Irak: Zurfi hükümeti kurma görevinde ilerleme kaydediyor

ABD Musul'daki Kayyara Hava Üssü'nü Irak güvenlik güçlerine teslim ederken. (EPA)
ABD Musul'daki Kayyara Hava Üssü'nü Irak güvenlik güçlerine teslim ederken. (EPA)
TT

Irak: Zurfi hükümeti kurma görevinde ilerleme kaydediyor

ABD Musul'daki Kayyara Hava Üssü'nü Irak güvenlik güçlerine teslim ederken. (EPA)
ABD Musul'daki Kayyara Hava Üssü'nü Irak güvenlik güçlerine teslim ederken. (EPA)

Irak’ta yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen eski Necef Valisi Adnan ez-Zurfi, meclis müzakerelerine devam ediyor. Parlamentoda milletvekili görevinde olan Zurfi’ye yakın kaynaklar, eski Necef Valisi’nin adaylığına karşı çıkanları, “müzakere sanatı ve kişisel ilişkileriyle” ikna etmeyi umduğunu aktardı.
Necef Valisi olarak iki dönem görev yapan ve 2018 seçimlerinde milletvekili seçilen Zurfi, bugünlerde kendini iki çelişkili tutum karşısında buluyor. Bir yandan parlamentodaki çoğu milletvekili kişisel olarak adaylığını desteklerken, öte yandan siyasi parti ve blok olarak adaylığını reddediyorlar. Görevden istifa etmesini isteyen Şii partiler içinde dahi kişisel olarak adaylığını destekleyen birçok milletvekili bulunuyor. Zurfi’nin Şii liderleri ikna aşamasında olduğu ve başarılı olma ihtimalinin düşünüldüğü kadar düşük olmadığı değerlendiriliyor. Zurfi şu ana kadar ‘Şii evi’ dışında pek bir görüşme yapmış değil. Sadece bir defa Felluce’ye giderek, Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi ile yüz yüze görüştü.
Zurfi’nin ofisinden yapılan açıklamada, görüşmenin son derece olumlu bir atmosferde gerçekleştiği, karşılıklı düşüncelerin dile getirildiği ve genel ilkeler üzerinde uzlaşıldığı belirtildi.
Önümüzdeki günlerde Zurfi’yi destekleyenler ve reddedenlerin konumunun netleşeceği ve siyasi grupların tutumlarına dair son sözlerini söylemesi bekleniyor. Eski Başbakan Haydar el-İbadi liderliğindeki Nasr Koalisyonu, ‘Şii evi’ içinde devam eden istişarelerden çekildiğini ve mevcut şartlarda Zurfi’nin adaylığını desteklediğini açıklamıştı. Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hakim’in de Zurfi’nin adaylığına olumlu yaklaştığı ancak yetkilendirme mekanizmasına itiraz ettiği ifade ediliyor. Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Grubu (Bedir Örgütü) ise karşıt tutumuyla öne çıkıyor.  Nuri el-Maliki önderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu ise, Adnan ez-Zurfi’nin başbakan olabilmesi için meclisin ezici çoğunluğunun desteğini şart koşuyor.
Maliki, Perşembe akşamı yaptığı açıklamada, ‘’Şartımız gayet açıktır, parlamentoda çoğunluğun desteği olmaksızın Zurfi’nin başbakan olmasına karşı çıkıyoruz, herhangi bir aday meclisin çoğunu ikna etmek zorundadır. Bunun dışında boykotlar sebebiyle meclis işleyemez hale gelebilir ve siyasi süreç daha fazla tıkanabilir’’ ifadelerini kullandı.
Bağdat'taki siyasi gözlemciler, Maliki'nin açıklamasının, Kanun Devleti Koalisyonu’nun, Fetih Grubu’nun aksine Zurfi’nin desteklenebileceği kanısını oluşturduğunu ifade ediyor. Nitekim Maliki, adaylığını destekleyebilmeleri için çoğunluğun desteğini ön şart olarak öne sürüyor. Parlamentodaki Sünni ve Kürt milletvekillerinin ise Zurfi’yi destekledikleri biliniyor. Şii partiler arasında ise görüş ayrılıkları ön plana çıkıyor.
Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan eski milletvekili Haydar el-Mulla, “Adnan ez-Zurfi parlamentodan rahatlıkla güvenoyu alacaktır, zira adaylığına karşı çıkanların ikna edici gerekçeleri bulunmuyor. Şu ana kadar parlamentodaki çoğunluk Zurfi’yi destekliyor, ayrıca petrol fiyatlarının düşmesinden kaynaklı ekonomik kriz ve koronavirüs salgını dolayısıyla sağlık sektörünün içinden geçtiği krizlerin sorumluluğunu üstlenmesi için de birine ihtiyaçları var. Ayrıca erken seçim yapacağını da taahhüt ettiği için, yakın zamanda başbakan seçilmesi kuvvetle muhtemel” diye konuştu.

