeler tarafından desteklendiğini belirtti. Cezayir halkının uyanık olması gerektiğini vurgulayan Belcud, “Polis, koşulları profesyonel şekilde takip ediyor. Çeşitli güvenlik davranışlarıyla suçlanan bu unsurlar, Cezayir’i daha büyük sorunlara sokmak için bir şeyler yapmak istiyorlar” ifadelerini kullandı.
Cezayirli gazeteci Muhammed Sidmo, Abdulaziz Cerad (başbakan) ve Kemal Belcud’un halk hareketine ilişkin ifadelerinin ‘masum olmadığını’ belirtti. Bu ifadelerin, her cuma ve salı günü hala güçsüz şekilde ısrar eden sokakları kutuplaştırmak için umutsuz bir girişim çerçevesinde, şekli bir sakinliği sona erdirme kararının meyvesi olduğunu ifade etti.
Anayasa hukuku profesörü Rıda Dağbar, gösteri hakkı hususunda açıklama yaparken, “Yasa metni veya 2001 yılı yürütme kararnamesi dikkate alınmıyor. Çünkü barışçıl gösteri düzenleme özgürlüğünü garanti eden ve vatandaşların, bunu şeklini belirleyen yasa çerçevesinde uygulamasını içeren 49’uncu maddedeki anayasal hükmü açıkça ihlal ediyorlar” dedi. Dağbar, “Nihayetinde ortaya koyulan uygulamalar, ulusal çıkarlara hizmet edemez. Bazıları, halk hareketinin güvenlik yöntemlerini ‘kutsal’ olarak nitelendiriyor” dedi.

 

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
TT
TT

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, hareketin İsrail ile varılan ateşkes anlaşması kapsamında silah cephaneliğinin "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Yetkili, böylece ABD arabuluculuğundaki anlaşmanın en karmaşık konularından birini çözmek için olası bir formül önerdiğini söyledi.

Hareketin siyasi büro (karar alma organı) üyesi Basem Naim'in açıklamaları, tarafların anlaşmanın ikinci ve daha karmaşık aşamasına geçmeye hazırlandığı bir zamanda geldi.

Naim, hareket liderlerinin çoğunun bulunduğu Katar'ın Doha kentinde Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "Daha fazla gerilimi veya daha fazla çatışma veya patlamayı önlemek için kapsamlı bir yaklaşım benimsemeye açığız" ifadelerini kullandı.

Naim, Hamas'ın "direnme hakkını" koruduğunu, ancak hareketin Filistin devleti kurma sürecinin bir parçası olarak silah bırakmaya hazır olduğunu ifade etti. Naim, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntı vermese de müzakerelere olanak sağlamak için beş ila on yıllık uzun vadeli bir ateşkes önerdi.

Naim, "bu sürenin ciddi ve kapsamlı bir şekilde kullanılması gerektiğini" vurgulayarak, Hamas'ın silahlarıyla ilgili mevcut seçeneklere "çok açık" olduğunu belirtti. Naim, "Filistin'in ateşkes veya müzakere süresince silahların hiçbir şekilde kullanılmayacağına dair garanti vermesiyle, silahların dondurulması, depolanması veya imha edilmesi hakkında konuşabiliriz" ifadesini kullandı.

Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın ekim ayında sunduğu ve "garantör devletler" olarak hareket eden uluslararası tarafların da katılımıyla hazırlanan 20 maddelik bir plana dayanıyor. Naim, "planın çok fazla açıklığa kavuşturulması gerektiğini" belirtti.

Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması şu anda en acil endişeler arasında.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre en önemli konulardan biri, bu gücün Hamas'ı silahsızlandırmaktan sorumlu olup olmayacağı.

Naim, bunun Hamas için kabul edilemez olduğunu ve hareketin, söz konusu gücün anlaşmanın uygulanmasını izlemesini beklediğini vurguladı. Naim, "Ateşkes anlaşmasını izlemek, ihlalleri bildirmek ve olası bir gerilimi önlemek için sınıra yakın bir BM gücünün bulunmasını memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. "Ancak, bu güçlere Filistin topraklarında silahsızlanma veya bu tür eylemlerde bulunma yetkisi verilmesini kabul etmiyoruz" diye ekledi.

Naim, ilerlemenin bir işareti olarak, Hamas ve rakibi Filistin Yönetimi'nin, Gazze'deki günlük işleri yönetecek yeni teknokrat komiteyi kurma konusunda ilerleme kaydettiğini açıkladı.

Yönetim ve Hamas'ın, Batı Şeria'da ikamet eden ancak aslen Gazzeli olan Filistin hükümetinden bir bakanın komiteye başkanlık etmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.

