İsrail’deki Arap vekiller hükümet kurması için Gantz’ı destekliyor

Tel Aviv’de bir sokak (AP)
Tel Aviv’de bir sokak (AP)
TT

İsrail’deki Arap vekiller hükümet kurması için Gantz’ı destekliyor

Tel Aviv’de bir sokak (AP)
Tel Aviv’de bir sokak (AP)

İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, yeni hükümeti kuracak ismi belirlemek amacıyla dünkü mesaisini tamamen son meclis seçiminde kazanan partilerin temsilcilerine ayırdı.
İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden Ortak Arap Listesi Bloku’nun milletvekilleri oy birliğiyle Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz’a destek verme kararı aldı.
Ortak Arap Listesi Bloku Başkanı Eymen Avde, “Biz, oldukça zor bir karar aldık. Gantz’a hükümeti kurması için gereken çoğunluğu fazlasıyla sağlayacağız. Şimdi partisindeki krizleri aşması için sıra Gantz’da. Artık Netanyahu ile birlik hükümeti kurmaya ihtiyacı yok” dedi.
Eski Savunma Bakanı Avigdor Liberman’ın liderliğindeki İsrail Evimiz Partisi ile Sol Partiler Birliği’nin de yeşil ışık yakmasıyla birlikte 62 milletvekilinin desteğini alan Gantz mevcut durumda hükümeti kurmak için gereken sayıyı (61) sağladı. Böylece acil birlik hükümeti kurma çağrısı yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun hesapları bozuldu.
Ancak yine de Gantz’ın Ortak Arap Listesi Bloku ile hükümet kurması için ciddi engeller bulunuyor. Zira Gantz’ın liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakı çatısı altındaki birçok milletvekili Araplarla koalisyon yapılmasına karşı duruyor ve böyle bir hükümetin ilk ciddi sınavda düşeceğini savunuyor. Liberman da Mavi-Beyaz İttifakı ile Netanyahu’nun Likud Partisi arasında birlik hükümeti kurulması tercihinden yana. Liberman bu hükümetin şansının daha yüksek olacağını ve acil birlik hükümetinden daha güçlü olacağı görüşünü dile getirdi. Netanyahu ise bu öneriye karşı kendi başkanlığında bir birlik hükümeti kurma çağrısında bulundu. Mevcut tabloya göre hükümeti kurma yetkisinin Gantz’a verilmesi gerekiyor. Bunun gerçekleşmesi halinde Gantz’ın 49 gün içinde hükümeti kurması gerekiyor. Gantz bu süreçte sağcı partiler arasında bir çözülme meydana getirip buradaki milletvekillerini desteğini almak isteyecektir.
Mevcut tablo Ortak Arap Listesi Bloku’nun Gantz üzerinde görüş birliği sağlaması ve Liberman’ın Netanyahu’ya karşı keskin bir tavır almasının ardından oluştu. 3 milletvekiline sahip Arap Balad Partisi ise daha önce Araplarla yan yana poz vermekten kaçındığı için Gantz’a destek verilmesine karşı duruyordu. Balad da son olarak çoğunluğun görüşüne uyarak Gantz’a destek vermeye karar verdiğini bildirdi. Nitekim Balad’ın desteğinden önce Araplar 12 milletvekili sınırında kalıyordu.
Ortak Arap Listesi Bloku Meclis Grup Başkanı Ahmed et-Tıybi, yaptığı açıklamada, “Yeni durum, İsrailli siyasetçilerin gözlerini açmalarını ve Arapların artık karar alma sürecine ortak olmasına alışmalarını gerektiriyor” dedi.
Ortak Arap Listesi Bloku Başkanı Eymen Avde, Likud Partisi öncülüğündeki bir aşırı sağcı hükümet yerine merkez sol hükümeti tercih ettiklerini söyledi.

