İtalya'da ölü sayısı 4 bini geçerken, ABD 70 milyon kişiyi tecrit altına almaya hazırlanıyor

Bir İtalyan doktor, ülkenin kuzeyindeki bir hastanede tedavi gören hastanın ailesiyle görüşmesi için görüntülü arama gerçekleştiriyor (AP)
Bir İtalyan doktor, ülkenin kuzeyindeki bir hastanede tedavi gören hastanın ailesiyle görüşmesi için görüntülü arama gerçekleştiriyor (AP)
TT

İtalya'da ölü sayısı 4 bini geçerken, ABD 70 milyon kişiyi tecrit altına almaya hazırlanıyor

Bir İtalyan doktor, ülkenin kuzeyindeki bir hastanede tedavi gören hastanın ailesiyle görüşmesi için görüntülü arama gerçekleştiriyor (AP)
Bir İtalyan doktor, ülkenin kuzeyindeki bir hastanede tedavi gören hastanın ailesiyle görüşmesi için görüntülü arama gerçekleştiriyor (AP)

İtalya'da koronavirüsü nedeni ile son 24 saatte 627 kişinin hayatını kaybetmesiyle toplam ölü sayısı 4 bin 32'ye yükseldi. Öte yandan ABD yönetimi, 70 milyon kişiyi tecrit altına almaya hazırlanıyor
Avrupa ülkelerinde virüsün en çok etkilediği İtalya'da virüs nedeniyle 627 kişinin daha hayatını kaybetmesiyle ülke genelinde ölü sayısının 4 bin 32'ye yükseldi. Ülkede salgının ilk olarak 21 Şubat'ta ortaya çıkmasından bu yana ölü sayısındaki en büyük artışın yaşandığı belirtildi. Sivil Savunma Ajansı, ülkedeki toplam vaka sayısının yüzde 14.6'lık artışla 41 bin 35'ten 47 bin 21'e ulaştığını bildirdi.

ABD'de son durum
ABD'nin New York, Illinois ve Kaliforniya eyaletlerinde toplam 70 milyon kişi koronavirüs yüzünden tecrit altına alınıyor.
Ülkenin en büyük eyaleti Kaliforniya’da cuma günü başlayan tecrit önlemleri, Illinois’de cumartesi, New York’ta da pazar günü devreye girecek. 
Toplamda 70 milyonu aşkın kişinin yaşadığı bu üç eyalette, çalışması elzem görülen meslek grupları dışındaki insanların evlerinde durmaları gerekecek. Buralardaki Amerikalıların gıda ve ilaç alışverişi gibi geçerli gerekçesi olmadan dışarıda bulunmaması bekleniyor.
Connecticut ve Oregon eyaletleri de benzer önlemler almaya hazırlanıyor. 
CNN’e göre, ABD’de en az 18 bin 763 kişiye koronavirüs teşhisi konulurken, bunlardan en az 258’i öldü.
Dünya çapında teyitli koronavirüs vakası sayısı ise 275 bini geçti. Johns Hopkins Üniversitesinin tuttuğu istatistiklere göre, bunlardan en az 11 bini öldü, yaklaşık 90 bini ise iyileşti. 
Yeni virüs, çoğu insanda hafif ya da orta derecede semptomlara neden olurken, yaşlılar ve önceden sağlık sorunları olanlarda zatürreye dahi yol açabiliyor. Hastalığa yakalananların büyük çoğunluğu iyileşiyor. 
İlk virüs haberlerinin geldiği Asya’da yeni endişe sebebi, dünyanın diğer yerlerinden bölgeye gelen hastalar. 

ABD, Meksika'ya olan sınırında kısıtlamaya gidiyor
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise koronavirüs önlemleri kapsamında Meksika sınırında seyahat kısıtlamasının başlatılacağını duyurdu. Pompeo, zorunlu seyahatler dışında geçişlere izin verilmeyeceğini, söz konusu kısıtlamanın 30 gün süreceğini bildirdi. Bakan Pompeo, ABD-Meksika sınırının dünyanın en kalabalık sınırlarından biri olduğunu da ifade etti.