ARAP DÜNYASI

Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
TT
TT

Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin yakın olduğunu öngörmesine rağmen, bunu Hamas'ın iktidarının sona ermesine bağladı.

Netanyahu, dün İsrail'de Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile düzenlediği basın toplantısında, "Kimse Trump'ın rehineleri serbest bırakması için Hamas'a baskı yapmasını beklemiyordu ama başardık. Şimdi ikinci aşama, Hamas'ı ve Gazze'yi silahsızlandırmak" ifadelerini kullandı.

Merz'in İsrail ziyareti, Netanyahu'nun Gazze Savaşı'nın ardından yaşadığı göreceli Avrupa izolasyonuna son verdi. Merz, Tel Aviv'in yanında durmanın "Almanya politikasının ayrılmaz ve temel bir parçası olduğunu ve öyle kalacağını" belirtti, ancak Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze'de işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle çıkardığı tutuklama emrine atıfta bulunarak, Netanyahu'ya Berlin'i ziyaret daveti göndermeyi reddetti.

ARAP DÜNYASI

Akıllı görünme cumhuriyeti: Lübnanlılara şok edici gerçekleri kim açıkça söyleyecek?

Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
TT
TT

Akıllı görünme cumhuriyeti: Lübnanlılara şok edici gerçekleri kim açıkça söyleyecek?

Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)
Yönetim oyununda, siyasi sınıf gizlenme, manipülasyon ve siyasi suikast gibi iç savaş taktiklerini sürdürmüştür (AFP)

Tony Bouloss

Lübnan, ekranlarımızda gördüğümüz bakanlar, başkanlar ve milletvekilleri tarafından yönetilmiyor. Lübnan, Taif Anlaşması'ndan bu yana ülkeyi kontrol eden, ekonomik, ailevi ve feodal çıkarlara sahip, köklü ve iç içe geçmiş bir siyasi sınıftan oluşan derin bir devlet tarafından yönetiliyor. Bu sınıf dün savaştı ve bugün de yönetim oyununu oynuyor, ne var ki gizlenme, manipülasyon, belirsizlik ve siyasi suikast, başarılı oldukları için değil, içeriden reform edilmesi imkânsız bir sistem kurdukları için iktidardan hiç ayrılmamış partiler gibi savaş taktiklerini devletin merkezinde tutmayı sürdürdü. Bahsi geçen sistem de krizlerden beslenen ve meşruiyetini kaostan alan bir sistem.

Karşımızda bir “akıllı görünme” cumhuriyeti var ve bu hesaplı belirsizlikler, sistematik yalanlar, çok yüzlü oyunlar ve yönetim politikası olarak zaman kazanma cumhuriyetidir.

Bu cumhuriyette, kimse çıkıp Lübnan halkına açıkça bir şey söylemiyor. Her dosya, her müzakere ve her anlaşma iki yüzle yönetiliyor; halka güven verici bir yüz ve muğlak bir diplomatik yüz. Üçüncü bir yüz ise, kirli anlaşmaların yapıldığı kapalı kapılar ardında ortaya çıkıyor.

Yetkililer halkın önünde egemenlikten bahsederken, diplomatlara farklı bir anlatı sunuyorlar. Uluslararası kurumlara asla tutmayacakları sözler veriyorlar ve kapalı kapılar ardında siyasi güçler karşılıklı yalanlar söyleyip, gizli anlaşmalar yapıyorlar. Siyasi yalancılık Lübnan'da bir anormallik değil; yönetim sisteminin özü. Bu sistem, istikrarının gerçeğe değil aldatmacaya; tek bir net karara değil, çelişkili yorumlara dayandığını onlarca yıl önce keşfetti.

Her şey ikiyüzlülük üzerine kurulu olduğu için Lübnan'da gerçek bir çözüm yok, hiçbir krizden kesin bir çıkış yolu yok; çünkü gerçeğin itirafı, iktidar yapısı için doğrudan bir tehdit oluşturuyor. Bu sınıf, açık diyalogla değil, karşılıklı yalanlarla yönetiyor. Net kararlar değil, belirsizlikle yönetiyor. Bu nedenle her dosya hiçbir şeyle sonuçlanmıyor.

Yüzü olmayan bir devlet

Kağıt üzerinde, Lübnan devleti, güçler ayrılığı, denetim kurumları ve net anayasasıyla ideal bir devlet. Ancak bu kağıdın ardında, gerçek karar alma süreçlerinin dizginlerini elinde tutan bir gölge güç yatıyor. 40 yılı aşkın süredir her hükümette yer alan güçler, Lübnan'dan geçen her gücün elinde birer araç olarak hareket etmeyi başardı. Bunlar önce Filistin Kurtuluş Örgütü’nün müttefikiydiler, sonra Suriye vesayetinin başlıca ortağı oldular, bugün de Hizbullah tarafından kurulan İran nüfuz ağının bir parçası konumundalar.