Avde, Gantz ile birtakım meseleler üzerinde anlaştıklarını belirterek, bunları şöyle sıraladı;
- Arap vatandaşların hakları noktasında tam eşitliği sağlamak için açık ve zamanı belli bir plan geliştirilmesi.
- Mahmud Abbas başkanlığındaki Filistin meşru yönetimiyle barış sürecinin başlatılması.
- Arap toplumu içinde şiddet ve suçla mücadele için ciddi bir plan ortaya konulması.
- Araplara ait ruhsatsız evlerin yıkılmasını öngören "planlama ve inşa" yasasının iptal edilmesi. Bu evlere çözüm olarak yasal düzenlemeler yapılarak ruhsat verilmesi.
- Resmiyette tanınmayan bedevi köylerin İsrail Devleti tarafından meşruiyetinin tanınması.
Avde’nin belirttiğine göre, Gantz ayrıca, muhalefette kalsa bile Ortak Arap Listesi Bloku’nun bu taleplerini gerçekleştirme yolundaki mücadelesine destek sunma sözü verdi.
Gantz ile Ortak Arap Listesi Bloku arasındaki işbirliğine öfkelenen Netanyahu, Gantz’ı ‘teröristlerin ve terör yandaşlarının desteğini almak’la suçladı.
Netanyahu, açıklamasında, “Mavi-Beyaz İttifakı Başkanı’na (Gantz) koronavirüs krizinden çıkmak için görev süresi 6 ay olan acil birlik hükümetine katılma önerisinde bulundum ama o yüz kızartıcı partizan işleriyle meşguldü” ifadelerini kullandı.
 
Netanayu açıklamasının devamında şunları söyledi;
“Zaman ve yapı açısından eşit olarak değişen bir ulusal birlik hükümetinin kurulmasını düşünmeye hazırım. Bu birlik hükümetinde, önümüzdeki iki yıl içinde hükümetin başkanlığını üstlenmeye devam edeceğim. Seçim sonuçları da bunu söylüyor. Gantz bununla ilgilenmezse, kabul etmeme hakkı var. O vakit benim başkanlığımda ve Gantz’ın da yer alacağı bir acil birlik hükümeti kurmayı önerdim.”
Netanyahu, Gantz’a bir araya gelme ve ciddi müzakereler yürütme çağrısında bulunurken, diğer Yahudi partilerden de bu müzakerelere katılmalarını talep etti.
Gantz, Netanyahu’nun açıklamalarına yanıt olarak Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Netanyahu, İsrail vatandaşlarını aldatma. Birlik isteyen kişi duruşmasını gece saat 01.00’a ertelemez ve acil birlik planını basına servis etmez. Bilakis bunun için müzakere heyetini görüşme için gönderir” diye yazdı.
İsrail Evimiz Partisi Başkanı Liberman ise Netanyahu’nun ‘acil birlik hükümeti’ konusunda gerçekçi olması halinde bunun iki büyük grup tarafından yani Mavi-Beyaz İttifakı ile Likud Partisi eliyle kurulması gerektiğini söyledi.

 


Musk, DOGE’dan pişman: “Bir daha uğraşmam”

Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
TT

Musk, DOGE’dan pişman: “Bir daha uğraşmam”

Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)
Ocak ayında Musk liderliğinde kurulan DOGE, kasımda kapatılmıştı (Reuters)

Elon Musk, Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nda (DOGE) geçirdiği süreyi değerlendirdi.

Musk, 2017-2019'ta İç Güvenlik Bakanlığı'nda basın sözcüsü yardımcısı olarak görev yapan Katie Miller'ın podcast'ine katıldı.

Teknoloji milyarderi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray Özel Kalem Müdür Yardımcısı Stephen Miller'ın eşiyle yaptığı söyleşide, DOGE'un tartışmalı federal bütçe kesintilerine dair şunları söyledi:

Biraz başarılı olduk. Bir dereceye kadar başarılı olduk. Hiç mantıklı olmayan, tamamen israfa yol açan birçok fonlamayı durdurduk.

Trump'ın seçim kampanyasına yaptığı desteklerle gündeme gelen Musk, ABD Başkanı tarafından DOGE'un başına getirilmişti.

Yönetimin ilk 5 ayında federal kurumlarda gerçekleştirdiği kesintilerle tartışma yaratan Tesla CEO'su, nisanda yaptığı açıklamada elektrikli otomobil şirketiyle ilgilenmek için DOGE'da geçirdiği süreyi azaltacağını duyurmuş, mayısta da görevden ayrılmıştı.

DOGE'un kesintileri nedeniyle binlerce federal çalışanın işine son verilmesi ABD'de tepki çekmişti. ABD'nin yanı sıra bazı Avrupa şehirlerinde de Tesla'ların kundaklandığı bildirilmişti.

Salı günü yayımlanan podcast'te Musk, bir daha DOGE gibi bir projenin başına geçmek istemediğini belirtti:

DOGE'la uğraşmak yerine, esasen şirketlerim üzerinde çalışmalıydım. Böylece ürettiğimiz arabaları kundaklamazlardı.

Space X CEO'su, DOGE'un başına geçtikten sonra katıldığı bir konferansta Nazi selamı verdiği iddiasıyla da yoğun eleştirilerin hedefi olmuştu.