Çin'de son durum
Bugün açıklama yapan Çin Ulusal Sağlık Komisyonu, üst üste üç gündür Çin anakarasında yeni vaka görmediklerini ancak son 24 saatte virüse sahip 41 kişinin dışarıdan ülkeye geldiğini belirtti. 
Evden çıkma yasaklarının yumuşatıldığı Çin’de, “Virüs yeniden yayılmadan ekonomi nasıl hareketlendirilebilir?” sorusunun yanıtı aranıyor. 
Virüsün ilk duyulduğu kenti olan Vuhan’da süpermarketlerin yanı sıra, bazı perakende dükkanları da sabah 9‘dan akşam 6‘ya kadar açık tutulabilecek. Tek şart, yakınlarda şüpheli vaka olmaması. Her haneden bir kişi, günde iki saate kadar alışveriş için dışarıya çıkabiliyor. 
Pekin Hayvanat Bahçesi da pazartesi günü kapılarını yeniden açabileceğini fakat ziyaretçilerin en az bir gün önceden rezervasyon yaptırmaları ve maske takmaları gerektiğini açıkladı. Ülkedeki pek çok önemli müze ve eğlence merkezi, yaklaşık iki aydır kapalıydı.
Çin’de 81 bini aşkın kayıtlı vakadan 3 bin 259’u yaşamını yitirirken, yaklaşık 72 bin kişinin iyileştiği açıklandı.

Fransa'da koronavirüsü bilançosu: 450 ölü
Fransa Sağlık Direktörü Jetome Salomon, cuma gecesi yaptığı açıklamada koronavirüsünün son vaka ve hayatını kaybedenlerin verilerini paylaştı. Hasta sayısının 12 bin 612'ye ve ölü sayısının 450'ye ulaştığını açıklayan Salomon, ölenlerin 78'inin son 24 saatte hayatını kaybettiğini ifade etti.
Ülkedeki vaka sayısının artacağını söyleyen Salomon, iyileşen sayının da bin 587'ye ulaştığını açıkladı.
Öte yandan toplamda bugüne kadar 50 bin testin yapıldığını paylaşan Salomon, bir hafta sonra hasta sayınının en yüksek seviyesinde olmasının beklendiğini ve sokağa çıkma yasağının uzatılma ihtimalinin olduğunu söyledi.



Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
TT

Erdoğan, Karadeniz'in "çatışma bölgesine" dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu

Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)
Rusya'nın Ukrayna'nın Çornomorsk limanına düzenlediği saldırının ardından çıkan yangını söndürme çalışmaları (Reuters)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son haftalarda yaşanan bir dizi saldırının ardından, Karadeniz'in Rusya ve Ukrayna arasında bir "çatışma bölgesi" haline gelmemesi konusunda bugün uyarılarda bulundu.

Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, "Karadeniz bir çatışma bölgesi olarak görülmemeli. Bu ne Rusya'ya ne de Ukrayna'ya fayda sağlayacaktır. Karadeniz'de herkesin güvenli denizcilik yollarına ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Çornomorsk limanında ticari gemilere yapılan saldırının, Ankara'nın mevcut savaşın Karadeniz'e sıçramasıyla ilgili endişelerini doğruladığını ifade etti.

Açıklamada, dün Ukrayna'nın Çornomorsk limanında Türk şirketine ait yabancı bandralı bir gemiye zarar veren saldırının, "bölgedeki devam eden savaşın Karadeniz'e sıçraması ve bunun deniz güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğü üzerindeki etkisine ilişkin daha önce dile getirdiğimiz endişelerimizin geçerliliğini teyit ettiği" belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti: "Bu vesileyle, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşa acilen son verilmesinin önemini bir kez daha teyit ediyor ve Karadeniz'deki gerginliğin durdurulması amacıyla, her iki taraftaki denizcilik güvenliğini, enerji tesislerini ve liman altyapısını hedef alan saldırıların askıya alınması gerektiğinin altını çiziyoruz."


Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
TT

Hamaney'in halefliği mücadelesinde “gölge filo” petrol milyarderlerinin oynadığı rol

ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)
ABD Hazine Bakanlığı, Muhammed Hüseyin Şemhani'nin gölge filosunun büyüklüğünü 50'den fazla gemi olarak tahmin ediyor (AFP)

The Maritime Executive dergisi, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney'in sağlığının kötüye gittiğini belirten bir makale yayınladı. Makalede Hamaney’in halefi meselesinin artık açıkça tartışıldığı, bu durumun rejim içinde bir iktidar mücadelesinin yaşanma olasılığını artırdığı vurgulandı.

Bu gelişmeler, Batı'nın yaptırımlarını aşmak için ağlar kuran petrol milyarderleri için özellikle büyük önem taşıyor.

Makaleye göre İran rejiminin üst düzey yetkilileri, rejimin hayatta kalmasını ve iktidar çevresine yakın olanlara büyük karlar sağlayan yolsuzluk ağlarına ve suç gruplarına güveniyor.

Dini Lider Hamaney'in halefi konusunda yapılan tartışmalarda iki isim öne çıkıyor. Her ikisi de İran petrolünün ihracatından sorumlu ‘gölge filosunun’ faaliyetlerinden büyük servetler elde ederken, bu faaliyetleri nedeniyle uluslararası yaptırımlar listesine alındı.

Dergi, bu kişilerin faaliyetlerinin kesin kayıtlarının, yarı yasal ticari cephelerin arkasında aracı rollerini gizleme yetenekleri nedeniyle kamuya tam olarak açık olmadığını vurguluyor. Ancak, mevcut bilgiler, kâr güdüsünün Batı'nın kısıtlamalarına uymaktan daha ağır bastığı için belirli faaliyetlere devam etmelerine rağmen, yaptırım listelerine dahil edilmelerini haklı göstermek için yeterliydi.

Hamaney’e yakınlığıyla bilinen eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Şemhani’nin oğlu Muhammed Hüseyin Şemhani, bu isimler arasında en öne çıkanlardan biri. Şarku’l Avsat’ın aktardığı Independent Persian kaynaklı analize göre 2011'den bu yana, şirketleri Admiral ve Milavous aracılığıyla ‘İran petrolünü Rusya petrolüyle karıştırmak ve sevkiyatların nereden yapıldığının anlaşılmasını engellemekle’ suçlanan Hüseyin Şemhani, yıllarca bu petrolü prestijli Batılı petrol şirketlerine satmayı başardı.

Aynı yıl Avrupa yaptırımlarına tabi tutuldu ve en son Avrupa yaptırım güncellemesinde Rusya’nın ‘gölge filosu’ operasyonlarının kilit ismi olarak tanımlandı. Buna rağmen Şemhani, Milavous'un faaliyetlerine veya İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) sevkiyatına herhangi bir şekilde dahil olduğunu reddediyor.

ABD Hazine Bakanlığı, 30 Temmuz 2025 tarihinde, bağlantılı oldukları gerekçesiyle aralarında Marvis, Armada Global, Koban Shipping, Kryos Shipping ve Fractal Marine şirketlerinin de olduğu Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) onlarca şirkete de yaptırım uyguladı. Bakanlık, İran’ın gölge filosunda 50'den fazla geminin olduğunu tahmin ediyor.

Geniş bir bağlantı ağına sahip olan İranlı iş adamı Babek Zencani, 2013 yılında yolsuzlukla suçlandı ve tutuklandı. Uzun süre hapis yatan Zencani, 2021 yılında, organize yolsuzluk ve ticaret ağı aracılığıyla Petrol Bakanlığı'nın gelirlerinden 2,7 milyar dolar çalma suçlamasıyla ölüm cezasına çarptırıldı. Ancak 2024 yılında, Hamaney’in emriyle cezası 20 yıl hapis cezasına çevrildi ve daha sonra serbest bırakılarak faaliyetlerine geri döndü.