ABD, Irak’taki üslerden çekiliyor
Öte yandan, karşıtlarının ABD yanlısı olmakla suçladığı Adnan ez-Zurfi, siyasi müzakerelerini sürdürürken, ABD, Irak’taki bazı üslerden çekildiğini ve üsleri Irak ordusuna teslim ettiğini duyurdu. Irak Siyasal Düşünce Merkezi Başkanı İhsan Şemmeri, “ABD daha önce Irak’tan çekilip çekilmeyeceği hususunda çelişkili açıklamalar yapmıştı. Şimdi bazı askeri üsleri boşaltması ve Irak yönetimine teslim etmesi, iç siyasi kargaşanın yaşandığı bu günlerde, milis güçlerinin tehditleri ile ilişkili olabilir  “ dedi.
Şemmeri, Zurfi’nin adaylığı ile ABD güçlerinin çekilmesinin bir ilgisi olup olmadığı hususunda ise, “Bir bağlantı olduğunu sanmıyorum, sonuçta Zurfi seçilirse, ABD onunla bir Irak Başbakanı olarak muhatap olur. Şüphesiz ABD’nin Irak’taki yönetimden bağımsız olarak kendi politikaları vardır. Ancak Zurfi’nin adaylığına olumlu yaklaştıkları biliniyor, Adil Abdulmehdi döneminin bir an önce bitmesi mesajını veriyorlar. Askerlerinin bir kısmını bu zamanlamayla çekmeleri Zurfi’ye yarayacaktır’’ diye konuştu. 



Washington, SDG ile Suriye güvenlik güçleri arasındaki çatışmaları yatıştırmak için müdahale etti

Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
TT

Washington, SDG ile Suriye güvenlik güçleri arasındaki çatışmaları yatıştırmak için müdahale etti

Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)
Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) bağlı silahlı milisler, geçtiğimiz hafta çarşamba günü Suriye'nin Kamışlı kentinde ‘İrademizle devrimimizi koruyacağız’ sloganıyla düzenlenen gösteriye katıldı. (Reuters)

Washington’daki kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ile ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Brad Cooper’ın, Halep’in kuzeyindeki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerinde dün yeniden patlak veren Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Suriye ordusu arasındaki çatışmaları yatıştırmak amacıyla temaslar yürüttüğünü bildirdi. Kaynaklar, bu girişimlerin, DEAŞ’ın ve düşman bölgesel güçlerin faydalanabileceği bir gerilimin önlenmesini hedeflediğini belirtti.

Çatışmaların, SDG keskin nişancılarının Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelere ateş açmasının ardından başladığı aktarıldı. Bu durumun, iki taraf arasında imzalanmış ateşkes anlaşmasının ihlali anlamına geldiği kaydedildi. ABD destekli Kürt güçlerin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki özerk yönetimi kaybetme endişesiyle Şam’daki geçiş hükümetine entegrasyon planlarına karşı çıktığı ifade edildi.

Bu çatışmaların üzerinde, yeni Suriye hükümetinin kontrolünü zayıflatmayı amaçlayan İran müdahalelerinin gölgesinin dolaştığı belirtildi. ABD istihbarat raporlarına göre İran, Suriye’ye ve bölgedeki milislerine yönelik silah akışını sürdürmek için çabalarını yoğunlaştırıyor ve Şam yönetiminin yasa dışı silah kaçakçılığı güzergâhlarını dağıtmaya yönelik aldığı önlemlere uyum sağlamaya çalışıyor.

cdfrgt
Diplomatlar, Lübnan Ordusu eşliğinde Lübnan'ın güneyinde gerçekleştirdikleri bir tur sırasında, Lübnan Ordusu tarafından güney Litani bölgesinde ele geçirilen bir Hizbullah tünelini inceledi. (Lübnan Ordusu)

Öte yandan çeşitli raporlar, SDG’nin Lübnan’daki Hizbullah ile ilişkilerini güçlendirdiğine işaret etti. Bu kapsamda SDG’nin, Hizbullah adına Ammar el-Musavi başkanlığındaki temsilcilerle Beyrut’ta gizli bir toplantı gerçekleştirdiği aktarıldı. Toplantının, SDG ile Ahmed eş-Şera hükümeti arasındaki anlaşmazlıklar ve iki taraf arasında yeniden başlayan askeri çatışmalar ışığında, Suriye’deki güvenlik sorunlarının değerlendirilmesi amacıyla yapıldığı kaydedildi.