Analistlere göre Tesla'nın net kârının bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 71 oranında düşmesinde, Musk'ın DOGE’a odaklanması büyük rol oynamıştı.

Teknoloji milyarderiyle ABD Başkanı'nın arası, Trump'ın tartışmalı vergi indirimi tasarısı nedeniyle bozulmuştu. Sosyal medya üzerinden atışmaların ardından ikili daha sonra "dostluk mesajları" paylaşmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Axios


‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
TT

‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)

İsrail Ulusal Siber Güvenlik Müdürlüğü Başkanı Yossi Karadi, nadir görülen bir uyarıda bulunarak, siber tehditlerin ülkeleri anında çökme noktasına getirebileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot’tan aktardığına göre Karadi, elektrik, su, trafik ışıkları ve hastane ağlarına yapılan siber saldırıların artık savaş aracı haline geldiğini ve bu saldırıların çoğunlukla saldırganın kimliğini gizlemek için vekil gruplar üzerinden gerçekleştirildiğini belirtti. Karadi dün Tel Aviv Üniversitesi’nde düzenlenen Siber Güvenlik Haftası konferansında yaptığı konuşmada, son altı ayda İsrail’in yürüttüğü savunma faaliyetlerinden bir kısmını paylaştı ve ‘ilk siber savaş’ olarak nitelendirdiği durumun endişe verici bir tablosunu çizdi.

Karadi, “Giderek savaşların dijital alanda başlayıp biteceği bir çağa doğru ilerliyoruz” dedi ve ‘dijital kuşatma’ terimini tanıttı. Karadi, bu senaryoda enerji santrallerinin duracağı, trafik ışıklarının çalışmayacağı, iletişim sistemlerinin çökeceği ve su kaynaklarının kirlenebileceğini vurgulayarak, “Bu hayali bir gelecek senaryosu değil, oldukça gerçekçi bir eğilim” ifadesini kullandı.

Karadi, dijital kuşatma kavramının sadece çekici bir ifade olmadığını, 15 yıl süren bir gelişimin sonucu olduğunu belirtti. Geçmişte devletler arasındaki siber savaşların çoğunlukla sessiz casusluk veya yalnızca askeri tesisleri hedef alan operasyonlar olduğunu söyleyen Karadi, son yıllarda durumun değiştiğini ve yeni düşmanın yalnızca sır çalmayı değil, sivil yaşamı kesintiye uğratmayı amaçladığını ifade etti.

Yediot Ahronot’a göre, siber savaşların başlangıç noktası olarak kabul edilen olay, 2010 yılında Stuxnet virüsünün ortaya çıkmasıydı. Yabancı raporlara göre virüs, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’ndeki santrifüjleri hedef almak için İsrail ve ABD tarafından kullanılmıştı ve yalnızca belirli endüstriyel kontrol birimlerini etkileyerek sivil bilgisayarlar veya alakasız altyapıya zarar vermekten kaçınıyordu.

Karadi, dönüm noktasının ise geçen on yılın ortalarında Doğu Avrupa’da yaşandığını belirtti. Rus hacker grubu Sandworm, teorik olarak mümkün görülmeyen bir adım atarak Ukrayna elektrik şebekesini hackledi ve yüz binlerce evi dondurucu soğukta karanlığa gömdü. Bu olaydan sonra siber operasyonlar, yalnızca askeri hedeflere yönelik silahlar olmaktan çıkarak, sivil nüfusu hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileme aracına dönüştü. Ayrıca, 2017’de Kuzey Kore’ye atfedilen WannaCry fidye yazılımı saldırısının, siber silahların nasıl kontrolden çıkabileceğini gösterdiği ve dünya genelinde hastaneler ile acil servisleri rastgele etkileyerek felce uğrattığı ifade edildi.

Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)

Tehlikeli bir artış

Karadi, İran’ın siber terör doktrinini benimsemiş olmasının tehlikeli bir örneğini paylaştı: 2020 yılında İsrail su şebekesindeki klor seviyesini değiştirmeye yönelik girişim, başarılı olsaydı kitlesel zehirlenmeye yol açabilirdi.

Karadi, o tarihten bu yana İran’ın siber saldırılarının İsrail’de sivil altyapıyı hedef aldığını, hastaneler, alarm sistemleri ve elektrik şebekesine yönelik tekrar eden girişimlerin bu kapsamda olduğunu belirtti.

