Ani koku kaybı yaşayanlar gizli koronavirüs taşıyıcısı olabilir

Uzmanlar ani koku kaybı yaşayalanların da kendini karantinaya alması gerektiğini söylüyor (Reuters)
Uzmanlar ani koku kaybı yaşayalanların da kendini karantinaya alması gerektiğini söylüyor (Reuters)
TT

Ani koku kaybı yaşayanlar gizli koronavirüs taşıyıcısı olabilir

Uzmanlar ani koku kaybı yaşayalanların da kendini karantinaya alması gerektiğini söylüyor (Reuters)
Uzmanlar ani koku kaybı yaşayalanların da kendini karantinaya alması gerektiğini söylüyor (Reuters)

Britanyalı rinologlar tarafından toplanan veriler, başka herhangi bir belirti göstermeseler dahi ani koku kaybı yaşayan kişilerin gizli koronavirüs taşıyıcısı olabileceğine işaret ediyor.
Science Alert’ün haberine göre, Birleşik Krallık’ın önde gelen kulak, burun, boğaz uzmanları, Güney Kore, Çin ve İtalya’da, Kovid-19 testi pozitif çıkan hastaların yaklaşık üçte birinin, anozmi ya da hipozmi olarak bilinen koku kaybı yaşadığını bildirdiğini aktardı. 
Britanya Rinoloji Derneği Başkanı Prof. Clare Hopkins ve Britanya Kulak-Burun-Boğaz Derneği Başkanı Prof. Nirmal Kumar, yaptıkları ortak açıklamada, “Testlerin daha yaygın olduğu Güney Kore’de, pozitif çıkan hastaların yüzde 30’u, hafif vakalar dışında başlıca belirti olarak koku kaybını gösteriyor” dedi. 
Independent Türkçe'de yer alan haber göre, bilim insanları Kovid-19 testi pozitif çıkan dünya genelinde pek çok hastanın, yüksek ateş ve öksürük gibi belirtiler olmaksızın sadece koku ve tat kaybını belirti olarak gösterdiğini ifade ediyor. 
Açıklamada, “Diğer belirtilerin yokluğunda koku kaybı yaşadığını bildiren hastaların sayısında önemli bir artış olduğuna dair hızla artan sayıda rapor bulunuyor” ifadeleri yer aldı.
"İran sadece koku kaybı vakalarında ani bir artış olduğunu bildiriyor ve ABD, Fransa ve Kuzey İtalya’daki meslektaşlarımız da aynı deneyimi yaşıyor."
Bilinen diğer belirtilerin bu vakalarda olmaması, bu kişilerin Kovid-19 testi yaptırmamış olduğu anlamına gelebilir. Bilim insanları bu kişilerin dünya genelinde virüsün hızla yayılmasına neden olabileceğini bildiriyor. 
Hopkins ve Kumar, “Bu hastalar, Kovid-19’un hızla yayılmasını kolaylaştıran şimdiye kadarki gizli taşıyıcılardan bazıları olabilir” diye ekledi. 
Sky News’a konuşan Prof. Kumar, özellikle genç hastaların yüksek ateş ve sürekli öksirük gibi belirtilerin dışında, sadece koku ve tat kaybı belirtilerini gösterebileceğini söyledi. 
Kumar, “Genç hastalar, öksürük ve ateş gibi ciddi belirtileri göstermiyor fakat sadece koku ve tat kaybı yaşayabilirler. Bu da virüslerin burunda konakladığına işaret ediyor” dedi. 
Bilim insanları bu belirtileri gösteren kişilerin, virüsü daha fazla yaymamak için kendini 7 günü karantinaya alması gerektiğini söyledi. 
The New York Times’a konuşan, Heinsberg bölgesinde koronavirüs hastalarının evlerine giderek görüşen Bonn Üniversitesi’nde virolog Hendrik Streeck, 100’den fazla kişiyle yaptığı görüşmelerde insanların en az üçte ikisinin günler süren koku ve tat kaybı yaşadığını söylediğini aktardı. 
Ludwig-Maximilians Üniversitesi’nden Dr. Clemens Wendtner, hastaların koku duyularını birkaç gün veya hafta sonra kazandıklarını ve bu kaybın ne kadar hasta olduğunuzdan bağımsız olarak gerçekleştiğini belirtti. 