Üç kaçakçılık koridoru

Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nün (ISW) yayımladığı bir raporda, İran’ın kaçakçılık hatlarını yeniden canlandırdığı ve DEAŞ’a ülke içinde saldırılar düzenlemesi için destek verdiği belirtildi. Raporda, Suriye’nin geçiş sürecinde yaşadığı istikrarsızlık ortamında vekâlet çatışmalarının tırmanabileceği ve kaçakçılık ağlarının yayılabileceği uyarısında bulunuldu.

Raporlara göre, İran’ın Suriye’ye silah kaçakçılığı geleneksel ve yeni güzergâhların bir bileşimini içeriyor. Kara yolları ve kamyon taşımacılığı, Tahran’ın silah sevkiyatında başlıca yöntem olmaya devam ediyor. Bu kapsamda üç ana koridor öne çıkıyor: İlki Bağdat’tan er-Ramadi, Elbukemal, Deyrizor ve Tedmür üzerinden Şam’a uzanan hat; ikincisi Tahran’dan Basra ve Bağdat üzerinden et-Tanf’a, oradan da Şam’a giden güzergâh; daha az kullanılan üçüncü yol ise İran’dan Musul ve Haseke üzerinden Lazkiye’ye uzanıyor. Bu hatların, silahların daha sonra Lübnan’daki Hizbullah’a aktarılmasını kolaylaştırdığı ifade edildi. Raporda ayrıca İran’ın, SDG’nin kontrolünde bulunan Suriye’nin kuzeydoğusuna özel önem atfettiği vurgulandı.

dfrgt
Suriye'nin doğusundaki Elbukamal'da, ülke dışına kaçırılmak üzere hazırlanan SAM-7 füzeleri ele geçirildi. (SANA)

Raporlarda, sevkiyatların el yapımı patlayıcılar, havan mermileri, tanksavar mayınları, plastik patlayıcılar, uçaksavar füzeleri, hava savunma sistemleri, el bombası fırlatıcıları ve insansız hava araçlarını (İHA) kapsadığı belirtildi. Ayrıca Irak-Suriye sınırı yakınındaki Elbukemal bölgesinde, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından 2018’den bu yana inşa edildiği tahmin edilen ve silahların Suriye üzerinden Lübnan’daki Hizbullah’a aktarılmasında kullanılan bir yer altı tünel ağının bulunduğuna dair bilgiler sızdı.

Raporlar, yeni Suriye hükümetinin ülkenin tüm topraklarında denetimi sağlayacak açık ve yeterli kapasitelere sahip olmadığını, sınırları kontrol altına alabilmesi ve toprakları üzerinden yapılan kaçakçılığı engelleyebilmesi için uzun yıllara ihtiyaç duyacağını ortaya koydu.

Engelleme girişimleri

Suriye makamları, İran kaynaklı kaçakçılık girişimlerine karşı koymak için yoğun çaba harcıyor. CENTCOM, içinde bulunduğumuz aralık ayında Şam’daki yönetimi, Hizbullah’a gönderilmek üzere olan sevkiyatları engellemesi nedeniyle övdü.

Ortadoğu uzmanı Ata Muhammed Tebriz ise İran’ın faaliyetlerine ilişkin doğrulanmış raporlar bulunmadığını, ancak farklı medya kuruluşlarının Tahran’ın Suriye’de kendisine bağlı güçleri yeniden inşa etmeye yönelik çabalarına dair haberler yayımladığını söyledi. Tebriz, İran’ın Ahmed eş-Şera hükümetine karşı olan güçlerle iş birliği yapmaya ve bu çevrelerin sesini yükseltmeye çalıştığını savunarak, İran nüfuzunun Suriye’de yeniden kabul edilmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

dfrg
DEAŞ saldırısında hayatını kaybeden Amerikan askerlerinin cenazelerinin ülkelerine geri gönderilmesi töreni (AP)

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Michael Knights, Beşşar Esed rejiminin çöküşünün teşvik edici bir gelişme olduğunu, ancak bunun İran’ın, Esed rejiminin eski destekçisi olarak, Suriye’yi Lübnan’daki Hizbullah’ı yeniden yapılandırmak için kullanmaktan kolayca vazgeçeceği anlamına gelmediğini söyledi.