Hastanelere yönelik saldırıların yeni bir boyut kazandığını vurgulayan Karadi, yakın zamanda Shamir Tıp Merkezi’ne yapılan siber saldırıyı örnek gösterdi. Saldırının arkasında, sıradan bir suç örgütü gibi görünen ‘Qilin’ adlı bir grup bulunuyordu. Karadi, bu durumun devletlerin, sorumluluğu gizlemek için vekil siber gruplar aracılığıyla saldırılar düzenlemesi trendini gösterdiğini ve bunun yalnızca İsrail’e özgü olmadığını aktardı. ABD ve Avrupa istihbarat raporları da benzer eğilimleri doğruluyor.

Çin’de de ‘Volt Typhoon’ gibi grupların, kâr amacı gütmeden ABD’nin kritik altyapısına sızmalar yaparak olası bir gelecekteki saldırıya hazırlık yaptıkları tespit edilmiş durumda.

Karadi, İran saldırılarında karma bir taktik gözlendiğini söyledi: Weizmann Enstitüsü’ne bir füze atılırken, aynı zamanda güvenlik kameralarına sızılarak çarpma anı gerçek zamanlı olarak kaydedildi ve psikolojik etkisi artırıldı. Aynı zamanda çalışanlara tehdit mesajları ve sızdırılmış kişisel bilgiler gönderildi.

Bu yöntem, Ukrayna savaşında görülen siber saldırılarla benzerlik taşıyor; Rus hackerlar, internet servis sağlayıcılarını hedef alarak bilgi akışını engelliyor ve korku yayıyordu.

Konuşmasını yapay zekâ çağının getirdiği fırsatlar ve risklerle tamamlayan Karadi, “Dijital sistemlere tamamen bağımlılık ve yapay zekâdaki hızlı gelişim, büyük fırsatlar sunuyor, ancak saldırganlara da sınırsız hareket alanı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Yediot Ahronot gazetesi, Karadi’nin mesajını özetleyerek, “Gelecek savaşta klavye, roketten daha az öldürücü olmayacak” ifadeleriyle duyurdu.


İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
TT

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez bugün yağmur yağdı ve bu durum, yüzyılı aşkın süredir en kurak sonbaharını yaşayan ülke için rahatlama getirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardı habere göre kuraklık, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, başkent çevresindeki barajları dolduracak kadar şiddetli yağmur yağmazsa, İran'ın aralık ayı sonuna kadar hükümetini Tahran dışına taşıması gerekebileceği uyarısında bulunmasına yol açmıştı.

Meteorologlar bu sonbaharı ülke genelinde 50 yıldan fazla süredir yaşanan en kurak sonbahar olarak tanımladı; bu durum, 1979 İslam Devrimi'nden bile öncesine denk geliyor ve tarım için büyük miktarda suyu verimsiz bir şekilde tüketen sistemi daha da zorluyor. Ajans, su krizinin ülkede siyasi bir mesele haline geldiğini, özellikle de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, iki ülke arasında geçen haziran ayında 12 gün süren bir savaş yaşanmasına rağmen, İran'a bu konuda defalarca yardım teklifinde bulunmasının ardından bu durumun daha da belirginleştiğini belirtti.

20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)

Netanyahu, 2018'de yayınlanan bir tanıtım videosunda İran halkına şahsen seslenerek, "milyonlarca insanın hayatını tehdit eden ciddi su kıtlığı" sorununu ele almak üzere Farsça bir internet sitesinin açılışını duyurdu. İranlıların su ihtiyaçlarına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir İsrail girişimi olan "İran Halkı İçin Yaşam"ı şahsen desteklemeye hazır olduğunu belirtti. Batı Kudüs'teki ofisinde çekilen video, Netanyahu'nun bir tuz arıtma tesisinden geldiğini iddia ettiği kaptan kendine bir bardak su doldurmasıyla başlıyor. Ardından İranlıların karşı karşıya olduğu vahim su krizinden bahsediyor.

Netanyahu, 12 günlük savaşın ardından geçen ağustos ayında İranlılara mesajını yineleyerek şunları söyledi: “Liderleriniz 12 günlük savaşı bize zorla dayattılar ve ezici bir yenilgiye uğradılar. Her zaman yalan söylüyorlar.” Sözlerine şöyle devam etti: “İran'da her şey çöküyor. Bu kavurucu yazda, çocuklarınız için temiz, soğuk su bile yok. Bu, İran halkına karşı gösterilen en büyük ikiyüzlülük ve saygısızlıktır. Bu durumu hak etmiyorsunuz.”