Suudi Arabistan günlük petrol üretimini 12.3 milyon varile çıkaracak

​Suudi Arabistan, yurt içinde günlük 250 bin varil petrol olan tüketimi karşılamak için Fadhili tesislerini kullanacak (Şarku’l Avsat)
​Suudi Arabistan, yurt içinde günlük 250 bin varil petrol olan tüketimi karşılamak için Fadhili tesislerini kullanacak (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan günlük petrol üretimini 12.3 milyon varile çıkaracak

​Suudi Arabistan, yurt içinde günlük 250 bin varil petrol olan tüketimi karşılamak için Fadhili tesislerini kullanacak (Şarku’l Avsat)
​Suudi Arabistan, yurt içinde günlük 250 bin varil petrol olan tüketimi karşılamak için Fadhili tesislerini kullanacak (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Enerji Bakanlığı, petrol devi Saudi Aramco Şirketi'ne önümüzdeki aylarda da günlük 12.3 milyon varil seviyesinde ham petrol üretimine devam etmesi için direktif verdi.
Bakanlık dün dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan'ın, Mayıs ayında itibaren ham petrol ihracatını günlük on milyon varilin üstünde artırmayı ve elektrik üretmek için ham maddeye bağımlılığı azaltmayı planladığını açıklamıştı.
Açıklamada ayrıca Fadhili tesislerindeki üretimin, yurtiçindeki günlük yaklaşık 250 bin varil petrol tüketimini karşılamak amacıyla kullanacağını belirten Bakanlık, bu sayede ‘Suudi Arabistan’ın önümüzdeki birkaç ay boyunca ham petrol ihracatını günlük on milyon varili aşacak şekilde artırabileceğini’ vurguladı.
Bu açıklamalar, Saudi Aramco'nun geçtiğimiz Pazartesi günü duyurduğu ve önümüzdeki Nisan ve Mayıs ayları için planlanan yüksek üretimi sürdürme hedefiyle örtüşüyor. Bununla birlikte şirket, petrolün varil fiyatının 30 dolar olması karşısında rahat olduklarını açıklamıştı.
Öte yandan şirket, Şubat 2020’de Suudi Arabistan’daki en büyük gaz sahası olan eş-Şarkiye'deki (Doğu Bölgesi)  sahayı geliştirmek için onay almıştı. Birkaç aşamada geliştirilmesi planlanan sahanın rezervlerinin 200 trilyon metreküp olduğu tahmin ediliyor. Sahanın, ilk aşamada 2024 yılı başlarında üretime başlaması bekleniyor.
İhracatı artırmaya yönelik hamleler, Saudi Aramco'nun geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamalarla örtüşüyor. Şirket önce Nisan ayında ham petrol üretimini günlük 12.3 milyon varil gibi rekor seviyeye çıkaracağını duyurmuş, ardından pazar payını genişletmek amacıyla ham petrol üretim kapasitesini günlük 13 milyon varile çıkarma kararı almıştı.
Suudi Arabistan geçtiğimiz hafta, 10 yılı aşkın bir sürenin ardından ilk kez maksimum üretim kapasitesini artıracak bir program başlatacağını duyurarak, Rusya ve diğer petrol üreticilerine, üretim seviyeleri ve pazar payları üzerinde uzun bir savaşa hazır olduğunun sinyalini vermişti.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi üreticiler ve OPEC dışı bağımsız üreticiler arasında 2017’den bu yana petrol üretim kesintileri ile ilgili devam eden görüşmelerin 6 Mart’ta çökmesinden bu yana petrol fiyatları varil başına yüzde 39 oranında gerileyerek 31 dolara düştü. OPEC’teki en büyük petrol üreticisi olan Suudi Arabistan, koronavirüs nedeniyle düşen petrol fiyatlarını desteklemek için üretim kesintilerini artırmayı önermiş, ancak Rusya teklifi reddetmişti.
Aramco CEO'su Emin el-Nasır Pazartesi günü gerçekleştirilen yatırımcılar ve analistlerle şirketin yıllık kârıyla ilgili telekonferans şeklindeki görüşmesi sırasında, “Kısacası Saudi Aramco, son derece düşük fiyatlarla başa çıkabilir ve bunu uzun süre karşılayabilir... Mayıs ayındaki üretimde de... Gelecek aydan itibaren (şirket açısından) bir fark olacağını düşünmüyorum” dedi.
Aramco’nun önümüzdeki ay rekor seviyedeki bu arzı karşılamak için devasa stoklarından günlük 300 bin varil petrol çekeceğini belirten Nasır, “Şirket daha fazla maliyete gerek kalmadan, bir yıl boyunca günde maksimum 12 milyon varil petrol üretmeye devam edebilir” diye konuştu.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan, yüz milyonlarca varil ham petrolü depoluyor. Bununla birlikte Aramco, maksimum üretim kapasitesini günlük 13 milyon varile çıkarmayı değerlendirdiğini açıklamıştı.
Bununla birlikte Saudi Aramco Pazar günü 2019 yılı mali sonuçlarına ilişkin açıklamasında rafineri ve petrokimya sektörlerindeki düşük petrol fiyatları ve azalan kar marjlarına rağmen 330,7 milyar riyal (88,2 milyar dolar) net kar elde ettiğini duyurdu.
Öte yandan petrol fiyatları dün de gerilemeye devam etti. Ham petrol varil fiyatı 30 doların altına düştü. Yeni tip koronavirüsün yayılması ve petrol piyasalarındaki anlaşmazlık nedeniyle Pazartesi günü değerinin onda birini kaybeden ham petrol fiyatları düşmeye devam ediyor.
Varil başına 31,25 dolar olan brent ham petrol dünya saatiyle 09:46’da yüzde 0,5’lik düşüşle 29,91 dolara geriledi.
Buna karşın ABD Batı Teksas Petrolü (WTI)  yüzde 4,7’lik artışla 29,04 dolara yükseldi.
Diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin tüm dünyadaki ekonomik faaliyetlerin yavaşlaması ve borsalardaki düşüş nedeniyle ekonomik bir durgunluğa doğru gidebileceği konusunda uyardı. Bununla birlikte ABD, stratejik petrol rezervlerini doldurmak için petrol fiyatlarındaki düşüşten yararlanacağını,  diğer ülkelerin ve şirketlerin de petrol stoklarını doldurmak amacıyla benzer önlemler almayı planladıklarını açıkladı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.