Knights, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte ülkeye araçlar, mali kaynaklar, insani yardımlar, yeniden imar malzemeleri ve tüketim mallarından oluşan bir akışın yaşanmasının beklendiğini, bunların büyük bölümünün komşu ülkelerden kamyon taşımacılığı yoluyla ulaştırılacağını belirtti. İran’ın bu akışı, Suriye, Irak ve Lübnan’daki uzantılarını silahla beslemek için kolaylıkla kullanabileceğine dikkat çekti.

Knights ayrıca İran’ın, geçmişte El Kaide ve Taliban örneklerinde olduğu gibi, Sünni cihatçı gruplarla taktik düzenlemeler yapma konusunda herhangi bir çekince göstermediği uyarısında bulundu. Bu yaklaşımın, Suriye sahasında DEAŞ ile de benimsenebileceğini ifade etti.


Sudani koalisyonu, Irak başbakanlığı sorununu çözmek için bir girişim öneriyor

"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
TT

Sudani koalisyonu, Irak başbakanlığı sorununu çözmek için bir girişim öneriyor

"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)
"Koordinasyon Çerçevesi" güçlerinin toplantılarından birinden, (Irak Haber Ajansı)

Geçici Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani liderliğindeki İmar ve Kalkınma Koalisyonu, başbakanlık sorununu çözmek için kapsamlı bir siyasi girişim sunmayı amaçlıyor.

Es-Sudani'nin liderliğindeki hareketin medya organı dün yaptığı açıklamada, İmar ve Kalkınma Koalisyonu'nun siyasi çıkmazı aşmayı hedefleyen kapsamlı bir siyasi girişim üzerinde çalıştığını belirtti. Açıklamada, girişimin ayrıntılarının yaklaşan toplantılarında Koordinasyon Çerçevesi güçlerine sunulacağı ifade edildi.

Bu arada, İmar ve Kalkınma Koalisyonu üyesi Kusay Mahbuba, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ayrıntı vermeden, “bu girişimin koalisyonun başbakanı seçme şartlarından oluşacağını” söyledi.

Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump'ın Irak özel temsilcisi Mark Savaya, "X" platformunda yaptığı bir paylaşımda, bazı silahlı grupların silahsızlanmayı görüşmeye hazır olduklarını açıklamalarını memnuniyetle karşıladı, ancak "silahsızlanmanın kapsamlı ve geri döndürülemez olması gerektiğini" vurguladı.


Halep'teki çatışmalarda ölü ve yaralılar var

Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
TT

Halep'teki çatışmalarda ölü ve yaralılar var

Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)
Halep'teki Şeyh Maksud mahallesinden yerleşim bölgelerine yapılan bombardıman sonucu yaralananlar el-Razi Hastanesi'ne sevk edildi (SANA)

Suriye'nin kuzeyindeki Halep kentinde hükümet güçleri ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında çıkan çatışmalarda 2 kişi öldü, aralarında bir kadın ve bir çocuğun da bulunduğu 6 sivil yaralandı. Çatışmalar, SDG ile Suriye hükümeti arasında 10 Mart'ta varılan anlaşmanın şartlarının uygulanması için belirlenen son tarihin yaklaşmasıyla eş zamanlı olarak geldi ve bu sırada bir Türk heyetinin Şam ziyareti gerçekleşti.

Her iki taraf da çatışmaları kışkırtmakla birbirini suçlarken, Washington'daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, ABD elçisi Tom Barrack ve ABD Merkez Komutanlığı başkanı Brad Cooper'ın, çatışmaları azaltmak ve DEAŞ ile düşman bölgesel güçlerin işine yarayabilecek bir gerilimi önlemek için yetkililerle temas halinde olduğunu söyledi.

Ankara ve Şam, SDG'yi 10 Mart'ta imzalanan anlaşmanın uygulanmasını geciktirmekle suçladı ve Suriye'nin birliğini ve istikrarını baltalamaya yönelik her türlü girişimi reddettiklerini vurguladı.

Bu açıklama, Şam'da üst düzey bir Türk heyeti ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani ve ilgili yetkililer arasında yapılan görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantısında geldi. Eş-Şeybani, Şam'ın SDG'den anlaşmayı uygulamaya yönelik "herhangi bir girişim veya ciddi bir istek" görmediğini, ancak yakın zamanda süreci ilerletmek için onlara başka bir yol önerdiğini söyledi.