Bu güçler, özlerini veya araçlarını değiştirmeden, söylemlerini ve dillerini siyasi ihtiyaçlarına göre değiştiriyorlar. Lübnan çıkmazının özü, yüzleşmenin ve faillerin isimlerinin açıklanmasının engellemesidir. Gerçeğe yaklaştığınız her an, komiteler, medyatik tiyatrolar ve çelişkili yorumlar ile sabote ediliyor.

Bu sınıf, yalnızca bir partiler topluluğu değil, çelişkiler ile kendisini gizleyen bir sistem. Gündüzleri reform bayrağını taşıyor, geceleri ise fiili güçlerle veya yabancı taraflarla anlaşmalar yapıyor. Halka bir şey söylerken, diplomatlara tam aksini söylüyor. Bu davranış kendiliğinden ortaya çıkan bir davranış değil, aksine etkili bir yönetim aracı.

İkiyüzlülük belirsizlik üretiyor ve belirsizlik de otoriteyi koruyor. Böylece “siyasi yalan”, yalnızca söylemde bir sapma değil, kimseyi hiçbir şeye mecbur bırakmadığı ve hesap sormaya kapıyı kapattığı için denklem içinde dengeyi koruyan stratejik bir yapı haline geliyor.

Bu bağlamda, yönetici sınıf metinleri siyasi olarak yorumlamada ustalaştı. Onun için anayasa bir referans noktası değil, yorumlama malzemesidir. 1559'dan 1701 ve 1680'e kadar BM kararları, metinlerine göre değil, siyasi heveslere göre yorumlanır. Taif Anlaşması bile herkes tarafından istediği gibi yorumlandığından, “egemenlik” esnek bir terim, “silahsızlandırma” ertelenebilir bir hedef ve “geçiş aşaması” kalıcı bir aşama haline gelir. Böylece metinler hukuki ilkelere değil, siyasi araçlara dönüşür.

Lübnan'da çözüm tek bir yüzün olmasını gerektiriyor. Ancak yönetimin on yüzü var. Her yüzün bir anlatısı ve her anlatının bir dinleyicisi bulunuyor. Yetkililer, savaştan ziyade, gerçeklerin kendisinden korkarlar, çünkü gerçek belirleyicidir ve kararlılık belirsizliği ortadan kaldırır. Oysa Lübnan'da belirsizlik bir kusur değil, sistemi korumayı, hesap sormayı engellemeyi ve meseleleri çözümsüz bırakmayı amaçlayan kasıtlı bir siyasi stratejidir.

Gerçeksiz bir patlama

 Beyrut Limanı’ndaki patlama sadece bir felaket değildi; sistemin özü için bir sınavdı. Normal bir ülkede, bu büyüklükte bir patlamanın ardından mahkemeler toplanır ve hükümet istifa ederdi. Lübnan'da medya aktif, ancak gerçek gizli kalıyor.

Binlerce belge, yüzlerce celp, değiştirilen yargıçlar, engellenen soruşturmalar ve tek bir sonuç; hiçbir şey. Çünkü gerçek ortaya çıkarsa, sistem sarsılır. Bu nedenle dava gri bir alanda tutulmaya devam ediliyor; ne resmen kapatılıyor ne de resmen tamamlanıyor. İnsanlar yorulana ve gerçek kaybolana kadar askıda bırakılıyor.

Burada sistemin en belirgin özelliklerinden birini görüyoruz, o da cezadan kurtulma kültürü. Lübnan'da siyasi suikastlar medyatik bir hadiseye dönüşüyor ve ardından hukuken unutuluyor. Refik Hariri suikastından Lokman Selim, Joe Bejjani ve diğer suikastlara, herkes içten içe kimin bundan çıkar sağladığını bilse bile, katil her zaman meçhul.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre bankacılık krizi yalnızca finansal bir olay değil, tamamen politik bir olay. Ortadan kaybolan para boşa gitmedi; bizzat yönetimdeki ağların cebine girdi. Siyasi liderlere, seçim finansmanına, finansal mühendislik planlarına, kaçakçılık ağlarına, partizan çıkarlara ve yabancı kuruluşlarla yapılan anlaşmalara gitti. Bu nedenle, gerçek bir yargılamaya şahit olmamız imkânsız, çünkü bu bir tür kolektif siyasi intihar olurdu.

