Bahreyn ve Umman'dan Mısır'a Nahda desteği

Etiyopya’daki Nahda Barajı projesinden bir kare (Reuters)
Etiyopya’daki Nahda Barajı projesinden bir kare (Reuters)
TT

Bahreyn ve Umman'dan Mısır'a Nahda desteği

Etiyopya’daki Nahda Barajı projesinden bir kare (Reuters)
Etiyopya’daki Nahda Barajı projesinden bir kare (Reuters)

Bahreyn ve Umman, Nahda Barajı konusunda Etiyopya karşısında Mısır’a destek çıktı.
Mısır, Etiyopya ile arasındaki Nahda Barajı çatışması hakkında Bahreyn Krallığı ve Umman Sultanlığının desteğini aldı. Öncesinde ise Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, yedi ülkeyi içeren gezisinde, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin bu konudaki son gelişmelerle ilgili bir mektubunu sundu.
Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre Bakan Şukri’yi kabul eden Bahreyn Kralı Hamad bin İsa Âl Halife, Mısır’ın “halkının hayat damarı olan” Nil suları üzerindeki haklarına ilişkin meşru taleplerine sağlama konusunda ülkesinin Mısır ile dayanışma içerisinde olduğunu ifade etti. Halife, Mısır'ın güvenliğinin Arap ülkelerinin ortak ulusal güvenliğini sağlamada önemli bir temel teşkil ettiğinin altını çizdi.
Bahreyn Krallığı ve Mısır Arap Cumhuriyeti arasındaki, her düzeyde sağlam işbirliğine uzanan güçlü bağ ile gurur duyduğunu belirten Hamad bin İsa, çeşitli konularda yürütülen işbirliği ve koordinasyonun hem bu iki ülkenin hem de halklarının yüksek menfaatlerine hizmet ettiğini vurguladı.
Bahreyn Kralı, Mısır'ın Arap dünyasının ortak ulusal güvenliğini ve çıkarlarını korumadaki, Arap kardeşlerin saflarını birleştirmedeki, bölgedeki barış, güvenlik ve istikrarın temellerini güçlendirmedeki öncü ve tarihsel rolünün oldukça değerli olduğuna değindi. Aynı zamanda Krallığın ABD'nin Nahda Barajı konusunda Mısır, Sudan ve Etiyopya arasında anlaşmaya varılması için gösterdiği çabalara destek verdiğini açıkladı.  
Bu ziyaret öncesinde Samih Şukri, Nahda Barajı müzakerelerinin gidişatındaki son gelişmelerle ilgili Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin mektubunu Umman Sultanı Heysem bin Tarık Al Said’e sundu. Mısır Dışişleri Bakanlığı resmi sözcüsü Ahmed Hafız; Şukri’nin en kısa zamanda Mısır’ı ziyaret etmesi için Umman Sultanı'na bir davet mektubu verdiğini açıkladı.
Şukri, aynı zamanda, Umman Sultanlığı’nın Arap Birliği Konseyi bakanlık toplantısına başkanlık ettiği sırada Nahda Barajı konusundaki tutumu için Mısır’ın teşekkürlerini sundu.
Hafız’ın açıklamalarına göre, Umman Sultanı, iki ülke ve halkları arasındaki tarihi kardeşlik ilişkisi çerçevesinde Umman’ın Mısır'a destek verdiğini vurguladı. Mısır’ın bölgenin stratejinin derinliği olduğunu belirten Sultan Said, Nahda Barajı konusunda ülkesinin Mısır’ın yanında olduğunu ifade etti.
Şükri, ülkesinin Nahda Barajı konusunda Etiyopya karşısında destek elde etmek için Ürdün, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni de içeren bir gezi gerçekleştirdi.
Nahda Barajı hakkında Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında, ABD ve Dünya Bankası'nın himayesinde yaklaşık dört aydır süren müzakereler meyve veremedi. Zirâ Etiyopya, 2011’de Addis Ababa tarafından başlatılan barajın doldurulması ve işletilmesi hakkında nihai bir anlaşma imzalamaya varmak için Şubat sonunda düzenlenen Washington toplantısından geri kaldı.
Kahire ise Addis Ababa’nın yokluğunun müzakerelerin seyrini kasıtlı olarak engelleme özelliği taşıdığını öne sürdü. Nitekim müzakerelere katılan üç ülke arasında, adil ve dengeli olarak tanımlayarak Washington taslak anlaşmasını destek veren sadece Mısır'dı.
Mısır, Arap Dışişleri Bakanları Konseyi'nin kararıyla, geçen hafta Mısır'ın Nil sularındaki tarihi haklarına dokunulmasını ve çıkarlarına zarar verilmesini reddetme konusunda Arap Birliği üyesi devletlerin desteği almıştı.
Etiyopya, yıllardır mustarip olduğu elektrik üretimi için su kaynaklarını geliştirme ve kullanma hakkını savunurken, Mısır, barajın ana su kaynağı olan Nil suyu üzerindeki payına zarar vermesinden korkuyor. Mısır, Nil’den yıllık 55,5 milyar metreküp su alıyor ve bunu ‘tarihsel hakkı’ olarak niteliyor.
Etiyopya Su, Sulama ve Enerji Bakanı Sileshi Bekele ise önümüzdeki geçtiğimiz Temmuz ayında 4,9 milyar metreküp suyun depolanmaya başlayacağını ve elektrik üretim testinin ise Mart 2021'de yapılacağını açıklamıştı.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.