Birleşik Krallık'ta evlere dağıtılacak testler 15 dakikada sonuç verecek

Kısa sürede sonuç veren test, parmaktan alınan bir damla kanla yapılıyor (Reuters - Arşiv)
Kısa sürede sonuç veren test, parmaktan alınan bir damla kanla yapılıyor (Reuters - Arşiv)
TT

Birleşik Krallık'ta evlere dağıtılacak testler 15 dakikada sonuç verecek

Kısa sürede sonuç veren test, parmaktan alınan bir damla kanla yapılıyor (Reuters - Arşiv)
Kısa sürede sonuç veren test, parmaktan alınan bir damla kanla yapılıyor (Reuters - Arşiv)

İngiltere Kamu Sağlığı Kurumu (Public Health England, PHE) Direktörü, koronavirüs için yeni 15 dakikalık evde test kitlerinin önümüzdeki günlerde Britanya halkına sunulacağını söyledi.
Önümüzdeki hafta kadar yakın bir zaman içinde, binlerce test Boots gibi eczane zincirlerinde satılacak ya da semptomları hissederek kendilerini gönüllü olarak tecrit eden insanlara Amazon tarafından ulaştırılacak.
PHE'nin Ulusal Enfeksiyon Servisi Direktörü Profesör Sharon Peacock, bilim ve teknoloji komitesindeki parlamenterlere, testlerin onay aldıktan sonra “topluma dağıtılacağını” söyledi.
Sağlık Bakanı Matt Hancock salı günü hükümetin milyonlarca test aldığını ve milyonlarcasının da siparişini vermek üzere olduğunu söyledi.
Antikor testinde parmaktan alınan bir damla kan, hamilelik testine benzeyen bir alette analiz ediliyor. Fakat test, Kovid-19'un bir insana daha önce bulaşıp bulaşmadığını haber veriyor, halen virüse sahip olup olmadığını değil.
Test, enfeksiyonun erken aşamalarında ortaya çıkan IGM antikorlarını ve vücudun virüse yanıtı sırasında artan IGG antikorlarını tespit ediyor.
Peacock parlamenterlere verdiği cevapta, testlerin haftalar veya aylar içinde değil, “kesinlikle” günler içinde erişilebilir olacağını söyledi.

Peacock, şu ifadeleri kullandı
"Birkaç milyon test kullanmak için satın alındı. Bunlar yepyeni ürünler. Yaptıklarını iddia ettiği işleri gerçekleştirdiklerinden emin olmalıyız.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, bu hafta test edildikten sonra, testlerin ilk partisi de geldiğinde topluma dağıtılacaklar."
Şu anda, yalnızca hastaneye kabul edilen hastalar rutin Kovid-19 testine tabi tutuluyor. Günde 5 binle 6 bin arasında kişi test ediliyor fakat hükümet bu sayıyı dört hafta içinde günde 25 bin teste çıkarmayı planlıyor.
Yeni antikor testleri, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hükümetleri teşvik ettiği şeyi, "test, test, test" yapmayı, Birleşik Krallık'ın yapmasına yardımcı olabilir.
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Kimin enfekte olduğunu bilmeden bu salgını durduramayız" demişti.
Peacock, antikor testlerinin Avrupa ve Güneydoğu Asya'dan da sipariş edildiğini söyledi.
“Bu işte yalnız değiliz” diye ekledi.



Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Android akıllı telefonları gerçek zamanlı deprem dedektörlerine dönüştüren yeni bir sistem geliştirerek büyük bir sarsıntıdan önce halkı daha hızlı uyarma potansiyeline sahip bir yol buldu.

Google, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (US Geological Survey/USGS) ve diğer araştırmacıların geliştirdiği sistem, milyonlarca telefondan alınan verileri kullanarak bir depremden kaynaklanan en erken sarsıntı sinyallerini tespit ediyor.

Bir cihaz kümesi aynı yer hareketini kaydettiğinde, sistem bunu işaretleyerek yakın bölgelerdeki diğer cihazlara uyarı gönderiyor.

Science'ta yayımlanan çalışma, ağın ayda 300'den fazla deprem tespit ettiğini ortaya koydu. Uyarıların gönderildiği bölgelerde, daha sonra depremi hissettiğini bildiren kişilerin yüzde 85'i uyarıyı aldığını söyledi. Yüzde 36'sı sarsıntı başlamadan önce, yüzde 28'i sarsıntı sırasında ve yüzde 23'ü de sarsıntıdan sonra uyarı almış.

Çalışmada sistemin, geleneksel sismik sensörlerin yerini almasa da yoğun bilimsel ağlara sahip olmayan bölgelerde ölçeklenebilir, düşük maliyetli bir erken uyarı aracı sunabileceği belirtiliyor. Yazarlar bunun özellikle akıllı telefonların yaygın ancak sismometrelerin nadir bulunduğu, gelişmekte olan ülkeler için umut vaat ettiğini söylüyor.

Google yaptığı açıklamada, sistemin insanlara "uyarı vererek sarsıntı başlamadan önce birkaç değerli saniye" kazandırabileceğini ifade ediyor.

Bu saniyeler bir merdivenden inmek, tehlikeli nesnelerden uzaklaşmak ve korunmak için yeterli zamanı sağlayabilir.

Uyarılar, deprem sırasında daha yıkıcı olan S dalgalarından önce gelen ve hızlı hareket eden P dalgalarının saptanmasına dayanıyor. Yeterli sayıda telefon P-dalgalarını tespit ederse sistem, sarsıntıyı hissetmesine belki de birkaç saniye kalan kullanıcılara uyarılar gönderiyor. Bu saniyeler korunmak, bir ameliyatı durdurmak ya da kritik altyapıyı duraklatmak için yeterli olabilir.

2020'de çıkmaya başlayan Android Deprem Uyarı Sistemi halihazırda Birleşik Devletler, Japonya, Yunanistan, Türkiye ve Endonezya gibi çeşitli ülkelerde kullanılıyor. Doğrudan Android işletim sistemine yerleştirilen teknoloji, kullanıcıların ayrı bir uygulama indirmesini gerektirmiyor.

cdfgthy
Harita, Android'in deprem uyarı sisteminin aktif olduğu ülkeleri (açık yeşil) gösteriyor. Kırmızı ve sarı sırasıyla güçlü (MMI 5+) ve hafif (MMI 3-4) sarsıntıların yaşandığı alanlar. Gri noktalar uyarı verilmeyen algılamaları gösteriyor. Kaliforniya, Oregon ve Washington'daki uyarılar (koyu yeşil) ShakeAlert'ten geliyor (Google)

Araştırmacılar doğruluk oranı bilimsel sensörler kadar yüksek olmasa da akıllı telefonlardan gelen uyarıların en çok işe yaradığı yerlerin, telefon yoğunluğu ve güvenilir veri bağlantıları yüksek seviyedeki kentsel alanlar olduğunu tespit etti. 

Çalışma, MyShake uygulaması gibi daha önceki kitle kaynaklı deprem uygulamalarının üzerine inşa edilse de milyonlarca cihaza gömülü olması sisteme fayda sağlıyor.

Yazarlar, "Kitle kaynaklı sistemlerin giderek daha önemli hale geleceğine inanıyoruz" ifadelerini kullanıyor. 

Geleneksel sensörleri kişisel cihazlardan gelen verilerle birleştirerek daha dayanıklı, kapsayıcı erken uyarı sistemleri oluşturmak mümkün.

Independent Türkçe