Irak’ta Şii cephenin itirazlarına rağmen Zurfi yeni hükümet için temaslarını artırıyor
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in hükümet kurma yetkisini eski Necef Valisi Adnan ez-Zurfi’ye vermesinin ardından kararı reddeden Şii cephenin üst düzey isimleri bir araya geldi.
Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hakim’in evinde düzenlenen toplantıya, Nuri el-Maliki, Hadi el-Amiri, Haydar el-İbadi, Falih el-Feyyad, Kays el-Hazeli’nin liderliğindeki Asaib Ehlil Hak temsilcileri, Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr’ın temsilcisi Nassar er-Rebii katıldı.
Toplantı öncesinde sosyal medya hesapları üzerinden dolaşıma koyulan bir belgede Zurfi’nin Necef’teki 4 dini mercii tarafından reddedildiği belirtildi. Ancak söz konusu mercilerin ofisinden bu bilgiyi teyit eden herhangi bir açıklama yapılmadı. Belgede ayrıca Kürt lider Mesut Barzani’nin Zurfi’nin Şii cepheden tam destek almadığı sürece Zurfi ile görüşmeyi reddettiği iddia edildi. Fakat Barzani’nin ofisinden bu iddiayı teyit eden veya yalanlayan herhangi bir açıklama yapılmadı.
Şii cephenin toplantısından çıkan kararda Zurfi’nin hükümet kurma görevinden çekilmesi ve yeni bir aday belirlenmesi amacıyla müzakerelerin yeniden başlatılması talep edildi. Ancak Zurfi, bu karara ve toplantı öncesinde yayınlanan belgeye meydan okuyarak, hükümet kurma yetkisinin kendisine verilmesine itiraz eden taraflarla temaslarını artırdı.
Zurfi, bu kapsamda, Şii cephe içindeki tüm tarafların nihai pozisyonları netleşinceye kadar, Kürt ve Sünni cepheyle kamuya açık bir şekilde görüşmelere başladı.
Zurfi, bu görüşmelerin dışında uluslararası toplumun da desteğini almak amacıyla yetkiyi almasının ikinci günü Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu Başkanı Jeanine Hennis- Plasschaert ile bir araya geldi. Bu da BM’nin Zurfi’yi desteklediğini gösteriyor. Bir diğer destek de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan geldi. Zurfi ayrıca Mısır ve Kuveyt’in Bağdat Büyükelçileriyle bir araya geldi. Büyükelçilerin ofislerinden yapılan açıklamada Zurfi’nin Arap devletlerin de desteğini aldığı görülebiliyor.
Kuveyt’in Bağdat Büyükelçisi yaptığı açıklamada, Irak'ın istikrarının komşu ve dost ülkelerin lehine olduğunu belirterek, Kuveyt’in iki kardeş ülke arasındaki ortak meselelerde daha fazla işbirliği yapmaya hazır olduğu vurgulandı.
İran ise hükümet kurma sürecine yaşanan krizde müdahalesinin olmadığını belirtti. İran'ın Bağdat Büyükelçi Yardımcısı Musa Alizade Tabatabayi, Tahran politikasının Irak’ın içişlerine karışmama üzerine kurulu olduğunu ifade etti.
IRNA’da yer alan habere göre, Tabatabayi, ülkesinin ve kendisinin, Iraklı politikacıların güvenlik, istikrar ve imar konusunda attıkları adımlarda başarılı olmaları yönündeki temennisini dile getirdi.
Irak’ın eski Başbakanı Baha el-Araci, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, Zurfi’ye yönelik itirazların siyasi gerekçelerden kaynaklanmadığını belirtti.
Araci, bazı Şii partilerin, yaptıkları itiraza, Zurfi’ye destek konusunda Şii cephe içinde görüş birliği oluşmamasını gerekçe gösterdiklerini belirterek, “Biz, buradan şunu soruyoruz: Bu partiler daha önceki başbakanlar üzerinde görüş birliği sağladı mı? İtirazların sebebi siyasi değil, gerçekçi de değil. Bu nedenle herkesi, milli bir karar almaya çağırıyoruz” diye yazdı.
Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şammari, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, mevcut krizin çözümü ve Zurfi’nin zor gözüken görevi yerine getirme imkanı üzerinde birtakım değerlendirmelerde bulundu.
Şammari, açıklamasında şunları söyledi;
- Zurfi’ye yönelik itiraz sadece iki Şii siyasi bloktan geldi: Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu ve Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu. Bu itiraz, söz konusu iki bloğa yakın olanlar da dahil diğer partiler için söz konusu değil. Zurfi ayrıca Sünnilerin desteği ile Kürtlerin çekinceli desteğinin yanı sıra güçlü Şii taraflar arasında memnuniyetle karşılandı.
- Hakim’in evinde (önceki akşam) yapılan toplantının amacı Zurfi’yi reddetmek değil, görüş birliği sağlamak ve önümüzdeki süreç için ortak bir paydaya ulaşabilmekti. Ayrıca bu toplantıda itiraz eden gruplarla Adnan ez-Zurfi’ye destek verme konusunda uzlaşmaya çalışan bazı taraflar da vardı.
- İtiraz eden grupların önünde anayasal mühlet var. Bu süre içinde anlaşmazlıklarla birlikte müzakereler sürecektir. Şii cephe yeni hükümetle ilgili birtakım güvenceler istiyor.
- Zurfi’nin bu noktada birçok konuda güvence vermesi gerekebilir. Özellikle silahlı grupların ve bazı tarafların kazanımlarının korunması ve Zurfi’nin ABD’nin ülkedeki varlığına olumlu bakması nedeniyle İran’a düşmanlık edilmemesi gibi birtakım taahhütlerde bulunması istenecektir.