Zencani'nin sahibi olduğu BAE merkezli Sorinet Grup Holding, kozmetik, finans ve bankacılık hizmetleri, oteller, ticari havacılık, altyapı, inşaat malzemeleri, bilgi teknolojisi ve uluslararası gayrimenkul geliştirme alanlarında, Türkiye, Tacikistan, Malezya ve Çin'de faaliyet gösteriyor. Zencani, 2013 yılında net servetini yaklaşık 13,5 milyar dolar olarak açıklamıştı.

O yıla kadar sürdürdüğü ticari faaliyetleri, özellikle yaptırımları atlatmak amacıyla petrol ve ilgili fonların nakliyesinde oynadığı rol ve İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile bağlantılı kuruluşlarla iş birliği yapması nedeniyle, Avrupa ülkeleri ve ABD’nin yaptırım listelerine alınmasına neden oldu. Malezya'nın doğu kıyılarında gemiden gemiye petrol transferi yapmakla suçlandı.

Zencani, hapis cezasına çarptırıldıktan sonra, hükümet kurumları ve DMO ile bağlantılı kuruluşlarla olan bağlantıları sayesinde ‘Awan Group’ adı altında faaliyetlerine devam etti.

İranlı iş adamı 2 Aralık'ta sosyal medya platformu X hesabından Hamaney’in olası halefi olarak gösterilen eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye sert eleştirilerde bulundu.

The Maritime Executive dergisine göre Şemhani ve Zencani halen serbestçe seyahat edebiliyor gibi görünüyor, ancak son zamanlarda güvenliklerinden endişe duydukları için İran’da daha uzun süreler geçirmeyi tercih ediyorlar.

* Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.


İran, Umman Körfezi'nde ele geçirilen yabancı tankerin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldı

 İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
TT

İran, Umman Körfezi'nde ele geçirilen yabancı tankerin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldı

 İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)
İran tarafından daha önce ele geçirilen bir petrol tankeri (Arşiv – Reuters)

İran medyası bugün, yetkililerin dün Umman Körfezi’nde alıkonulan yabancı bir petrol tankerinin mürettebatından 18 kişiyi gözaltına aldığını bildirdi. Yetkililer, tankerin 6 milyon litre kaçak yakıt taşıdığını öne sürerken, yürütülen soruşturma kapsamında gemi kaptanının da gözaltına alınanlar arasında bulunduğunu açıkladı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı Fars Haber Ajansı, mürettebatın Hindistan, Sri Lanka ve Bangladeş uyruklu olduğunu aktardı.

Yetkililer, tankerin ‘dur ihtarına uymamak, kaçmaya teşebbüs etmek ve seyrüsefer ile yük belgelerinin bulunmaması’ gibi birçok ihlal gerçekleştirdiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, yakıt fiyatlarının yoğun sübvansiyonlar ve ulusal para biriminin değer kaybı nedeniyle dünyadaki en düşük seviyeler arasında yer aldığı İran, hem komşu ülkelere kara yoluyla hem de deniz yoluyla yapılan yaygın yakıt kaçakçılığıyla mücadele ediyor.

Öte yandan İran, devlet destekli benzinde yeni bir fiyat seviyesini uygulamaya koydu. Bu adım, ülkede 2019’dan bu yana yapılan ilk fiyat düzenlemesi olurken, para biriminin değer kaybettiği ve ekonomik yaptırmaların sürdüğü bir dönemde atıldı.

Ülkede yaklaşık altı yıl önce yapılan son büyük fiyat artışı, ülke genelinde protestolara yol açmış ve güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 300’den fazla kişinin hayatını kaybettiği bir süreci tetiklemişti.