İsrail, Doğu Kudüs'teki Filistinlileri tecrit etmeye başladı

Batı Şeria’da İsrail ile sınır duvarları yakınında düzenlenen Filistin gösterileri (Reuters)
Batı Şeria’da İsrail ile sınır duvarları yakınında düzenlenen Filistin gösterileri (Reuters)
TT

İsrail, Doğu Kudüs'teki Filistinlileri tecrit etmeye başladı

Batı Şeria’da İsrail ile sınır duvarları yakınında düzenlenen Filistin gösterileri (Reuters)
Batı Şeria’da İsrail ile sınır duvarları yakınında düzenlenen Filistin gösterileri (Reuters)

Kudüs’ü Doğu ve Batı olarak yeniden bölme kararının resmi olarak reddedilmesine rağmen, İsrail polisi ve sınır muhafızları, pratikte bu bölme işlemlerine başladı. Yeşil Hat’tın geri kalanında birkaç kontrol noktası kurarak, koronavirüsün yayılmasını önleme bahanesiyle birçok Arap vatandaşını işgal altındaki doğu kısmına geri gönderdi.
Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, İsrail yetkililerinin Kudüs’ün iki kısmı arasındaki teması önlemeye çalıştığını bildirdi. Kararın hükümet ve güvenlik hizmetlerinin liderleri ile koordineli olarak alınmasına rağmen uzun vadeli ve siyasi bir amacının olmadığı belirtildi. Bu kapsamda konulan barikatların Batı Kudüs'teki doktor ve hemşireler gibi hayati sektörlerde çalışan yüzlerce Filistinliyi kapsamayacağı bildirildi.
İsrail makamları, koronavirüs bahanesiyle yargı makamlarının kontrolü dışında hareket etmelerine izin veren acil durum düzenlemeleri getirdi. Filistinliler ise polis kuvvetleri, sınır muhafızları ve istihbarat güçlerinin işgal altındaki Arap Kudüs’ünün birçok bölgesinde katı teftişler gerçekleştirdiğinden, Silvan mahallesinde şiddet uyguladığından ve kurumlar ile sosyal ve siyasi hareketlerini durdurduğundan şikayet etti. Pazar gününden itibaren, Batı Şeria’daki çevresinden Kudüs mahallelerinin İsrail makamları tarafından tam bir tecrite tâbi tutulması, hem duvarın arkasında yaşayanlardan İsrail kimlik kartına sahip Kudüslülerin şehre girişinin hem de şehrin içinde yaşayan Kudüslülerin Filistin Otoritesi’ne ait bölgelere girişinin engellenmesi amaçlanıyor.
Diğer yandan, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te dün nispeten sakinlik hâkimdi. Filistin Sağlık Bakanlığı'nın talimatlarına uyan vatandaşlar, İsrail yerleşim yerlerine ve kendilerine uygulanan baskıya karşı düzenledikleri haftalık barışçıl gösterileri -Kafr Kaddum’daki hâriç- durdurdu. Mescid-i Aksa’ya ibadet etmek için gidenler ise azaldı; Cuma namazına yalnızca 500 kişi katıldı. İbadet edenlerin azalmasında Mescid-i Aksa’nın kapılarına barikatlar kurup geçişe izin vermeyen İsrail kuvvetlerinin de parmağı vardı; mescide zorla girmeye çalışan bir genç ise tutuklandı.
Dün, Doğu Kudüs’teki Vadi el-Cevz mahallesinde Cuma namazını evde kılmayı reddedenlere saldıran işgal kuvvetleri, Müslümanları dağıtmak için gaz ve ses bombaları kullandı.
Kafr Kaddum’da ise, vatandaşlar yerleşimciliğe karşı düzenledikleri ve işgal ordusunun 16 sene önce kapattığı caddenin açılmasını talep ettikleri yürüyüşlerinden vazgeçmedi. İşgal ordusunun yürüyüşü bastırarak kauçuk kaplı metal mermi, gaz ve ses bombaları kullanması sonucunda 60 vatandaş yaralandı. Yaralılara Filistin Kızılay’ı müdahalede bulunularak tedavi etti.
Kalkilya’daki medya sözcüsü ve Kafr Kaddum Halk Direnişi Koordinatörü Murad Şitevi, İsrail’in bu şiddeti ve gerçek mermiler kullanması sonucunda 63 yaşındaki Mueyyed Şitevi’nin bacağından yaralandığını bildirdi. Atılan zehirli gaz sonucunda ise birçok gösterici boğulma tehlikesi yaşadı.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.