Gökbilimcilerden zorlu keşif: Betelgeuse'un yoldaşı bulundu

Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
TT

Gökbilimcilerden zorlu keşif: Betelgeuse'un yoldaşı bulundu

Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)

Gökyüzünün en parlak yıldızlarından Betelgeuse'un yoldaş bir yıldızı olduğu keşfedildi. Yeni gözlemler, insanlık tarihi boyunca izlenen bu yıldıza dair yıllardır merak edilen bir gizeme ışık tutuyor.

Orion Takımyıldızı'nda yer alan Betelgeuse, Dünya'ya en yakın kırmızı üstdev. Bu devasa yıldızların kütlesi boyutlarına oranla daha küçük oluyor. 

Henüz 10 milyon yaşındaki Betelgeuse da Güneş'in 15 katı kütleye ve 700 katı hacme sahip. Kıyaslamak gerekirse Güneş yaklaşık 4,5 milyar yaşında. 

Bu devasa yıldız son tahminlere göre yaklaşık 100 bin yıl içinde süpernova patlaması geçirecek olmasıyla da gökbilimcilerin ilgisini çekiyor. 

2019-2020 döneminde parlaklığında ciddi bir düşüş yaşandığında süpernova yaşayacağı düşünülmüştü. Ancak yıldızın büyük bir gaz bulutu çıkardığı ve bunun ışığını engellediği ortaya çıkmıştı.

Betelgeuse'un ayrıca parlaklığının artıp azaldığı 5-6 yıllık bir döngüsü de var. Yıllardır anlaşılmaya çalışılan bu döngüye getirilen açıklamalardan biri de Betelgeuse'un bir yoldaşı olduğuydu. 

Ancak Hubble gibi teleskoplarla yapılan gözlemler bir türlü sonuç vermiyordu.

NASA Ames Araştırma Merkezi'nden Dr. Steve Howell liderliğindeki bir ekip, Gemini Kuzey Teleskobu'nu kullanarak Dünya'nın atmosferinden kaynaklanan bozulmaları en aza indirmeyi ve yoldaş yıldızı saptamayı başardı. 

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 24 Temmuz'da yayımlanacak çalışmada bu yıldızın, Betelgeuse'un zayıf dış atmosferinin içine girecek kadar yakın bir yörüngede döndüğü saptandı. 

Araştırmacılar gözlemin, bu yıldızın varlığını kesin bir şekilde doğrulamadığını ancak sonuçların, bugüne kadarki tahminlerle uyum içinde olduğunu belirtiyor.

Bilim insanları Betelgeuse ömrünün sonuna yaklaşırken, yoldaşının henüz çekirdeğinde hidrojen yakmaya başlamadığını yani yaşamının anakol diye bilinen bölümüne henüz girmediğini söylüyor.

Paris Gözlemevi'nden Miguel Montargès, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle açıklıyor:

Ölmek üzere olan bir yıldız var ve henüz tam olarak doğmamış bir yıldız, onun yörüngesinde dönüyor. 

Çalışmada bu mavi-beyaz yıldızın, Betelgeuse'un yoldaşından ziyade kurbanı olacağı da tespit edildi. 

Kırmızı üstdevin süpernova yaşaması durumunda, kendisine çok yakın bu cismin de yok olması bekleniyor. Dr. Howell, süpernova yaşanmadan bile yoldaş yıldızın aslında Betelgeuse'a doğru spiraller çizerek yaklaşık 10 bin yıl içinde yutulacağını söylüyor. 

Dr. Howell, "Tam teşekküllü bir yıldız olmaya aday ama ne yazık ki bunu asla başaramayacak" ifadelerini kullanıyor. 

İki yıldız halihazırda birbirine çok yakın olduğu için ayırt edilemiyor. Çiftin Kasım 2027'de birbirlerinden en uzak hallerine geldiğinde Gemini Teleskobu tarafından tekrar gözlemlenmesi planlanıyor.  

Independent Türkçe, IFLScience, New York Times, NOIRLab