Böylece, bir kaos ekonomisi yerleşti. Rejim, gerçek bir finansal düzenlemeden vazgeçerek kaçakçılığın tamamen entegre bir ulusal ağ haline gelmesine, bankacılık sisteminin dışında bir nakit ekonomisinin gelişmesine, gerçek sahipleri bilinmeyen paravan şirketlerin türemesine, nakitin günlük hayatın fiili para birimi haline gelmesine izin verdi. Hiçbir kural, hiçbir yasa, hiçbir şeffaflık yok; sadece çöküşten nasıl kâr elde edeceğini bilenlerin çıkarlarına hizmet eden üretken bir kaos var.

Burada iki yüzlülük son derece etkili bir şekilde işliyor:

Yetkililer halkın önünde “mevduatların geri alınmasından” bahsediyorlar.

Diplomatların önünde “gerçekçi çözümlerden” bahsediyorlar.

Ancak kapalı kapılar ardında kayıplar paylaşılıyor ve asıl yararlananlar korunuyor.

İşte siyasi yalanın anlamı budur; biri halka özel, biri uluslararası topluma özel, üçüncüsü ise arka planda gizlice yürütülen anlaşmalara özel bir söylem.

Açıklaması olmayan bir anlaşma

İsrail ile yapılan ateşkes anlaşmasında bile aynı senaryo tekrarlanıyor; yetkililer bir şey duyuruyor, başka bir şey uyguluyor ve üçüncü bir şeyi gizliyor. Hizbullah taahhütlerinin sadece Litani Nehri'nin güneyini kapsadığını iddia ederken, devlet kontrolü dışında hiçbir silahın olmayacağını söylüyor. Ordu, mevzilerin yüzde 90'ının, sonra yüzde 80'inin, sonra da yüzde 85'inin dağıtıldığından bahsediyor; sanki rakamlar bir şans oyunuymuş gibi.

Kimse çıkıp açıklamıyor çünkü açıklama kararlı bir duruş gerektiriyor ve kararlı bir duruş da sorumluluk almak anlamına geliyor ve Lübnan'da sorumluluk büyük bir siyasi suç.

Burada sistemin bir başka yönü ortaya çıkıyor; otoritenin manipülatif dili. “Mekanizma”, “yol haritası”, “teknik açıklama”, “ortak komite” ve “istisnai durumlar” gibi terimler herhangi bir özden yoksun, içi boş terimler. Tek bir şeyi, yani karar almamayı maskeleyen güzel sözler. Hayır demek yerine, “bir mekanizmaya ihtiyacımız var” diyorlar. Evet demek yerine, “teknik bir açıklama bekliyoruz” diyorlar. Bu, boşluğu güzelleştirmek için kullanılan bir dil.

Lübnan'daki sistem çöküşe rağmen yönetmiyor; çöküş aracılığıyla yönetiyor. Her çöküş yeni sadakatler doğuruyor ve halkın gerçeği talep etme gücünü zayıflatıyor. Elektrik sektörünün çöküşü jeneratörler için aracılar, liranın çöküşü karaborsalar ve yargının çöküşü de güçlünün iktidarını doğuruyor. Lübnan'da çöküş bir hata veya başarısızlık değil, bir yönetim aracı.

Lübnan, belirsizliği yönetim doktrini, yalanı hayatta kalma aracı ve ikiyüzlülüğü resmi dil haline getirmiş bir siyasi sistem altında yaşıyor. Hiçbir kriz çözülmüyor, sadece yönetiliyor. Hiçbir gerçek konuşulmuyor, sadece gizleniyor. Hiçbir sorumluluk üstlenilmiyor, sadece erteleniyor.

Lübnan'ın normal bir devlet olmasını engelleyen şey çözümlerin yokluğu değil, belirsizliğe karşı netliği seçme iradesinin yokluğudur. Siyasi sınıf iki yüzlülük sanatında usta olduğu sürece, her konu yeni bir krize, her kriz de geleceği inşa etmek yerine zaman kazanma fırsatına dönüşecektir.

Yetkililer gerçekle tek bir yüzle yüzleşip halka açıkça “neler olduğunu”, “kimin yaptığını” ve “nasıl düzelteceğimizi” söyleyene kadar Lübnan yeniden ayağa kalkamayacak. O zamana kadar, Lübnanlılara karşı dürüst olmayı reddeden bu “akıllı görünme” cumhuriyeti, krizleri çözmek yerine yönetmeye, çatışmayı önlemek yerine ertelemeye ve devlet kurmak yerine kaosa yatırım yapmaya devam edecektir.